Klavye seçimi ve Klavye tipleri

[Mino]

Klavye almak isteyen arkadaşları bilgilendirmek için uzun bir yazı yazayım dedim.

Öncelikle klavye tiplerini inceleyelim.

Workstation (iş istasyonu): Klavye üstünden kayıt yapabildiğiniz, sekans (sequence) yazabildiğiniz, onu bir kayıt programı olarak kullanabildiğiniz ve bu yetkilere sahip klavyelerin genel geçer adıdır. Roland Fantom, Korg Triton, Yamaha Motif serisi, Kurzweil K ve PC serileri gibi klavyeler bu tarz klavyelerdir.

Arranger Klavye: Hazır ritmlere sahip, hatta kendi ritimlerinizi yazabildiğiniz ve bunları canlı performans için kolay bir arayüzde sunan klavyelerdir. Korg PA serisi, Roland Discover ve G serileri, Yamaha MO serileri bunlara örnektir. Genelde hazır ritmleri sayesinde, yerel müzik orkestralarının en çok tercih ettiği klavyelerdir.

Stage Piano: Sahne için tanışabilir piyanoların genel adıdır. Genelde tuşlu çalgılar sesleri barındırır ve erişimleri kolaydır. 88 tuş ve çekiç mekanizmalı tuşeye sahiplerdir. Bazı modeller üstlerinde ritm kitleri de barındırır. Roland RD serisi, Yamaha S/CP serisi, Kurzweil SP, Nord Stage/Piano serileri bunlara örnektir.

Clonewheel: Hammond B3 (örnek: Jon Lord'un Deep Purple tonu) ) vb orgları modelleyen klavyelerin genel adıdır. Korg CX serisi, Roland VK serisi, Nord Electro serisi bunlara örnektir.

Synthesizer (sentezleyici) : Belli temel dalga formlarını birleştirerek yeni sesler oluşturmanızı sağlayan aletlerdir. Yapı olarak ikiye ayrılır.

Analog Synthesizer: Çoğunlukla eksiltmeli (subtractive) sentezleme yapan ve analog devreler ile sinyal üreten sentezleyicilerdir. Osilatörleri ya voltaj yoluyla (VCO) ya da sayısal olarak kontrol edilebilir (DCO).

Moog Minimoog, Oberheim Matrix 12, Alesis Andromeda, Yamaha CS 80 gibi synthler VCO'lara sahiptir.

Prophet '08, Roland Juno 60 - 106, Oberheim Matrix 6 gibi synthler DCO'lara sahiptir.

Dijital Synthesizer: Genelde DSP (Sinyal işlemci) lerden oluşan ve algoritmalarla ses oluşturan sentezleyicilere denir. Analog synthleri taklit etmeye çalışanlara "Virtual Analog" denir. Bunlar yine de dijital kategoride sınıflandırılır.

Yamaha DX 7, dijital sentezleyicilere bir örnektir.

Nord Lead, Access Virus, Roland JP 8000 gibi aletler "Virtual Analog" lara örnektir.

Virtual Analog ya da dijital tabir edilen sentezleyiciler, birden fazla sentezleme tekniği içerebilir. Sinyal işlemcilerin gücüyle alakalı olarak değişik sentezleme teknikleri bir arada kullanılabilir.

Klavyelerin özelliklerinde bulunan terimleri kısaca açıklama çalışayım.


Splitting: Klavyeyi bir kaç ses için ayrı ayrı bölümlendirmeye denir.

Layering: Bir kaç sesi aynı anda katmanlayarak kullanmaya denir. Piyano + String, Piyano + Pad gibi ikilemeler bunlara örnektir. Tabi ikiden fazla katmanlama da mümkündür.

Arpeggiator: Özellikle elektronik müzikte sıklıkla kullanılan; bir tuşla belli bir nota arpeji tetiklemeye yarayan fonksiyondur.

Sequencer: Bir kaydı hali hazırda çalmaya yarayan ve bir kaç partisyonu aynı anda veya ardarda çalmanızı sağlayan programdır. Workstation ve arranger klavyelerde bulunur.

Aftertouch: Tuşa verdiğiniz baskıyla ek bir fonksiyonu (filtre, ek ses, modülasyon vb.) tetiklemenizi sağlar. Genelde synthesizerlarda bulunur. Monophonic (tek) ve Polyphonic (çok) olarak ikiye ayrılır.

Portamento: Bir sesin diğer sese geçerken kesintisiz olarak (legato) kaymasına denir. Ünlü THX ses müziğinde kullanılan fonksiyon budur.

ADSR: Attack, Decay, Sustain, Release. Synthesizerlardaki bir sesin başlangıç, düşüş, devamlılık ve bitişini temsil eder.


Düşük bütçeler için nasıl klavye alınmalı?

Eğer her türlü sesi barındıran klavyeler aranıyorsa, Workstation tabir edilen klavyeler genelde ilk seçilen klavyelerdir. Birden fazla tarzla tek bir klavyede iş görmek için genelde bunlar seçilir.

Yamaha S03, MM6
Korg TR
Roland Juno D, Di

gibi klavyeler yeni alınabilecek giriş seviyesi workstation klavyelerdir. Herhangi bir seste süper bir kalite olmaz ama geniş bir tonalitede işinizi görmesi mümkündür.

Belli müzik tarzlarında en çok kullanılan klavyeler?

Klasik Rock ve Progressive Rock tabir edilen türlerde Hammond, Vox, Farfisa gibi orgların yanı sıra analog sentezleyiciler kullanılmıştır. Günümüzde analog sentezleyicilerin bakımı tamiri vb sorunları söz konusu olduğundan, aynı seslere Virtual Analog tabir edilen sentezleyicilerle yaklaşmak mümkündür. Dolayısıyla bu tarzlar için bir clonewheel/sahne piyanosu ve sentezleyici odaklı ekipman alımı yapılması daha sağlıklı olur.

90 lar ve sonrasında yapılan Rock müziklerde Workstation klavyeler, katmanlama ve ses bölme işlemlerinin yanı sıra ufak tefek synthesizer motorları içermeye başlamasından dolayı daha çok tercih edildi.

Kurzweil K2xxx serisi, Jordan Rudess'la birlikte daha çok ismi anılan bir workstation serisi olmuştur. Tabi zamanla bu seri yenilendi. Yeni seri PC3 ile bu seslere ulaşmak da mümkün. Kendi içinde bir Virtual Analog sentezleyici de barındırıyor.

Planet X'in klavyecisi Derek Sherinian, Korg'un yeni çıkardığı M3 serisini ve yanına modül olarak eklenebilen Korg Radias sentezleyicisini kullanıyor. Böylece hem workstation özelliklerini hem de sentezleyici özelliklerini bir arada kullanarak, tek bir klavye yüzeyinde işini görebiliyor.

Metal müzik türlerinde çift gitarlı kurulumların daha sık oluşundan dolayı Korg Triton serisi büyük ilgi görmektedir. Özellikle tiz frekans ağırlıklı ses yapısı sayesinde çift gitarın yanında sesini daha rahat duyurması önemli artılarındandır. Örnek olarak Nightwish ve Evergrey'in klavyeciler verilebilir.

Pop müzikte akustik enstrümanların gerçekçi duyurulması önemli olduğundan Roland Fantom ve Yamaha Motif serisi revaçtadır. Klavyecilerin genelde yaylı ve üflemeli partisyonlarını çalması gerekebildiği için, bu tip klavye alımlarına giderler.

Elektronik müzikte ise sentezleyiciler duruma hakimdir. Hatta sırf bu tarzla uğraşanlar, farklı sentezleyici karakterleri aradıklarından birden fazla sentezleyici kullanarak müziklerini yaparlar.

Akustik/Elektro piyano ağırlıklı müziklerle uğraşanlar, genel olarak sahne piyanolarını tercih ederler. Kimi sahne piyanolarında ek olarak clonewheel özellikleri bulunabilir. (Bkz. Nord Stage serisi, Roland VR 7xx serisi)

Dolayısıyla yapacağınız tarzı belirledikten sonra yapacağınız mantıklı alımlar, sizi daha uzun süre götürecek ve al sat süreci sonunda yaşadığınız değer kayıplarının önüne geçecektir.

Sentezleyiciler için http://www.vintagesynth.com adresini öneririm. Eski sentezleyicilerin özellikleri yanında onlarla yapılmış ses örneklerini dinleyebilirsiniz.

İstek olursa çeşitlerin artılarını eksilerini daha detaylı yazarım.

[GONDARCENGIZ]

güzel paylaşım

[Ren]

şu malum konudan sonra gazlandım ben, bi baktım tatava yapma seç geç değilmiş hiç lan.

yamaha mm6 çogiyiymiş, dün np11 ve np30a bakmıştım ama çok fakir olduğumdan sadece baktım. biraz dibim düşmüş olabilir.

bu workstationlar düğün şeyi yea kafası vardı bi de o da bitti bu alttaki video ile.

http://www.youtube.com/watch?v=AhbEXinJfJY


aklım olsa mg30 amfi ile grg170dx çoban gitarı almaz şunlardan birini alırdım.

[Desqpio]

bende micro korg xl var. şu şarkının girişini falan çalabiliyorum. teşekkürler.

[deadwoll]

Mino said:

Klavye almak isteyen arkadaşları bilgilendirmek için uzun bir yazı yazayım dedim.

/Summon

Abi ben öyle bir şey istiyorum ki şimdi, klavyeyi bilgisayara bağlıyım, çaldığım şeyi bana sheet music olarak versin direk.

Var mı böyle bir olay? Kaça patlar? Bir de varsa klavye alacağım, ne alayım?

[Lectre]

düğün çalgıcısı mısın?

al yaz kendin ne kadar zor olabilir ki? hem havası var onun siyah beyaz foto çek yazarken flm kendinle :p

[Esh]

bir klasik

[Mino]

deadwoll said:

Mino said:

Klavye almak isteyen arkadaşları bilgilendirmek için uzun bir yazı yazayım dedim.

/Summon

Abi ben öyle bir şey istiyorum ki şimdi, klavyeyi bilgisayara bağlıyım, çaldığım şeyi bana sheet music olarak versin direk.

Var mı böyle bir olay? Kaça patlar? Bir de varsa klavye alacağım, ne alayım?

Kayıt programları MIDI notası kaybediyor çalarken yalnız anahtarları ve arızaları kendin derlemek durumunda kalırsın, o yüzden nota yazma programları bu konuda çok daha üstün.

Klavye için bütçe belirtirsen yardımcı olurum.

[deadwoll]

Piyasasını hiç bilmiyorum ama taş çatlasa 600 falan ayırabilirim sanırım.

Garageband'la falan da kullanabileceğim bir şey istiyorum esasında.

[Mino]

600 e midi klavye alabilirsin ya da dolu olarak çok eski Roland XP serisi bulabilirsin.

Eski dolu klavyeler iyi bakılırsa tuşesi yeni midi klavyelerden daha iyi. Ayrıca MIDI USB çevirici kullanarak hem klavye içindekileri hem de garageband seslerini dilediğince kullanabilirsin.

[deadwoll]

Midi klavye almak istesem ne tavsiye edersin peki? Line-6'lar var ama hiç anlamıyorum hangisi iyidir hangisi değildir.

[Mino]

Çift el çalacaksan en az 61 tuş olsun.

http://www.compel.com.tr/P/3-10-3458

M Audio Oxygen serisi var. 61 tuşu biraz pazarlıkla 600 e alabilirsin. Roland'ların (cakewalk) A serisi var onlar daha pahalı. Piyano tuşeliler iyice pahalı.

Biraz daha oluşturursan dolular da var, ayrıca nakit alırsan indirim yapabilirler belki do-re'den.

http://www.sahibinden.com/ilan/alisveris-muzik-muzik-aletleri-yamaha-mm6-mm6-162322638/detay

[deadwoll]

Teşekkür ettim.

[Mino]

Aranızda synthesizer sevenler ve programlamayı merak edenler varsa 3 bölümlük güzel bir seri.

[Mino]

Buraya da yapıştırıyorum, belki ilgilenenler çıkar diye...

Workstationlar esasen içindeki ton yelpazesi ve düzenleme/kaydetme özellikleriyle öne çıkar. Ton yelpazelerinde adanmış üniteler kadar bir uzmanlık olmasa da, alanında yetkin programcılar tarafından programlandığı için çok geniş bir müzik yelpazesinde işinizi görür. O yüzden canlı orkestralarda da tarz geçişkenliği hesaba katılırsa ana klavye olarak sık kullanılan cihazlardır.

Workstationların iyi oldukları konulardan biri çok tınılılıktır, ister kendi klavyeleri üzerinden, dilerseniz harici klavye destekleriyle kendi kurulumlarınızı hazırlayabilir ve tek bir ses kaynağıyla bir sürü tınıyı aynı anda kullanabilirsiniz, kaydedici özellikleri ile bazı kullanıcılar bilgisayarsız da düzenleme çıkarabilmektedir.

Tabi çok iş görmesi nedeniyle genelde bu ek özellikler menülerde bulunur. O yüzden istediğiniz kurulumları yapmak için cihazın bütün özelliklerini verimli kullanmak gerekir, tek bir cihazda o kadar uzun sürmemesine rağmen birden fazla workstation kullandığınızda uzun mesailere yelken açarsınız.

Sample özelliği bulunmayan cihazlarda cihazın içinde waverom dediğimiz tını sayısına bağlı kalırsınız. Bu da "dönem sesleri" sendromu yaşamanıza neden olabilir. Kimi zaman belli konseptlerde avantaj sağlasa da, özellikle daha yıllanmış workstationlarda bu hissedilir.

Eğer workstationları kayıtçısız sadece ses motoru olarak kullanacaksanız modül versiyonlarıyla kendinize daha bütçe dostu kurulumlar yapabilirsiniz. Canlıda klavyeler avantaj sağlasa da, DAW kullanan stüdyolar için rack kullanmak daha verimli olabilir.

+ Çok geniş bir ses paleti (1000+ ses) + ortalama üstü fx ler
+ Çoktınılı (multi timbral) kurulumda esneklik
/ Kayıtçı ve düzenleme özellikleri
- Çok fazla menü gezme
- Sample desteği olmayan cihazlarda "dönem tınısı" sendromu.

[Mino]

Sahne piyanosu ve clonewheellar:

Canlıda belli başlı tonları daha çok kullananlar için sahne piyanoları ve clonewheel dediğimiz org simülatörleri daha ön plana çıkmaktadır. Bu tip cihazlar hedefledikleri tonlarda daha iyi iş çıkarırlar. Arayüzleri daha kullanıcı dostudur ve workstationlara oranla daha az menü gezmesi (cihaza göre belki de hiç gerekmez)) yaparsınız. Cihazların tuşeleri de yapılan işe göre ayarlandığı için seçtiğiniz cihaza göre daha iyi bir çalım hissi alabilirsiniz.

Workstation firmalarının da sahne piyanoları bulunur. Genelde piyano, e-piyano ve org tınılarının waverom'u daha yüksektir, ama içinde workstation gibi binlerce ses bulunmaz. Belli başlı tınıları çalmayı tercih ediyorsanız ve workstation özelliklerine ihtiyacınız yoksa bu tip cihazlardan alım yaparak bütçenizi rahatlatabilirsiniz. Çünkü genelde eşdeğer workstationlardan daha ucuzdurlar.

Eğer org çalımına ağırlık veriyorsanız Clonewheel dediğimiz org simülatörlerinden de alabilirsiniz. Kimileri sadece bu işe adanmış olmasına rağmen piyano özelliklerini de barındıran modeller görmek mümkündür. (Nord Electro, Roland VR vb.) Bu tip cihazlarda org harmonikleri için drawbar / leslie ayarları bulunur, tuşeleri de waterfall dediğimiz dişsiz yarı ağır tuşedir. Org performansının yanı sıra kimi e-piyano tınılarında da iyi performans gösterir.

Çoktınılı kullanıma izin veren modeller olsa da genelde sınırlıdır (4-8 arası) bu konuda workstationlar kadar esnek olmaz.

+ Kullanıcı dostu arayüz ve belli tınılarda ekstra performans.
+ Amaca yönelik tuştakımı.
- Workstationlara göre fazla ton çeşitliliği bulunmaz.
- Çoktınılı kullanım sınırlıdır.

[Drall]

halp! doğru topic mi bilmiyorum ama bi arkadaşın axiom 25'ine çöktüm bu ne oluyo diye (o da kullanmayı bilmiyo zaten sdf), bi arkadaşta da logic pro x vardı onla deniyorum, başta ses geliyodu gayet yavaş yavaş alette bu ne oluyo modunda takılıyoduk, sonra bişeyler oldu logicten "Please select 'Preset 1' on your M-Audio Axiom 25." diye bi uyarı almaya başladık, axiomda preset 1'i nasıl seçeceğimizi bulamıyoruz. sen biliyor musun acaba bu sorunu nasıl çözebileceğimizi?

[Drall]

Sanırım çözdüm, bütün zone ve group tuşlarına aynı anda basınca oldu. Fakat bu sefer de mba teklemeye başladı, sanırım ısındı kaldıramamaya başladı. Napalım kısmet

[Mino]

Zone lar midi kanalı için. Birden fazla zone kullanınca daha çok midi kanalı aktif olur. Ayrı ayrı ya da katmanlı tonlar için kullanılabilir.

Axiom bende yok ama kitapçığı anlatır çoğu şeyi diye düşünüyorum.

[Drall]

Kitapçıkta bulamadım da sonra group c açıkken padlerden ses geldiğini keşfedince HER ŞEYE BASTIM düzeldi sdf

Ama macbook air logic proyu kaldıramıyor sanırım, bi yerden sonra acaip takılıyo. Garageband ile elektronik müziğe giriş yapabilir miyim? İlle logic pro gibi baba bişey mi lazım? Maksat midi klavye nedir, nasıl kullanılır, tuşlara bişeyler atayabilmeyi kavramak, tek elle-iki elle klavye kullanmayı öğrenmek, bilgisayarın nelere kadir olduğu hakkında ufkumu genişletmek falan. garajbendde akustik enstrumanlar harici şeyler ekleyebiliyosak kurtarır gibi geldi bi an

[Mino]

Garageband iyidir, zaten yazılım enstrüman desteği de veriyor.

[pascalnouman]

gecen haricileri karistirirken reason kayıtları buldum jahsgfkdad

[Mino]

Bu arada tuş atamalarını yazılım üzerinden de yapabilirsiniz, template dediğimiz hazırlanmış atamalar üzerinden de.

Ben bazı yazılım synthleri donanımla kullanıyorum. Mesela Nord Lead 2X ile DiscoDSP pro birebir uyuyor (çünkü DiscoDSP Nord Lead'i taklit ediyor arayüzüne kadar)

Görsel örnek gerekirse mesela:

Bu DiscoDSP



Bu da NL2X



Aynı şey Waldorf Q > Blofeld > Largo için de geçerli, sadece CC ve Sysex gönderimini kontrolcüden aktifleştirmek yetiyor.

[Gimli]

Cok güzel paylasımlar olmus Can.

Takip ediyorsundur teknolojiyi diye soruyorum; stage piyano teknolojileri neden 10 senedir yerinde sayıyor?

[Mino]

Aslında örnekleme ve modelleme olarak ilerlemeler var 10 senede ama bir yol ayrımı mevcut.

Bazı firmalar bilgisayar tarzı mimaride devam ediyor (atom işlemcili Korg Kronos, direk VSTi çalıştıran Muse Receptor vb.) Kronos daha popüler ama büyük sahnelerde kimi klavyeciler tandem şekilde Receptor kullanıyorlar (artık fikri haklar düzeyinde iş göreceklerini taze açıkladılar bu arada)

Kimi firmalar da kendi örneklemeleriyle DSP mimaride devam ediyor. Fizik modellemede yazılımda pianoteq öne çıkıyor, donanımda bir tek Roland modelleme cihaz denedi ama fiyatı ve boyutları ev için daha uygun. (V-Piano)

Nord mesela Flash RAM (ROM değil) kullanıyor. Flash RAM olduğu için az gecikmeli (1ms) ve daha yüksek kapasiteli RAM ler daha pahalı o yüzden o teknoloji ilerledikçe Nord da yeni ürünler çıkarıyor. Ücretsiz yenilikler sunarak geniş bir yelpazede iş görmeye çalışıyorlar.

Bu arada Nord Piano 3'le üçlü sensöre geçmiş oldu Nord. Sadece piyano sözkonusuysa Stage serisinden daha iyi o konuda.

Kurzweil da Forte serisiyle bir atılım yaptı, 16 gb hafıza ve 8 katman dinamikle ses getirse de , o hafızaya müdahele edilemiyor (ROM olduğu için muhtemelen) kullanıcı hafızası için ar-ge çalışmaları devam ediyormuş.

Yamaha CP 1 vs 5 çok tuzlu olsa da burada (10k+), CP4 getirirlerse güzel bir aday, özellikle Yamaha severler için. Gerçi fiyatı uçururlarsa yine vitrinde kalır :)o

Yeni yazılımlarla, iyi piyano kontrolcüsü trendi başlasa da (Kawai VPC, Fatar Numa Piano vb.) Ben dolu aletlerle devam ederim, DSP'li sistemlere hala daha sıcağım çünkü. Tek laptoptan kontaktlara abanmak bana daha güvenli gelmiyor açıkçası. Zaten iyi bir paket donanım cihaz fiyatı ediyor yazılımda. (Pianoteq'in tüm seti (piano + ep + harpsi + clav) 700 euro mesela, onu çok düşük gecikmeli bir dizüstü ve ses kartı ile alınca zaten dolu cihazlara yakın bir fiyat çıkıyor)

Kendim şahsen Kawai MP bakıyorum fiyat performans açısından, eğer kararımı kesinleştirirsem belki gerçek ahşap tuşeli modeli alacağım. Son serideki ilerlemeler çok hoşuma gitti.

Tuşede aftertouch isteniyorsa, piyano performansından götürebiliyor, o yüzden istenen tuşeyi kafada kesinleştirmek şart. Bende yeteri kadar AT'li cihaz olduğu için direk piyano odaklı bir ünite beni daha mutlu edecek.