İnternet kalıcı mı

[eldar]

Hiç de konu başlığı açasım yoktu ama genel internet topic'i gibi bir şey olmadığından mecbur kaldım.

 

Eskiden artık hiçbir şey kaybolmayacak diye inanmıştık ama bunu ben de fark ediyorum, bayağı internette bir zaman erişip artık bulamadığım yazılar olmaya başladı. Zaten wikipedia falan linklerin yarısı yalan neredeyse. İstatistikle ortaya koymuşlar, fena kayıp yüzdesi.

Şimdi onlar dandik sitelerdir, zaten kopyası olan şeyler falan diye düşünüyor insan ama gerçekten öyle olmayabilir. Özellikle spesifik şeylerin kamuya açık erişimi yok olabiliyor. Zaman geçtikçe ve içerik arttıkça artar da bu. Bir de çarpıcı  bir örnek vereceğim, Türkiye'de 15-20 yıl öncenin en popüler gazetelerinden Radikal'in tüm internet arşivi uçuruldu, şimdi ara ki bulasın. Bir de internette var diye arşivleme gereği duymuyor insan.

 

Mayıs 20, 2024 eldar tarafından düzenlendi

[axedice]

Evet kalıcı.

[Sam]

kalıcı mı derken? bazı ülkelerin kendi yerel 'internet'ini kurup dünyaya kapama planlarıyla mı ilgili?

[eldar]

Ya konuyu açarken elim kaydı, içeriği sonradan ekledim haha, ona göre cevap yazın.

Araştırmanın linki:

https://www.pewresearch.org/data-labs/2024/05/17/when-online-content-disappears/

Mayıs 20, 2024 eldar tarafından düzenlendi

[DoGMeaT]

internet oncesi teletex explore etmeyi cok seviodum, simdiki nesil ne oldugunu bilmiyordur

onun gibi olur, hani sekli degisir, ama internet baki. 

internet arkeolojisi fln olur hatta, dead web siteleri fln incelenir 

[axedice]

@Sam Yarın öbürgün çini abd takip eder barış için savaştıkları gibi özgürlük için interneti dışarıya kapatırlar, 50 yıl sonra konjonktür bi daha değişir global internet geri gelir falan. O yüzden "otomobil kalıcı mı" gibi bi konu bence bu. Dogmeate de katılıyorum şekil değiştirir falan, ama insan hayatından çıkabilecek bi konsept değil artık.

Efff eldarın konusu da çok bayıkmış. Biz öbürünü tartışalım ya daha eğlenceli.

[Sam]

ha evet bu sorun var, kaybetmek istemediğim şeyleri kaydediyorum ben webpage olarak. kesinlikle güvenmiyorum 3-5 yıl sonra bulabileceğime.

o time machine vs olayları 90'lardaki sırf text siteler zamanında tamam da modern multimedya içerikli sayfalarda tırtlıyor.

interneti böyle daimi soyut bir kavram olarak değil de birbirine bağlı sunucular olarak varsaymak lazım, onlar da zamanla kapanıyor vs kaçışı yok.

[eldar]

Mesela 200 yıl önce sıradan sayılabilecek birinin tuttuğu hatırat kalabiliyor, kütüphanede bulup okuyabilirsin. Veya 100 yıllık mektupları sahafta alıp okuyorsun. Ben buraya yazdığım mesajların 50 yıl sonraya bile kalacağını sanmıyorum mesela. Yine toplamda orana vurunca internet sayesinde çok fazla içerik kalıcı olacak ama eskiden düşündüğüm gibi de değil, bayağı çoğu şey kamuya açık erişimden kalkıp insanlar öldükçe kaybolacak.

[Sam]

@axediceya bizim bildiğimiz hür, bağımsız ve sınırsız internet maalesef 90'ların cahil devletleri zamanında kalacak gibi. geleceğe yönelik büyük bir umuttu ama amerika bile sanırım 1-2 olay uzakta insanları net'te gerçek kimlikle sınırlamaktan

[eldar]

Kuralların sonradan gelmesi olağan ama, zaten yeni bir alanda hemen kural gelmez, otomobil icat ediline kurallar hemen gelmedi. Sorun çıktıkça kurallar oluşturuldu,  şimdi baktım ehliyet bile 20 yıl sonra uygulanmaya başlamış ama şimdikiyle alakası yok.

Her şeyin kural gerektirmediği hali en iyi hali, maalesef uzun sürmüyor.

[Shadow]

eskiden e-kolay.net vardı negüzel ondan bakardık herbişeye

[DoGMeaT]

Stumbleupon reddit çıkarmıştı önüme, daha küçük siteyken asdf

10-12 subreddit vardı sadece

[Sam]

ya işte 90'larda hayal edilen internet kuralların sınırlayamayacağı, bireyleri ve toplumları özgürleştirebilecek ve kimsenin kendi güdümüne sokamayacağı bir yer olacaktı. nihayette gelinen nokta su borusu gibi falanca hakim filanca lider istediğini filtreleyen, istediğini yakalayan filan tam o zamanın sci-fi filmlerinde kahramanların "bakın bizi engelleyemediniz" diye filmin sonunda yıktığı sistemler oldu ama kimsenin yapabildiği birşey yok gelinen noktada. o anarşizm hayali işte ancak ransomware veya tetikçi kiralama vs işlerinde kaldı.

hayaller matrix ve v for vendetta iken gerçekler 1984. şu an işte bir kutubun sansürlediğini öbür kutuptan öğrenmeye çalışıyoruz, onlar da bloklanıyor filan bunlar altyapılarını efektif olarak birbirinden ayırmış gibi olacak zaten. sonra eski soğuk savaş usulü herkes kendi propagandasının esiri.

bu kaybolan bilgilerin de bununla biraz alakası var aslında, bileak yokolmaya terkedilecek bazı şeyler, hatırlanması işe gelen şeyler saklanacak. ingsoc bilgi bakanlığı gibi.

[ahmedinejad]

Bitcoin içinde de aynı hayaller var. Ama ne kadar gerçekleşti tartışılır. Orada da borsalar piyasaya müdahale edebiliyor. 

[Oce4n]

gün gelecek https://archive.org/web/web-advancedsearch.php sitesi bile eski kayıtlarını silmeye başlayacak. bunları saklamak filan hep para. 

hatta yarın bir gün paticik de kapanacak  

tüm site verisi birisinin ssd'sinde durur kapandıktan sonra. sonra da unutulur gider.

[Saeros]

Oce4n, 20.05.2024 19:51 tarihinde dedi ki:

tüm site verisi birisinin ssd'sinde durur kapandıktan sonra. sonra da unutulur gider.

madalyalar gitmez inş......

[Darksun]

[cacodemon]

Belki bizim bildiğimiz eski internet form değiştirdi, başka mecralarda başka yöntemlerle ve yeni kullanıcılarla kuralsız yaşamaya devam ediyor. Bizler de artık regüle edilen internetimizde, 90'larda hergün gazete alan babalarımız gibi takılıyoruz.

Arşiv konusuna gelecek olursak, süzgeç gibi düşünebilir miyiz? Toplumun bir noktadan sonra pokeimam'a ihtiyacı kalmayacak, fakat darpa protocol specification dokümanlarını her zaman birileri okuyacak.

Oğlan sabah uyansın da pokeimam'i izleteyim bakayım tepkisi n'olacak.

 

[Shadow]

seni seçtim pikhaçuuuuu

[zaidral]

Her yil yeni acilan restoranlarin %80i, ikinci yil da kalanlarin yarisi kapaniyor gibi bir istatistik vardi, internet sitelerinin de benzer durumda olmasi bana hic sasirtici gelmedi. 

[razzRaziel]

DoGMeaT, 20.05.2024 17:04 tarihinde dedi ki:

internet oncesi teletex explore etmeyi cok seviodum, simdiki nesil ne oldugunu bilmiyordur

onun gibi olur, hani sekli degisir, ama internet baki. 

yok lan babam kullanmaya devam ediyor, borsaya teletexten bakıyor hala.

ben de hatırlıyom internet öncesi açıp fıkralar falan okurdum. bi de iğrenç pixel art görselleri falan olurdu. yanarlı animasyonlu arka sokak elektrikçi tabelaları bile daha yüksek çözünürlüklü artık.

[Fistan]

bence kalıcı hatta elimizdeki alete ileride internet şarj olacak, 2 saatlik internet, 2 haftalık  internet gibi

[reyou]

devasa siteler agar.io gibi yutuyor ni$ siteleri. facebook mesela gruplari ile forumlari, marketplace ile ikinci el satan bir cok siteyi bitirdi ya da fena darbe indirdi. instagram da bir cok shopify sitesini bitirdi, adam oradan dukkan acacagima diyor direk tiktok, insta vs uzerinden satarim diyor. twitter'da blog lari bitirdi diyebiliriz. 

internet kalici da, bilgiler de dogal seleksiyona ugruyor. radikal'deki enver aysever'in kose yazilarini belki kendi bile stoklamamistir, yok olup gider, kimse de lan donup te bi bakayim demez asdflj 

ama zaten AI fln gerekli bilgilerini coktan toplayip posasini attigi icin artik daha cok rafine bilgiler kalici olacaktir.

[µh]

En hissedilir yok oluş eski image uplaod siteleri yüzünden oldu bence ya. Eski forum sayfalarında hiçbir görsel çalışmıyor.

[Gallant]

ucretsiz image upload sitelerinin bir yere kadar gidecegi belliydi.

beni en cok vuran notebookreview in forumlarinin kapanmasi oldu. 10+ yillik laptopta ne zaman sorun olsa mutlaka aynisi birisinin basina gelmis oluyordu.