deprem - inşaat kalitesi konuları

[Bone]

birkaç senedir inşaat üstüne konu açıp sorular soruyorum, bazıları baymıştır mutlaka ama şu son deprem ardından işi biraz daha ciddiyete almak istedim.

bir sürü deprem yönetmeliği varmış, 1947, 1953, 1961, 1968, 1975, 1998, 2007, 2018 gibi. inşaat mühendislerine bunlar öğretiliyordur herhalde ama yönetmeliklerden ziyade esas merak ettiğim binanın depreme daha sağlam olmasını ve deprem olmasa da bile daha uzun ömürlü olmasını sağlamanın yolları.

en son tartıştığımız konuda ahşap ve çelik konstrüksiyonun betonarmeye göre hafifliği yüzünden depreme karşı daha dayanıklığı olmasıydı.
hem ahşap konstrüksiyon, hem betonarme, hem de yığma binalarla çalışmış olanlar varsa yeni ve güncel bilgiler paylaşır umuduyla geldim.

Japonya'da yeni konutlar 2-3 katlı, ahşap konstrüksiyon oluyormuş. temelin betonuyla evin zemini arasına plastik bir malzeme döşeyip sarsıntıyı emmeyi sağlıyorlarmış. 100 m2 evin 300 bin dolara satıldığını söylüyor şu aşağıdaki videoda:
 

Spoiler

 

 

 

Amerika'da da ahşap konstrüksiyon oluyor, bunu daha önce konuşmuştuk gerçi. Japonlar gibi depreme yönelik zemin malzemesi kullanmıyorlar sanırım ama bodrum / sığınak katı çok yaygın. sığınak katının depreme ne kadar etkisi var bilmesem de, Amerikan filmlerinde gördüğümüz o merdiven altı oda tadı çok havalı gözüküyor. Denver'da baktığımda 100-250 m2 evlerin 450 bin dolar civarına satıldığını (şehir merkezine uzaklığı fiyatı değiştiriyor) gördüm.
 

Spoiler

 

 

 

eğer duvarları tuğla / gazbeton yaptırmak istersek illa tek yöntem betonarme herhalde. peki, mümkün olduğunca sağlam malzeme, sağlam beton, sağlam işçilikle evi yapsak, olası çatlaklarda evi yıkıp baştan yapmaya gerek kalmadan tamiri ne kadar kolay böyle evlerin?

evler III. sınıf B grubu yapılar olarak tanımlanıyor sanırım. 2020'de metrekaresi 1450 TL, şimdi metrekaresi 6350 TL olarak belirlenmiş. yani 100 m2 bir ev yaptırdığımızda yaklaşık 635 bin TL'ye malolduğunu söylüyor. içindeki malzemelere göre daha pahalıya çıkıyordur bu.
2020: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/03/20200310-7.htm
2023: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230211-3.htm

şurada detaylı bir hesaplama yapmışlar, 150 m2 için yaklaşık 2 milyon TL maliyet çıkartmış.

Spoiler

 

 

betonarme binaların ömrü 50-75 sene oluyormuş sanırım. peki yüzlerce yıldır ayakta kalan tarihi binalar gibi bir kere yapayım, torunların torunları bile kullansın diyebileceğimiz tarz binaları yapmak için en iyi yöntem hangisi? yoksa o binalar sadece deprem yemediği için mi o kadar süre ayakta kalıyor?

[Fistan]

zemin etüdünden başlayarak, bölgenin deprem yüklerinin doğru katsayıları ile hesaplanan ve bu hesaplara göre imal edilen her bina depreme dayanıklıdır, betonarme, çelik, ahşap, taş ne ile yapıldığının bir önemi yoktur.

[dasaaa]

ben okudugumdan amaci anlayamiyorum bone konularinda.

 

amac nedir?

evladiyelik 150-200 senelik ev yapmak mi?  her turlu malzeme ile yapabilirsin.

hicbir farki yok.

ne onemli, nerede yapiyorsun? kac paran var? ne kadar surede imal ettireceksin?

bunlarin disindaki sorularin bir yere kadar onemi var, zaten yaniti da ustteki sorulara bagli olacak.

 

kac m2 ev yaptirmak istiyorsun?

ne kadara yaptirmak istiyorsun?

nerede?

 

tavsiye edelim firmalari, yaptirt abi.

[Oce4n]

Bone, 16.02.2023 14:03 tarihinde dedi ki:

betonarme binaların ömrü 50-75 sene oluyormuş sanırım. peki yüzlerce yıldır ayakta kalan tarihi binalar gibi bir kere yapayım, torunların torunları bile kullansın diyebileceğimiz tarz binaları yapmak için en iyi yöntem hangisi? yoksa o binalar sadece deprem yemediği için mi o kadar süre ayakta kalıyor?

tarihi yapıların günümüze kadar gelebilmesinin sebebi: renovasyon

 

bak yepyeni duruyor maşallah.

[df]

az katlı ve çelik yaparsan 20-30 senede bir dış yalıtım fln güncelleyerek nesiller geçirilebilir diye düşünüyorum. ya da düzgün bir muhitte çevrili bir bahçede müstakil evin olursa sadece bina yapmak çok sıkıntı değil. çok eskidikçe bina yenilenir olur biter. şimdi imarlı arsam olsa 10 kere evimi yapmıştım. o kadarını da bırak her nesil yapsın

[orc_lord]

Aynı soruyu televizyonda betonun ömrü 50-60 yıl diyen bir profesörden sonra içimden geçirmiştim. Direkt aklıma Empire State işte New York'taki binalar geldi. Mesela Empire State'in inşaatını çelik iskelet üzerine kireç taşı ve tuğla ile yapmışlar. 1930'dan bugüne gelebilmesi ise tabii binaya sürekli bakım yapmalarıymış. Beton için ise ömrünü doldurduktan sonra mecburen yıkılıp yeniden yapılması gerekiyormuş.

[Duygucuk]

Ahşap taşıyıcıda su sızmaları çok büyük sorun olur gibime geliyor.

[Black-ice]

Bone, 16.02.2023 14:03 tarihinde dedi ki:

bir sürü deprem yönetmeliği varmış, 1947, 1953, 1961, 1968, 1975, 1998, 2007, 2018 gibi. inşaat mühendislerine bunlar öğretiliyordur herhalde ama yönetmeliklerden ziyade esas merak ettiğim binanın depreme daha sağlam olmasını ve deprem olmasa da bile daha uzun ömürlü olmasını sağlamanın yolları.

-statik proje iyi olacak. (proje kötüyse diğer herşey mükemmel olsa bile bina yıkılabilir. örnek olarak tr'de çoğu bina yumuşak kat düzensizliği diye bişey yüzünden yıkılmıştır. tamamen kağıt üzerinde yapılan bir hata.)

-zemin iyi olacak. iyi değilse zemin iyileştirme yapılmış olacak.

-inşaat malzemeleri mevzuata uyacak.

-inşaatta ustalar hiçbir majör hata yapmayacak. (mesela donatı döşerken yapılabilecek hatalar ya da tesisatçının gelip kolon kiriş birleşimlerinden pimaş geçirmesi)

bu dört maddenin bir kaçı aynı anda yarım yamalak sağlanırsa bile bina yıkılabilir. ya da bir tanesinin çok ciddi seviyede olmasıyla. (örnek: sıvılaşma olan yerde zemin iyileştirme yapmamış olmak)

bu yüzden dördünün aynı anda %100 geçerli olması gerekiyor. bunlardan proje hariç diğerlerini tespit etmen zor ve pahalı.

bu acı gerçeği söylemekten hoşlanmıyorum ama ev alırken malesef herkesin işi biraz da olsa şansa kalacaktır. müteahhit muhteşem olsa bile bu dört madde zincirinde bir yerlerde bir hata olmuş olabilir. yapı denetimlerin görevi bu son genel kontrolü yapmak ancak onlar da %25 verimlilikle ile falan çalışıyor. artacağını umuyorum.

wot özeti:  şuan en içinin rahat edeceği yöntem villa vs. ise kendin yapmak. bir de tüm bunların bilincinde olan bir tanıdığının inşaat işinde olması falan malesef.

 

[df]

bina çok önemli ama öncelikle deprem 7.5 olacaksa senin 5-6 hissedeceğin mesafede olman lazım. fay yakınlarından uzaklaşın. örneğin istanbuldaysanız, caddebostan, bostancı vs gibi marmara kenarına dizilmeyin. evet şu an nezih yer ama deprem sonrası senin binan yeni ve iyi olup ayakta kalsa bile muhit yıllarca ölecek. eskiler hep ağır hasar alacak çünkü. hasar almayana bile o korku yetecek. şiddetli yerde yüksek katta hissedilecek deprem psikoloji bırakmaz.

sarıyer beykoz vs gibi kuzeyde ve alçak katlı yerlere kaçın. evler iç içe olmasın. yıkım sonrası bile sadece ana cadde kenarlarına yardım gitti. içerilere araç giremedi. kendi başlarına kaldı.

[Flassh]

Duygucuk, 16.02.2023 20:05 tarihinde dedi ki:

Ahşap taşıyıcıda su sızmaları çok büyük sorun olur gibime geliyor.

ahşap baya moduler bir şey. tamiri kolay. masrafı nasıl bilmiyorum tabi

[Suark]

Binayı zeminden ayırmak lazım ya

[dasaaa]

hala su soru onemli; sebep??

mesela "ama japonya'da binalar ahsap!!" denilmis. bu ne kadar iyi bir sey tartisirim dogrusu. (maksat tartismak olsun) japonyada binalarin omru de kisa, eski evleri sadece ahsap oldugu ve de omrunu tamamladigi icin yikmak amaci ile ucuza alabilirsiniz. "demek ki ahsap da cok iyi degilmis!!" mi diyecegiz? dogrusu hayir. ne istediginiz onemli.

mesela celik abi, imalati asiri dert bir sey. ben tavsiye etmem. cok faydali da gormuyorum standard betonarmeye gore. binanin ekonomik olarak yapilmasi gerekiyor. celik detaylarini dahi tr'de ne kadar rahatlikla cozdurebilirsiniz soru isaretidir cok yaygin olmadigi icin sizin haberiniz olmadan cogu detayin gozden gecirilmesi gerekecektir mesela. yoksa biz manyak miyiz her yere betonarme yapiyoruz? cok gerekmedikce celik kullanmiyoruz?

her neyse, insaat dediginin bir ekonomik ayagi var. bina affordable olmasi lazim. guvenli olmasi ve gorevini tamamlayabiliyor olmasi lazim.

o halde "yonetmelikleri takip edecek bina" senin sordugun soruya dogru bir yanittir. malzemesi onemli degil.

[Absolut]

Yazılmıştır daha önce heralde ama bütün olay kaç liraya satabileceğinizle alakalı. Yani Türkiyedeki mevcut inşaat yöntemi ile 100 liraya imal ettiğiniz orta kalite bir daireyi Japonya şartları ile yaparsanız (izolatör, kazık, çelik konstrüksiyon vs) yaklaşık maliyeti 2-3 katına çıkıyor. Bu durumda kimse  ev alamaz. Bundan dolayı alım gücüyle alakalı olarak daha eski depreme dayanıklı bina yöntemlerine gidiliyor. Ve ne yazık ki bu yapıları da hatalı yapınca sonuçları üzücü oluyor. Bu arada japonya modelinde de hatalı imalat aynı sonuçları verecektir.

Yani bir müteahhite gidip bana izolatörlü kazık temelli apartman yap dersen adam hayır demez.

Şubat 17, 2023 Absolut tarafından düzenlendi

[df]

kadıköyde ev düşünürsek eğer 8m arsa bedeli 2m daire bedeli ile 10m maliyet oluyor diyelim. araştırdığım kadarıyla da sismik izolatörün daire başına maliyeti ortalama 1.5m fln. bunu yapınca alım gücü 10m ise arz talep dengesi ile arsa bedeli 6-7m e doğru gerilemiş olacak. arsa bedeli 2m olan yerde de 1.5m e doğru gerileyecek. yani o kadar şişmiş arsa bedellerinde biraz düşüş kabul edilebilir. düşük arsa bedeli olan bölgede biraz toplam maliyet artacaktır tabi ama 2-10m skalası 3-10 a çıksın bu kadar yıkım olacağına.

orada da devlet sismik izolatör masrafında düşük kredi uzun vade imkanı versin. saçma sapan evlere düşük kredi vereceğine bu güvenlik kısımlarına versin. uzun vadede zaten cepten fazlasıyla çıkacak o para.

[ahmedinejad]

izolatör genel inşaat maliyetini %10 artırır diyorlar. bu daire fiyatına eklenerek kapatılabilecek bir şey. hatta izolatörlü daire yaptım diye normal fiyatından da fazlaya satabilirsin evi mutlaka alan olacaktır. en azından belli bir kat yüksekliğinden sonrasına zorunlu olmalı izolatör bence. bu sayede maliyet oranı da düşer. 4 katlı bina o maliyeti kaldıramaz belki ama 20 katlı bina için cüzi bir miktar olacaktır. 

[ahmedinejad]

Bir mimar takip ediyorum alternatif üretim teknikleri üzerine çalışıyor hep. Kerpiç ahşap vs. Betondan ölümüne nefret ediyor adam. Meraklısı varsa takip edebilir.

 

 

[df]

ahmedinejad, 17.02.2023 10:25 tarihinde dedi ki:

izolatör genel inşaat maliyetini %10 artırır diyorlar. bu daire fiyatına eklenerek kapatılabilecek bir şey. hatta izolatörlü daire yaptım diye normal fiyatından da fazlaya satabilirsin evi mutlaka alan olacaktır. en azından belli bir kat yüksekliğinden sonrasına zorunlu olmalı izolatör bence. bu sayede maliyet oranı da düşer. 4 katlı bina o maliyeti kaldıramaz belki ama 20 katlı bina için cüzi bir miktar olacaktır. 

daire başına maliyet genelde çok düşmüyor. 5 katlı yerde 30 izolatör oluyorsa 15 katlı yerde 100 tane oluyor kolon sayısına bağlı olarak. biraz değişim tabi olabilir ama öyle cüzi denecek kadar azalmaz.

[ahmedinejad]

bu sadece temelin üstüne yapılan bir şey değil mi abi. daire sayısı arttıkça neden kolon sayısı artsın apartmanda. atıyorum 20 tane kolon varsa kat yükseldikçe kolon sayısı artmıyor ki sabit kalıyor kat yükseldikçe. ben mi yanlış canlandırıyorum gözümde. 

Şubat 17, 2023 ahmedinejad tarafından düzenlendi

[Fistan]

konutlarda izolator çözüm değil 

trde izolator koydum diyene de güvenmem, doğru hesapladı mı, çalışacak mı belli değil iki gün sonra izolator firmaları da artar, bunların denetlenmesi de lazım, daha betonunu, demirini düzgün denetleyemiyorsun, izolator işi öyle koyalım depreme dayanıklı olsun diyebileceğiniz bişey değil, aynı tünel kalıp muhabbeti gibi.

[df]

ahmedinejad, 17.02.2023 10:36 tarihinde dedi ki:

bu sadece temelin üstüne yapılan bir şey değil mi abi. daire sayısı arttıkça neden kolon sayısı artsın apartmanda. atıyorum 20 tane kolon varsa kat yükseldikçe kolon sayısı artmıyor ki sabit kalıyor kat yükseldikçe. ben mi yanlış canlandırıyorum gözümde. 

sadece temel üstü ilk kata yapılıyor ama bina genişliyor yüksek yapılacağı zaman. 2 daire değil 4 daire oluyor böylece kattaki toplam kolon sayısı değişiyor. çok ince uzun plaza gibi yapılarda zaten çelik çubuk çakma vs gibi komple bina yöntemi değişiyordur. standart mahalle arası betonarme evler için dedim. oralarda çok ince uzun yapı olmuyor. tabi 4 kat ile 6 kat arasında maliyet düşer büyük iht biraz. aynı genişlikte ve kolon sayısında yapılacağından. ama bi eşik aşılıpta bina genişleyince toplam maliyet artacak.

Şubat 17, 2023 df tarafından düzenlendi

[ahmedinejad]

 

 

[Fistan]

aferim konteynırı icat etmiş

[Oce4n]

ahmedinejad, 17.02.2023 16:20 tarihinde dedi ki:

 

 

insanlar havuzlu 20 katlı sitelerde oturmak istiyorken bir şeyin çözümü değil bu aslında. köyde arsan varsa yaparsın..

[Suark]

Ben zemine taktım ya. Yani abi gördüklerime göre zemin sağlamsa tamam bu iş.

Türkiye zemin haritası gibi bişi var mı?

[paramecium]

Selam,

Ben Bolu'da ev yapmak için küçük bir arsa aldım ve birkaç aya başlama düşüncem var. Detayları 3 aydır araştırıyorum. karar verdiğim husus; bodrum katın perde beton ile yapılması ve üstteki katların çelik konstrüksiyon ile yapılması şeklinde. Duvarlar gazbeton olacak; üstüne de 10~12cm taşyünü mantolama yapılacak. Çatı yine çelik konstrüksiyon üstüne trapez sac kaplama ve izolasyon sonrası kilitli sac kaplama.

Betondan uzaklaşma sebebim ise beton fiyatının çok yükselmesi, kalıpçı ve demirci masraflarının girmesi, işçilik kalitesinin bina kalitesini direkt etkilemesi ve yapım hızı. Maliyet noktasında şu aşamada elimde fazla veri yok, kat planları hazırlanacak ve sonrasında ortaya çıkacak maliyet.

Dış kaplamayı boardex denen malzeme ile çözeyim dedim ama çok fazla işçilik ortaya çıkıyor. Uygulama detayları falan çok detaylı ve özen istiyor. Gazbeton üstü kaba sıva falan şeklinde ilerlemek daha kolay geldi.

Saygılar.