Niye program kuruyoruz

[Bone]

açıklamalar için teşekkürler gladmir.

[Ractamainus]

gladmir genel olarak açıklamış sağolsun. bir kaç ek yapmak isterim.

windows'un zamanla yavaşlamasından bahsedilmiş..

burda bazı etkenler var. registry her startup'ta kontrol edilir mesela ve ne kadar doluysa, o kadar uzun sürer bilgisayarın registry'i taraması. bu bilindik bir şeydir. öte yandan programlar, windows üzerinde ulaşılabilirliğini arttırmak için startup klasörüne, quicklaunch'a, desktop'a vs. kendi kısayollarını atarlar. windows'un tam olarak nasıl çalıştığını bilmiyorum elbette ama "windows explorer" kanımca çok yetersiz kalıyor işin bu kısmında (ve daha büyük bir adım atılmalı bu konuda artık!).. zira tüm programlara erişmek, quicklaunch'a erişmek, dolu bir desktop'ı ya da klasörü açmak gerçekten windows'u fazla yavaşlatıyor. sonuçta bunları açmak, temelde diskteki bilgiyi memory'e almak demek. belli ki windows bu aşamada çok fazla iş yapıyor ki memory'i de diğerlerinden fazla kullanıyor. bu da windows'un yavaşlamalarına bir sebep..

öte yandan installer dediğimiz temelde, dosyaları ilgili yerlere koymak için kullandığımız, işlemi user friendly hale getirmek amaçlı bir arayüz.. aslında fazlası değil.

ama registry devreye girdiğinde kullanım amacı biraz değişebiliyor. registry dediğimiz şey aslında, windows'un konfigürasyon database'i.. built-in gelen windows componentleri burayı kullanır, konfigürasyon ayarları için.. ayrıca diğer programların da burayı kullanmasına izin vardır. avantajı şu olabilir; belli bir standardı vardır ve yeri harddisk'e bağlı değildir. böylece farklı pc ortamlarında, programatik olarak konfigürasyon dosyasının driver'ını falan bulmakla uğraşmazsınız (o riski almazsınız). ayrıca file system üzerine oranla kısmen güvenli bir ortamdır. her windows user at koşturamaz orada. bir de registry'e bir şey yazdığınızda, "add-remove programs" gibi windows component'lerinin sizin programınızı farketmesini sağlıyorsunuz. böylece windows, hakkıyla her bir noktadaki dosyasını silebiliyor misal programınızın.

ama programınız niye bu kadar farklı yerlere dosya atar ki değil mi? misal niye startup'a kısayol atar? hepsini tek bir config dosyasında tutsun? oradan çalıştırsın? böylece biz de bir programı sildiğimizde, artıklarıyla uğraşmayalım? valla bu sorular benim de aklıma geliyor ama windows böyle tasarlanmış. bir şey yapamayız =) (belki haklı sebepleri de var, bilemiyorum. ama kullanıcı açısından kötü olduğu gerçek).

ha bir de şey var tabii. sonuçta insanlar "exe"ye tıklamadıkça programın çalışmadığını düşünür. arka tarafta ne yaptığını bilmez, umursamayabilir.. oysa program her an bir şeyleri dinliyordur belki.. bu da mevcut kaynakları tüketmek demek. bilinçsiz bir kullanıcı için bu "bilgisayara bir sürü program kurdum, bilgisayar yavaşladı" demek haliyle. bilmiyor ki o programlar o an çalışıyor.

bir kaç şey daha yazacaktım da çok uzadı yau. ekleme diye başladım..

[Brigand]

Installer sistemlerine dua edin siz, yoksa kafayı yerdik.

İyi ki var.

En basit örneği vereyim, linuxta installer sistemi standartlaşmış değil. Elbet bazı programlar yapıyorlar ama standart değil. Tabi her dağıtımın kendi paket yöneticisinden programları tek tık ile kurmak mümkün ama paket depolarında her program bulunamayabiliyor, bulunsa bile güncel olmayabiliyor.

O zaman işlemciye kuvvet deyip kaynak kodu indirip ./configure & make & make install diyerek derleyerek yükliyorsunuz. Öyle install ettiğinizde hata almanız çok büyük ihtimal, özellikle bağımlı dosyalardan, librarylerden vs... Hata almasanız herşeyi düzeltseniz source koddan yüklediğiniz bir programı uninstall edemiyorsunuz. Tek tek dosyalarını bulup elle silmek lazım ki bilmem kaç dizine dosya atıyor bazı programlar.

Ayrıca installer sistemi olmasa insanların çoğu programları klasör klasör masaüstüne atıp oradan çalıştırırdı heralde, işletim sistemi bok olurdu.

Halbuki düşünseniz her program c:program files'ta depolanıyor, ve kısayolları da başlat > programlar'da.

Mesela windows'un bu kullanıcı denetimi olayı var ya vistada her seferinde "devam - iptal" diye saydam arka planlı bir uyarı çıkıyor, onun mantığı ne kadar basit. Eğer kullanıcı c:program files'a birşey yazmaya veya silmeye çalışıyorsa hooop sana uyarı veriyor, böylece tüm programların korunuyor.

Daha onlarca faydası vardır tabi, yukarıdaki arkadaşların dediklerine ek olarak bunlar geldi aklıma ilk.

Kısaca installer sistemi olmasa gerçekten kafayı yerdik.

[GERGE]

Brigand said:

O zaman işlemciye kuvvet deyip kaynak kodu indirip ./configure & make & make install diyerek derleyerek yükliyorsunuz. Öyle install ettiğinizde hata almanız çok büyük ihtimal, özellikle bağımlı dosyalardan, librarylerden vs... Hata almasanız herşeyi düzeltseniz source koddan yüklediğiniz bir programı uninstall edemiyorsunuz. Tek tek dosyalarını bulup elle silmek lazım ki bilmem kaç dizine dosya atıyor bazı programlar.

Yok, böyle değil. /usr/local ve /opt bu nedenle var. Ayrıca configure'dan sonra install yerine uninstall dersen siler.

Ayrıca ben repolarda olmayan bir paket bulduğumda kaynak kodundan paketleyip paket yöneticisiyle yüklüyorum.

[Mirage]

Makefile'ı hazırlayanın uninstall target'ını özellikle hazırlaması gerekiyor mu peki? Yoksa otomatik olarak mı üretiliyor?

yetemenk said:

o kuruyoruz dediğin programların çoğunun prtable/mobile versiyonları da mevcut. kurmak istemezsen onları kullanabilirsin.

Bu önemli bir nokta bence. Windows'da programların kurulması gerekmiyor sonuçta. Aklıma ilk gelen installer olmadan çalışan programlar: Eclipse, Media Player Classic, Putty...

Bir çok program ise installer içeriyor ama aslında installer olmadan da kurulabilir. Mesela nerdeyse bütün oyunları sadece klasörü kopyalayarak yükleyebilirsiniz. Installer'ın yaptığı asıl iş sıkıştırılmış dosyaları açıp yüklemeye yardımcı olmak. Registry'ye bir iki şey yazıyorlar genelde, ama o registry girdileri olmadan da çalışıyorlar. Genelde o registry girdileri sadece uninstall yaparken kullanılıyor.

Diyelim yeni bir oyun dvd'si aldın ve içinde bir zip dosyası var. Dosyanın içeriğini kendin bir yere açıp sonra exe'yi çalıştırman gerekecek. Eh çok da zor değil. Ama installer varsa dvd'yi takıp next next next diyorsun kurulmuş oluyor. Tembelliğe alışmışız bir kere. :)

Gladmir said:

Ben isterim ki, adobe pdf reader mevcut ise bilgisayarımda, ne zaman ki bir pdf e çift click yaparsam otomatik olarak dosya o application ile eşleşsin ve pdf reader çalışsın. Bu mekanizmada install application ı (install shield, microsoft installer etc. ) sayesinde/esnasında yapılıyor.

Installer olmayınca bu olayı yapmak zor olur sanırım. Diyelim installer yok, indirip çift tıklayıp çalıştırıyoruz programı. Aslında program bu registry girdilerini her çalıştırdığında kontrol edip kendini program tipiyle eşleştirebilir. Ama sonra kalkıp programı başka bir yere taşırsak ne olacak?

Gerçi aynı şey program files için de geçerli. Kalkıp program files içindeki bir klasörü kafamıza göre taşımıyoruz (hiç denemedim aslında). Installer kullandığımız için "o programı oraya yükledik, taşımamalıyız" gibi bir his oluşuyor ister istemez.

[GERGE]

Evet, otomatik. Makefile'da programın dosyalarının nereye yükleneceği yazıyor. make uninstall siler onları. Makefile'ını silmemiş olman lazım tabii. Yoksa tekrar yaratman gerekir derleyerek.

Ayrıca checkinstall da kullanılabilir.

[kertenkel]

Returnil kurmanı tavsiye ediyorum o zaman bone...

Internet cafe mantığı gibi her session'ı sıfırlıyor, istersen restarttan önce kaydet diyosun falan fistan..

1,5 senelik bilgisayarım dün format yemiş gibi temiz, defrag'a bile ihtiyaç duymuyo şu an..

[Brigand]

O programlar çok sorunlu. Düşünsene antivirusunu güncelliyorsun restart atıyorsun güncelleme gidiyor.

Yeni program versiyonu yüklüyorsun mesela yeni versiyon msn diyelim, restart at eskisi geliyor filan :)

Elinizi kolunuzu bağlıyor o programlar. Bence kişisel bilgisayarlarda tamamen gereksiz.

edit: gereksiz demeyelim de faydasından çok zararı var diyelim.

[Schweinsteiger]

Portable programlar kullan daha iyi olmaz mı ? Kendin de yapabilirsin daha az yer kaplıyorlar falan hem.

[Brigand]

Schweinsteiger said:

Portable programlar kullan daha iyi olmaz mı ? Kendin de yapabilirsin daha az yer kaplıyorlar falan hem.

Portablelar yavaş çalışır...

[kertenkel]

@brigand:

ya temiz bilgisayara niye anti virus kurasın ki?

her açılışta 0'lanıyo...

ayrıca update yapıcaksan temiz restart atıp (ki restart süreleri uzamıyor bilg. şişmediği için) update'i alıp save session diyorsun..

al update. =)

[Mino]

Mac OS'ta da büyük programlar için kurulum yardımcıları bulunuyor (profesyonel iş programları library klasörüne dosyalar kurduğu için)