Jump to content
Forumu Destekleyenlere Katılın ×
Paticik Forumları
2000 lerden beri faal olan, çok şukela bir paylaşım platformuyuz. Hoşgeldiniz.

moriarty'nin kimliğini bilen bana özel mesaj atsın, ödül var

KuddusiMavra

Son yazan: KuddusiMavra
yeri: Konu Dışı

 Paylaş

Öne çıkan mesajlar

roket adam Grand Master

roket adam

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
Finklorpeyniri ve İksun,
Uzun suredir benle uzere surekli ugrastiginizin farkindayim. Cevap vermedim, seviyemi korudum ama siz cocukca hep ayni cizgide devam ettiniz.
Artik dayanacak gucum kalmadi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Sed blandit sapien in enim. Nullam felis. Proin suscipit ornare enim. Sed eros enim, cursus eget, venenatis et, iaculis eget, nisi. Sed sem lorem, pulvinar et, interdum aliquam, consequat vel, purus. Fusce a massa nonummy mi dictum convallis. Sed egestas gravida justo. Phasellus ut mi aliquam nibh facilisis euismod. Sed mattis rutrum sem. Donec felis sem, vulputate eu, blandit at, vulputate tempus, augue. Morbi nisi nulla, facilisis nec, gravida sit amet, semper eu, metus. Fusce tortor mauris, convallis vitae, scelerisque volutpat, laoreet eu, elit. Vivamus venenatis, odio in fringilla imperdiet, ipsum urna faucibus odio, quis faucibus diam risus nec dui. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Ut vehicula, nulla sed interdum convallis, justo ante pulvinar tellus, scelerisque ultricies pede elit et felis. Duis tincidunt est et nunc. Maecenas convallis velit eget nulla.

Mauris aliquam lorem ut quam. Proin vehicula dictum lorem. Integer nec dolor et urna faucibus suscipit. Suspendisse nisl arcu, luctus eu, pharetra vitae, lobortis eget, nisl. Aliquam erat volutpat. Donec venenatis diam eget neque. Sed ullamcorper gravida nibh. Integer blandit risus sed purus condimentum volutpat. Nam id urna. Sed nec lorem in est nonummy consequat. Maecenas tristique tortor auctor velit. Sed ligula urna, varius at, dignissim mattis, vehicula viverra, nulla. Cras felis. Sed sit amet pede sed libero scelerisque laoreet. Curabitur dapibus purus quis tortor. Pellentesque nec sem. Quisque malesuada turpis eget nulla. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos hymenaeos. Proin interdum dolor ut arcu.

Nulla facilisi. Etiam sollicitudin interdum neque. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos hymenaeos. Donec bibendum est quis dui. Vestibulum imperdiet interdum lorem. In elementum augue a magna. Praesent vitae ante sed dolor pretium commodo. Nulla fringilla sodales nisi. In aliquet vehicula lorem. Proin pretium. Integer ac est eget pede lacinia feugiat. Donec imperdiet. Nunc velit metus, pretium a, pharetra eu, viverra nec, enim. Suspendisse porta iaculis purus. Pellentesque odio urna, sagittis quis, nonummy sit amet, mollis a, massa. Pellentesque sagittis erat quis magna. Cras semper mollis orci. Vivamus urna libero, scelerisque in, vulputate in, ultrices ac, urna.

Nunc turpis lacus, lobortis sit amet, molestie malesuada, gravida a, risus. Aenean sit amet nunc sit amet lectus vulputate consectetuer. Proin ut erat a mi posuere faucibus. Suspendisse nonummy luctus nunc. Morbi bibendum adipiscing tellus. Praesent id leo vitae elit imperdiet facilisis. Suspendisse pharetra, justo ut accumsan bibendum, dui urna feugiat mi, ut accumsan risus arcu in enim. Donec vehicula leo non sapien. Pellentesque sodales imperdiet urna. Mauris nonummy tempor magna. Nunc urna. Aenean nec justo. Curabitur porta eros nec justo. Aliquam quis elit vitae turpis bibendum malesuada. Aliquam ut nisl. Nulla lorem elit, laoreet tempor, fringilla ac, adipiscing in, odio. Donec nec est. Vestibulum scelerisque, nisi ut fermentum tristique, quam sapien consectetuer purus, ut facilisis purus lectus vel diam. Donec pretium tellus ut dolor.

Cras rutrum. Quisque ut tellus id nisi congue mollis. Curabitur id sapien. Integer semper. Nullam at dolor. Nulla porttitor tortor id ligula. Vivamus id lacus. Nunc risus. Sed dignissim magna a lacus. Quisque luctus laoreet est. Fusce id tortor eu nisl lacinia tristique. Duis id libero. Sed est mauris, venenatis a, porta quis, tempor ac, mi. Nunc sollicitudin felis vitae lectus nonummy porta. Donec ultrices. Phasellus odio. Nulla rutrum sagittis nulla. Suspendisse malesuada libero nec neque. Nulla hendrerit, justo sed consectetuer dignissim, eros justo sodales urna, vitae ultrices diam erat sed orci. Cras dictum malesuada metus.

Roket Adam.
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
roket adam Grand Master

roket adam

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
Automotive LPG and Natural Gas Engines HIGHLIGHTS
􏰀 PROCESS AND TECHNOLOGY STATUS – Internal combustion engines running on liquid petroleum gas (LPG) are well-proven technologies and work much like gasoline-powered spark-ignition engines. Natural gas (NG) engines are also well-proven. They are typically used as spark-ignition engines for bi-fuelled (gasoline/CH4) cars, but have also been used, for example, in compression-ignition (i.e. diesel-type) engines for heavy-duty vehicles. Both LPG and NG are not used alone, but always in bi-fuel vehicles, in combination with gasoline. In bi-fuel vehicles two fuels are stored in separate tanks and the engine runs on one fuel at a time. Bi-fuel vehicles have the capability to switch back and forth from gasoline to the other fuel, manually or automatically. In the past, most bi- fuel vehicles were derived from native gasoline vehicles by adding a tank and an electronic injection regulation system for the alternative fuel. In recent years, the offer of ‘native’ bi-fuel vehicles has increased; they have two separate tanks and two alternative injection regulation programs.
􏰀 PERFORMANCE AND COSTS – Bi-fuel LPG cars can reduce greenhouse gas (GHG) emissions by 15% as compared to petrol operation. NG cars can achieve GHG reductions of up to 25%. The energy efficiency of engines running on natural gas is generally equal to that of gasoline engines, but is lower if compared with modern diesel engines. The conversion costs for LPG vehicles range from €1130 to €2740 (10-15% incremental cost). The conversion costs for light-duty NG vehicles are currently between €1640 and €2190 (10-15% incremental cost). When running on LPG or NG, CO2 emissions are at least 10% or 20% lower, respectively, if compared to gasoline. Actual emissions depend on the share of mileage run on petrol.
􏰀 POTENTIAL AND BARRIERS – In 2008, more than 7 million Natural Gas Vehicles (NGVs) were on the roads, most notably in Argentina, Brazil, Pakistan, Italy, India, China, and Iran, with South America leading the global market with a 48% share. The number of LPG/NG kits sold globally is estimated to reach 8.0 million by 2012. An appropriate infrastructure, along with governmental support, may accelerate the growth of LPG and NG as global alternative fuels. Bottlenecks that may slow down the development and deployment of LPG and NG technologies are the lack of appropriate infrastructure for fuel distribution and refuelling, the higher vehicle cost, and the competition from other fuel options (e.g. biofuels).
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
aquila Grand Master

aquila

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
aras sen 10 seneden fazladır peynirin her türlüsünü kullanmıyor muydun?
seneler önce yurtdışından lor getirip festivallerde satan arkadaşın orcun gazdan ölmedi mi?
hatta sarkutericiler birligine yakalandın 4-5 yıl evvel osur osur kurtulmadın mı?
şimdi gelmiş peynir üstünden milletle daşak geçiyorsun.inan bir bok anlamıyorum senden.
zeki akıllı adamsın, halin vaktin yerinde, gezdin gördün, tamam ama sen manyak mısın lan gelmiş forumda çoluk çocukla uğraşıyorsun?
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
roket adam Grand Master

roket adam

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
BACKGROUND
Argentina has a peculiar history. In the early 1900s, it was one of the leading countries in the world, but at the end of the century it more resembled a developing country. Argentina remains however the richest country in South America despite its economic decline, as measured by GDP per capita.
At the beginning of the twentieth century, Argentina was one of the world’s ten most prosperous countries in the world. The gross domestic product (GDP) was growing at an average 5% per year thanks to foreign investment, European immigration and exports. Argentine income per capita was comparable with that of France or Germany. But between the early 1930s and 1990s, the Argentine economy deteriorated progressively. A highly regulated economy hindered foreign investment until the late 1980s. President Menem’s government, which took office in 1989, introduced profound economic reforms in order to reduce public debt and end high inflation. It opened up the economy and launched a rapid privatisation programme. Almost all public enterprises (power plants, electricity utilities, telephone and airline companies, television and radio stations, railways and highways) were sold to private investors. In 1989 and 1993, important amendments were made to the 1976 Foreign Investment Law. Argentina was one of the first South American countries to embark on International Monetary Fund-backed austerity measures. The Menem administration set up a radical stabilisation plan, which included the adoption of a currency board. The Convertibility Law, which pegged the peso to the dollar and backed each peso in circulation with a dollar in the Argentine Federal Reserve, was introduced in April 1991.
These economic reforms of the 1990s made Argentina one of the most liberalised countries amongst emerging markets. They practically eliminated inflation, attracted foreign and domestic investment (around US$12 billion) and generated much higher rates of economic growth with 6% per year between 1991 and 1998. In the 1990s, Argentina was recognised to be one of the most economically and politically stable countries in Latin America. It was also considered a model of successful free-market reform.
But the end of the story is well known. A prolonged recession began at the end of 1998, and by the end of 2001 the government had defaulted on part of its US$145 billion debt. Angry Argentines took to the streets and forced President Fernando de la Rua’s government to resign in December. In January 2002, the new government abandoned the currency board, devaluated the peso, banned withdrawals from the banking system and switched the privatised utilities’ tariffs to pesos and froze them. By the end of the year, the Argentine peso had lost 70% of its value.
-2-
After a serious recession in 2002, Argentina’s economy is recovering, thanks mainly to the growing demand for soybeans from Asia and high commodity prices. The currency devaluation decided on in 2002 made domestic products competitive again in the international market. The economy expanded 8.7% in 2003. Demand for gas and electricity, stimulated by the artificially low prices, is growing even faster.
But the 2001–2002 economic and financial crisis severely affected the gas sector, as well as the rest of the energy sector. For most of the utilities, the frozen tariffs cover only their operating costs, and as a consequence, investments have been delayed for the past two years. The freeze on investments in the upstream and downstream gas sectors coupled with a rising demand have resulted in widely predicted shortages, which started in March 2004.
This paper analyses the unfolding of events that led to the 2004 crisis. It examines the measures taken and looks into future priorities for the government both to prevent new gas shortages in the coming years and to restore national gas sector’s attractiveness to investors. The impacts of the crisis on the neighbouring countries and on the regional energy integration are appraised in the appendix
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
Jim_E_Rustler Proficient

Jim_E_Rustler

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
aquila said:

aras sen 10 seneden fazladır peynirin her türlüsünü kullanmıyor muydun?
seneler önce yurtdışından lor getirip festivallerde satan arkadaşın orcun gazdan ölmedi mi?
hatta sarkutericiler birligine yakalandın 4-5 yıl evvel osur osur kurtulmadın mı?
şimdi gelmiş peynir üstünden milletle daşak geçiyorsun.inan bir bok anlamıyorum senden.
zeki akıllı adamsın, halin vaktin yerinde, gezdin gördün, tamam ama sen manyak mısın lan gelmiş forumda çoluk çocukla uğraşıyorsun?


Ben Finklor'un adına utandım.

http://i.imgur.com/4wQONgn.jpg
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
roket adam Grand Master

roket adam

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
Paticiğin ilk bozmaya başladığı gün paticikten tanıştığım kızı asla unutamıyorum. kayıkla constantinople’den new amsterdam’a gidiyorduk. doğru nietzsche nin insan ruhuyla ilgili bana birşeyler öğretmiş tek insan dediği, dostoyevski nin muhteşem bir eseri. üzerinden hayli zaman geçmiştir ama yatağınızda, gecenin bir yarısı bu kitabı okumaya kalktığınızda kendinizi okuduğunuzu bilirsiniz. sizi anlatır yazar. ezikliğinizi, iki büklümlüğünüzü, sigaradan leş gibi kokan ağzınızı, parmak uçlarınızı, anne-baba ilişkilerindeki gerici durumları, “ben eğitimliyim, ben görgülüyüm, ben asilim.. ama madem böyleyim, etrafımdaki onca cahil insan gibi neden sosyal olamıyorum..” diye düşünürsünüz, beyin humması yaşarken, rus yazarın cinleri varmış, ve o cinleri kovmak için yazı yazıyormuş diye kavrarsınız, ama yetmez, tam anlamıyla hayal ürünü olan bu eserin toplumdaki kanayan yarayı gösterdiği de aşikarken, ne kadar bireysel olabilirim ki? çelişkisini bir kenara atıp, “tamam be, sen bir dahisin..” diyebilirsiniz..
bir eskimo kafilesinin, sandallarından karaya çıktıklarını gördüğünde bile yüreği sevinçle dolan fakat buna karşılık romalıları yalnızca ayakta dururken,yatarken ya da savaşırken düşünen, hatta bundan öfkelenen canetti ‘nin (2) genellemesinde haklılık payı yoktur, diyemem. öyle ki; batı dediğimiz, haklılığını kimi zaman imkanlarına (örneğin; hristiyan birliğine, haçlı ordularına, uygun coğrafi koşullarına) ve bazen de sistemli, düzgün, hedefinden yüzyıllarca hiç şaşmamış sabırlı yolculuğuna borçlu, isyanların, devrimlerin ve o başkaldırıların sonucu olarak, yeni insani kazanımların, değeri bilinen erdemlerin, ‘humanizma adına geri dönüşü olmaz’ yolların kesiştiği nokta ve o noktanın insanları, yani batılıları için ‘roma’ tüm yolların çıktığı kent ve ‘romalı’ da o kentin, yani bir nevi avrupa’nın başkentinden tüm kıtaya -hatta amerika ‘ya, sanayi hamlelerinin ve yeni sınırlara açılmanın yani emperyalist kaygıların doğal sonucu olarak 19.yy’da asia’ya, afrika’ya gözü para bürümüş şekilde- yayılan kısaca ‘batılı’ diyebileceğimiz ‘yararcı, hatta bir o kadar da -platon ‘un devlet ‘inde geçtiğince- güçlendikçe işine gelen durum gereğince ‘doğrulukçu’ ve ‘adaletçi’ olabilmiş ama özünde ilk söylediğim özelliği yani yararcılığı hep baskın karakteri olmuş vatandaşıdır. yapıp ettiklerinde, bazen yıkarak yeniden kurmaya çalıştıklarında hep bir ‘pragmaticus’ yani; işlevsellik ve işinin kendisine ait vazgeçilemez amaç/sonuç bulunmaktadır.

her ne kadar “akılcı ve insancı değerler sistemine dayalı düzen içinde yaşayan toplumlar, bu düzeni benimseyen insanlar batılıdır; onun dışındakiler ise batılı değildir.” (3) tanımlamasıyla suat sinanoğlu hoca fazlaca iyimser bir gözlükle değerlendirme yapmışsa da -ki batılı olma ümidiyle, benliğine bir şekilde uymayacak gömleği giymeye çalışarak artık ne eskisi gibi kendisi ne de ‘batılı’ olabilmiş kişi ve toplumlar için hem kötümser hem trajik bir durumu hatırlatıyor bana bu tanım.- kanımca şu şekilde bir çıkarım ya da tespit yapmak zorundayım; “roma’nın belirlediği kurallar içinde ve romacı değerler sistemine dayalı düzen içinde yaşayan toplumlar, bu düzeni benimseyen insanlar romalıdır; onun dışındakiler ise romalı değildir, barbardır, yabancıdır, romalı’nın kurduğu (yeni) dünya düzeni ‘ne uymak zorundadır.” üstelik iletişim çağında yaşayan bizlerin bile; canlı şahidi olduğumuz ‘iletişimsizlik’ savaşları, o savaşlara gösterilen tepkisizlikler, güçlünün güçsüze olan adalet sağlama amacıyla yağdırdığı bombalar, yukarıda da değindiğim ‘humanizma adına geri dönüşü olmaz yol’dan sapmalar, o sapmaları en tepki gösterenimizin bile artık duymaz, görmez, hissetmez hale geldiği bir ortamla, caesar’ın çapı ile ölçülemeyecek bir nisbette olmakla beraber yine de büyük bir devlet adamı sayılan (4) augustus ‘la başlayan,-vergilius’un da yaşadığı- roma’nın istediklerinin olduğu, istemediklerinin de olmadığı principatus ve pax romana / roma barışı dönemi karşılaştırıldığında kanımca, birçok olanağa sahip bizlerin ve dönemimizin bizzat o olanaklarımıza rağmen yapamadıklarımızdan ötürü daha günahkar, suçlu olduğumuz söylenebilir.

sonuç olarak diyebilirim ki; ‘romalı’ ‘agricola virtus’u yani çiftçi karakteristiği taşıyan, dindar aeneas’tan, kurucu romulus’tan, kentten kovulan tarquinius hanedanından, sulla’dan, j. caesar’dan, octavianus’tan, geç dönem imparatorlardan kalan yönetim örnekleriyle, felsefeleriyle ve yaşanmışlıklarıyla, plautus ‘undan cicero’sundan, horatius’undan, vergilius’undan, tacitus ‘undan, seneca’sından ve daha birçok büyük edebiyatçısıyla, devlet adamıyla kimi zaman grek etkisiyle, etrüsk ve doğu faktörleriyle kalbini ve beynini tek noktada birleştirmiş, hem duygulu hem duygusuz, hem minimalist hem yayılmacı, hem barışçı hem savaşçı, hem adetlerine önem veren hem de yabancılardan alabilen, emir vermeden duramayan, vatanı için her emri yerine getiren, kartaca’yı gelenekten dolayı/beri hem sevmeyen, dido’dan ötürü hem de seven, nietzsche ‘nin deyimiyle ‘çelişkileriyle en bilge olmayı hakeden’ insan tipidir. ayrıca ne güzel söyler mme de stael; “..yunanlılar gelecekte yaşarlardı, romalılarsa, daha o zaman bizim gibi gözlerini geçmişe çevirmeyi severlerdi.” (5) geçmişi düşünüp ‘nerede o eski romalı erdemleri..’ serzenişinden güç alıp daha büyük bir sıçramayla anlatmak istedikleri konuya dalan edebiyatçılarıyla, pratik düşünmenin de sonucu olarak bu arayıştan bir fayda sağlayan siyasetçileriyle (bkz: augustus ve reformları) bir bütün ve bu bütünlüğüyle de bir güçtür ‘roma’. romalı da roma ‘nın ve dünyanın yöneticisidir.belki de tarihin yetiştirdiği en büyük katliamcı lideri sayılabilecek a. hitler bile kavgam’ında roma tarihinin, zamanı ve gelecek için en büyük kılavuz olduğunu belirterek, “‘batı demokrasisi’nin tiyatroyu andıran binasını, yunan ve roma devlet adamları ile filozofları süsledi.” diyebilmiştir.

vergilius ve aeneis destanı için tarihsel zemin tespiti

augustus döneminden evvel roma cumhuriyetle yönetilirken, siyasi sistem gitgide zayıflamış ve idealist cumhuriyetçilerin tüm çabalarına karşın yerini diktatörlüklere bırakmıştı. g. marius ve sulla ‘nın ardından bir yandan italyan kavimleriyle yapılan savaşlar, bir yandan sulla ve marius ‘un çatışmaları yüzünden çıkan iç savaşlar ve bunlarla ilgili olarak soylular ‘patricii ile plebs’ arasında bitmez mücadeleler roma ‘yı iyice sarsmıştı. doğuda mithridates, ispanya’da sertorius, italya ‘da spartacus isyanı, derken catilina ‘nın hükümet darbesi teşebbüsü birbirini kovaladı. pompeius doğuda mithridates’i yenerek işleri yoluna koyarken, cicero, catilina ‘nın girişimini vaktinde haber alarak bastırdı. pompeius, crassus ve julius caesar birleşerek ilk triumviri ‘yi kurdular.(6) daha sonra sivrilen iki isim pompeius ile caesar ‘ın karşı karşıya gelmesi ve roma ‘nın bir kez daha iç savaşlarla bitap düşmesi ve bir rivayete göre; mısır’a kaçan pompeius ‘un kellesinin, yaranmak isteyen mısırlılar tarafından kendisine sunulmasıyla tek adamlığa ulaşan j. caesar’ın kimilerine göre diktatörce, kimilerine göreyse yarı imparator, kleopatra’ya atfedilen bir ifadeye göreyse; aleksander ‘den sonra batı ve doğu eksenli bir imparatorluğu kurabilecek bir lider kimliğiyle yaşadıkları, roma ‘ya yaşattıkları..
gallia cisalpina ‘da, mantua yakınındaki andes kasabasında, i.ö. 70 yılının 15 ekiminde doğan publius vergilius maro’nun dünyaya gelişiyle ilgili çeşitli söylentiler vardır; bunlardan biri şöyledir; annesi ona hamileyken bir gece rüyasında, çocuk olarak bir defne dalı doğurduğunu görmüş, bu dal yere düştüğünde çeşitli meyve ve çiçeklerle dolu bir ağaç olarak büyümüş. ertesi gün kadın, kocasının yanındayken kendini birden hendeğe atmış ve çocuğunu orada doğurmuş. bunu da şöyle yorumlamışlar; doğumu esnasında vergilius hiç ağlamamış ve yüz ifadesi öyle sakin ve hareketsizmiş ki; güya insanlığa doğumuyla alakalı herhangi bir talih veya uğurlu gelecek sunmuyormuş. (7) ozanımız neapolis’te (napoli) bithynia ‘lı parthenius ‘dan grekçe öğrenip, bundan sonra roma ‘da bir epikürist filozof olan siron’dan ve rhetorik epidius ‘tan ders aldı. yine vergilius’un i.ö. 42 ‘ye kadarki gençlik devresi hakkında pek az bilgimiz bulunmaktadır. kesin olarak, bu tarihten sonra şiir alanında görüldüğünü biliyoruz. (8) j. caesar ‘ın katilleri brutus ve cassius ‘un philippi ‘de mağlup edilmeleri ve ardından roma dünyasının octavianus ve marcus antonius ile lepidus ‘un ellerine geçmesi, ve bu üçlünün kurduğu ii. triumviri ‘nin eski askerlere, aralarında cremona da bulunan onsekiz şehrin topraklarını dağıtmaya söz vermeleri, vergilius ‘un babasının çiftliğini kaybetmekten çok fazla korkuyor olması yüzünden vergilius, gallia cisalpina valisi olan g. asinius pollio ile halefi l. alfenus varus ‘un lütfu ile kendilerine emniyet altına aldı. (i.ö. 41) (9)
edebiyat çevrelerinin çok iyi tanıdığı asinius pollio sayesinde roma ‘da octavianus ‘la tanışan vergilius, her ikisine de çok bağlanmıştı. zira a. pollio ‘yu dördüncü eclogasında övmüş (10), octavianus / augustus ‘u da julius ve soyunu aeneis destanında efsaneye yamayarak övecektir. ayrıca yazdığı georgica ‘nın dört kitabını yine seçkinlerden maecenas ‘a ithaf ederek (11) , üçüncü kitabın praefatio ‘sunda (önsöz) octavianus’un baş kişi olacağı, milli bir destan yazacağını haber veriyordu. bu eser aeneis’tir. fakat aeneis ‘de bizzat augustus ‘un kendisi değil de, aeneas bulunmaktadır. zira, destan nev’inde daima olağanüstü olaylar olur. kahramanlar, insanüstü kuvvetlere sahiptir. işte bunları verebilmek için destan şekline dönmek lazımdır. çağdaş devirlerin tarihi yazılabilir, fakat destanı yazılamaz, zira, çağdaş kişiler de o olayları yaşamışlardır. (12) vergilius, aeneas ‘ı henüz bitirmemiş olmasına rağmen edebi çevrelerde bunun değerli bir eser olacağı söylentisi yayılmıştı. nitekim şair propertius şöyle diyordu; (iii, 26, 65) “romalı yazarlar, yunanlı yazarlar geri çekiliniz, ne olacağını pek bilmemekle beraber, ilias ‘tan daha büyük birşey doğacaktır.” (13)

aeneis destanı’nda aeneas & dido aşkı

homeros’un dil ve konuya hakim becerisini kullanarak, gerçeklik ve efsane arasında bağ kuran vergilius, bu zorluğun üstesinden ustaca gelerek, romalı’nın yaşantısını ve egemenliğini efsaneye adeta kopya etmiş ve sadece roma ‘nın değil tüm antik dünyanın en parlak destan yazarlarından biri olmuştur. (14) kimilerine göre; aeneis ‘deki aeneas, imparator augustus ‘un yani octavianus ‘un prototipidir. hatta crutwell, halkın ahlaki değerlerini önemseyip, ona göre reformlar düzenlediği için octavianus’u aeneas ile bir tutar. (15) yukarıda da belirttiğim gibi; zaten georgica’da octavianus ‘un tek lider kalacağını belirten vergilius tam bir augustus destekçisidir. (hatta bazılarına göre; vergilius ‘un dördüncü ecloga ‘sında anlattığı altın çağı’nın başlangıcını müjdeleyen yeni doğan çocuk, octavianus’tan başkası değildir.) octavianus, iç savaşlardan bitkin hale düşen romani populi/ roma halkının yeniden çiftçiliğe yönelmesi ve tarımın kalkınması için bir propaganda örgütü kurulmasını istemiş, bu sebeple maecenas’a başvurmuş, o da vergilius ‘u görevlendirmiştir. bunun üzerine vergilius, çiftçiliği özendiren georgica ‘sını yazmıştır.aslında bu dönem oldukça ilginçtir; zira hermann broch die heimkehr des vergil / vergilius ‘un dönüşü’ adlı romanında augustus ve çevresinin fazlaca göz boyadığını, destanların, propaganda amaçlı yazılanların aldatıcı olduğunu anlatırken, roma ile troia ‘yı aynı kefeye koyar;”..kimse kalıcı olmayacaktı..o -augustus- imparatorluğu güvence altına almış, yapılar dikmiş, onu, vergilius ‘u da korumuştu, yapmaması gerekirdi bütün bunları hala yaşayan o yorgun, yaşlı adam; bugün henüz herhangi bir tehditle karşı karşıya değildi, belki de tehdit onun da kapısını çalana değin, yıkılırken augustus ‘u ve tüm görkemini, sonrasız sanat yapıtlarının da tümünü gömecek olan sarayların kapılarını çalana değin yaşamakla yükümlüydü. gereksizdi o sanat eserleri, augustus ile maecenas’ın çevrelerinde topladıkları bütün o güzeller gereksizdi ve yıkılıp gitmeye yargılıydılar. sokaklarda kurtarıcımız, babamız diye bağırıyorlardı augustus için – bunun kefaretini ödemek zorunda kalmayacak mıydı? uyku mu? kim istiyordu ki uykuyu troya yanarken?..” (16)
biz gelelim yine vergilius ve aeneis’e. ozanımız, eserinde çağına ve çağının mühim olay ve kişilerine bol bol gönderme yapar; misal teke tek çatışma sonunda aeneas tarafından öldürülen turnus, marcus antonius’u andırır: fiziksel benzerlik için eserden iki örnekle ortaya koyalım bunu; “turnus da hepsinden yakışıklı, soyca sopca sağlam yerden;” (17), üç intikam perisinden (furia) biri olan allecto tarafından uykusunda tahrik edilip, düşmana karşı ayaklandığında;”..seçkin güzelliği, gençliği turnus’un kimini etkiliyordu, kimini kral soyundan gelmesi, kimini de ünlü başarılar yüklü sağ eli.” (18)
eserdeki m. antonius göndermesi turnus ‘la da sınırlı değildir. ayrıca, eserin başında roma kurulmadığı halde adı ortaya atılmış, aeneas bunu kuracak kişi olarak ileri sürülmüştür. aeneas tanrılar ve kaderce roma ‘yı kurmakla görevlendirilmiştir. onun bütün hareketleri bu amaca yöneliktir. demek ki roma yokken bile roma düşüncesi tümüyle egemendir. destan kurallarına göre olayların akışında tanrılar işe karışır, destan tarih değildir. eser boyunca bazı kehanetler, kerametler gelecekten haber verir. sözgelimi dido ‘nun yanında aeneas amacını unutmuşken tanrıların habercisi hermes (mercurius) iuppiter ‘in (zeus) buyruğuyla gelip aeneas ‘a görevini hatırlatır. (19)
peki neydi ‘nova troia urbs / yeni troia kenti’ ni kurmakla görevli aeneas ‘a bu görevini unutturan? tabi ki; j. caesar ‘ın katlinden sonra, iktidar mücadelesi esnasında doğu ‘nun en zengin ülkesi mısır ‘la yakın ilişkiler içine giren m. antonius ‘un kraliçe kleopatra ile evlenmesi, onun ‘kralların kraliçesi’ ünvanını almasına göz yumması, çocuklarına da roma ‘nın doğu eyaletlerinden topraklar vermesi -her ne kadar bu yaptıklarından bazıları; parthllara karşı seferinde başarılı olabilmek içinse de, fakat bu sefer başarısızlıkla sonuçlandı.- (20) ve octavianus’un o güne kadar hiç olmamış bir şekilde, m. antonius ‘un vesta rahibelerindeki, içinde mallarını kleopatra ve onun çocuklarına bıraktığı yazılı vasiyetnamesini alıp, senatusta okumasının ardından, senatusun, antonius ‘u azledip, elinden yetkilerini alması, octavianus önderliğinde roma halkının mülklerini geri almak için de kleopatra’ya savaş ilan etmesi (21) (i.ö. 32) , aslında kleopatra uğruna görevini unutan m. antonius’un hissi, yeni troia ‘yı kurmak için yola çıkan pius aeneas’ın libya ‘da verdiği kısa mola esnasında, vazifesini unutarak, oranın kraliçesi yani dido ‘yla yaşadığı aşktan ve diğer olaylardan çok da farklı değildir. ve vergilius ‘un edebi dehası işte burada bize göz kırpmaktadır.bu dahiyane sembolleme için müzehher erim hocamız güzel bir tespitte bulunur; “..-eserde- arada bir perde açıp roma ‘nın geleceğini göstermekle geçmişle geleceği (yani kendi çağı) uzlaştırmış oluyor.” (22) ayrıca bir nokta da çok önemlidir; vergilius ‘un aeneis destanında gösterilen yiğitliğin sebebi ‘yurtseverlik’tir. homeros destanlarında ise gördüğümüz, eski yunan düşüncesine göre; kişisel şan,şeref, ebedi şöhret için, örneğin achilles’in cesareti, yiğitliğidir.(ayrıca belirtmeli ki; homeros kahramanları küçük küçük şehirlerden geliyorlardı. (23)) bu da bize şunu gösterir; aeneas atalarına, ailesine ve kendisine verilen göreve çok bağlıdır, her ne kadar kısa bir süre de olsa dido ‘yla aşk yaşayarak, ya da başka deyişle ‘marcus antonius’laşarak’ yeni kentini kurma amacından sapmışsa da, iuppiter ‘in uyarısıyla yeniden görevine dönerek romalı erdemlerine, yani ‘pietas’ a uymuştur, bir başka deyişle, kendisinden eserde sık sık ‘pius aeneas’ şeklinde bahsedilmesini haketmiştir.
şimdi aeneis destanında aeneas & dido aşkını adım adım izlemeye ve irdelemeye başlayalım;appianos’a göre dido, troia’nın zaptedilmesinden 50 yıl sonra afrika’da, kartaca’da kenti kuran 3 alternatif isimden biridir; zorus, carchedon ve onun karısı dido. kardeşi pygmalion tarafından kocası sychaeus öldürülünce -ki bu cinayetin, rüyasında dido’ya bildirildiğini appianos’tan öğreniriz.- , dido ve adamları, aeneas ve çetesinin troia’dan kaçışlarına benzer bir kaçış yaparak kartaca’ya ulaşmışlardır. ve dido ‘nun adı inek gözlü tanrıça iuno ile birlikte anılır kartaca’da. yine vergilius, iuno ‘nun troialıları sevmemesinin nedenini kendi buluşu olan şu yorumla açıklar;roma tarihi ışığında, juno geleceği görmektedir ve kendisi kartaca’da tapınılan bir tanrıçadır. yüzyıllar sonra romalıların kartaca ‘yı mahvedeceğini bildiği için bunu önlemek ister. bu yüzden, aeneas ve arkadaşlarının yanan troia’dan çıkıp, italya’ya yeni kentlerini kurmaları için varmalarını engellemek ve onları mahvetmek için büyük bir fırtına çıkarır, aeneas ‘ın arkadaşlarının çoğu ölür, bir avuç adam kalır.(24)
“..eski bir kent vardı, sur’lu çiftçiler otururdu, italya’ya karşıdan, tiber’in ağızlarına uzaktan bakardı, zengin, cenkte çok çetin bir kent: kartaca! üstün tutarmış iuno onu her yere, samos’a bile: orda bulunurmuş silahları, ordaymış arabası; izin verseymiş kaderler, egemen yapacakmış onu tüm soylara, derler, buymuş nice yıldır niyeti ve dileği. ama duymuş ki troia kanından bir soy türemektedir. sur kalesini bir gün yerle bir edecektir. bir ulus doğacak bundan, her ülkeye egemen, cenkte üstün bir ulus, yok edecektir libya’yı: parçalar böyle eğirmiş kaderi. içinde hep bu korku, o eski savaşın anısı, gözdesi argos’lular için troia önlerinde, ön safta yaptığı o savaş! hem öfkesinin nedenleri, içini dağlayan dertler de silinmemiş daha; yüreğine oturmuştur paris’in kararı, hor hakir oluşu güzelliğinin; o menfur soy; sonra ganymedes’in kaçırılması, onurlara boğulması: kumarı düşündükçe alev alev yanar yüreği, uzaklaştırır latium’dan tüm, denizlere savrulmuş troia’lıları, greklerden, taş kalpli achilles’in elinden kurtulanları. kederler katar önüne bunları, yıllar yılı dolaştırır durur bütün denizlerde: öyle güç bu iş, roma soyunu yaratmak, öylesine yük!” (aeneis, i, 12-33) (25)
bu bir avuç adam ve önderleri aeneas, kartaca yakınlarında bir yere sığınmak zorunda kalırlar. o sırada kartaca yeni kurulmakta, büyük bir faaliyet göze çarpmaktadır,(timaeus, kartaca ve roma ‘nın kuruluşunu i.ö. 813 olarak belirlemiştir. roma’nın yaygın kabul edilen kuruluş tarihi i.ö. 753 olduğundan bu rakam gerçekçi değildir, iki kentin de aynı yıl kurulması iddiası gerçekliğini yitirir.) kraliçe dido yeni dul kalmış, çok güzel bir kadındır. şehrin kurulmasına göz kulak olur, çalışmaları denetler. aeneas ve arkadaşlarını yakalayıp hapse atarlar, bir süre sonra troia ‘lı oldukları öğrenilince dido onları salıverir ve konuk olarak ağırlar, şenlikler ve şölenler tertipler. bu şölenler sırasında dido, aeneas’a başından geçenleri sorar. aeneas da anlatır.(26)
“aeneas’ın yoldaşları yorgun, tükenmiştiler, erişmeye çalıştılar en yakın kıyılara; yön değiştirip doğruldular libya sahiline. bir yer vardır o kıyıda, içerlek, ıssız bir yer; bir ada yeri koruduğundan, iki yanıyla bir liman oluşturur ardında. açıklardan gelen dalgalar kırılır iki burunda, büklüm büklüm, geri döner. koyun ağzında iki geniş kaya iki doruk tehdit eder gökleri iki yandan. (i, 155-162) “ (27)
ayrıca maia oğlu, tanrıların habercisi mercurius (hermes) dido ya, bu yeni misafirlerine iyi niyet ve barışçı duygular beslemesi için haber taşır;
” ‘açsınlar kartaca toprağını, adsız kentini, alsınlar teucer oğullarını konuk olarak! kaderden habersiz dido çıkarmasın onları sakın sınırlarından!’ böyle buyurur oğluna. çırpar kanatlarını tanrı, bir çırpıda konar libya kıyısına, yerine getirir buyruğu; kartacalılar bırakır yabanıl huylarını, tanrının istencesiyle; özellikle kraliçe barışçı duygular, iyi niyetler besler artık.” (i, 297-300) (28)
aeneas ‘ın ekibinin en yaşlısı koca reis ilioneus (29), kraliçeye kendilerini tanıtır;
“yüce kraliçem, bir görev aldık iuppiter’den, yeni bir kent kurup küstah soyları vuracağız adalet bağına: bizler, şu kadersiz, şu denizlerden denizlere savrulmuş troia’lılar, diz çöküp yalvarıyoruz senden, kurtar hepimizi, uğursuz yangınlardan kurtar gemilerimizi, koru dindar bir soyu. yakından ilgilen durumumuzla, tanı bizleri: ne libya’nın ocak tanrılarını yakmak için, ne de kenti talan edip limana kaçmak için, silah kuşanarak geldik buraya! öyle küstah değiliz biz, yenilmişlerde, nerede o cüret?” ”(i, 520) (30)
dido da barışçı hissiyle kapılarını açar libya ‘nın;

“o zaman dido, gözleri yerde, kısaca der ki: “atın korkuyu içinizden, atın endişeyi troia’lılar! güç durumdayız biz de, devletimiz yeni kurulmakta, böyle davranmak zorundayım, gözcülerle koruyorum bütün sınırlarımızı. kim tanımaz aeneas’ın soyunu, kim tanımaz kahraman troia kentini, yiğitlerini bütün? kim duymadı yangınını, onca ünlü savaşın? öylesi katı değildir biz pön’lerin yüreği. güneş de atlarım, tyrus’tan çok uzaklarda koşmaz arabaya. ister büyük hesperia’ya, ya saturnus ovasına, ya eryx toprağına ister kral acestes’e gidin, sizi sağ salim, uğurlarım oraya; elimden geleni yaparım; eşit hakla kalmak isterseniz de bu krallıkta, sizindir kurduğum kent. gemilerinizi çekin, troia ile tyrus ayrı olmayacak benim için. keşke buraya atsa aeneas’ı keşişleme! ..” (i, 560) (31)

aeneas da ortaya çıkar bu sözler üzerine;
“aradığınız işte karşınızda, ben troia’lı aeneas’ım, kurtuldum libya’nın dalgalarından. ey troia’nın dile gelmez çilesine acıyan tek insan! sen danao kılıcından kurtulup da denizlerde, karalarda, türlü felaketlerle bitkin düşen bizleri, her şeyimizden yoksunken, kentine, sarayına kabul ettin anddaş gibi. hepimiz, kraliçem, nasıl ödeyeceğiz sana olan minnetimizi, bizler,.. ” (i, 590-600) (32)

aeneas’ın dido’ya övgüleri başlar, teşekkürünü eder ona. “..gözlüyorsa dindarları göklerde tanrılar, adalet, doğruluk bilinci varsa hala bir yerde, dilerim tanrılar versin layık olduğun ödülü sana. seni yaratan çağa ne mutlu! hangi değerli ana-babadan senin gibi bir kız doğmuş!” (i, 605) bunun üzerine, duvarlara tasvirlerini çizdirdiği görkemli troia ‘nın yiğitlerini karşısında görmekten etkilenmiş dido, aeneas ‘ı sarayında ağırlar.
aeneas ‘ın anası venus da içinden yeni planlar, düzenler kurar;
“venus’sa içinden yeni planlar, düzenler kurar, biçimini, yüzünü değiştirecek cupido ve tatlı ascanius’un (33) kılığına girecek: çılgına döndürecek dido’yu armağanlarla, yakacak sevda ateşiyle iliklerine dek hiç içine sinmiyor şu saray, şu iki dilli tyrus’lular. haşin iuno da yakıyor yüreğini; gece oldu mu büsbütün depreşir endişesi, bu yüzden kanatlı oğlu amor’a şöyle söyler: “benim bir tek gücüm, tek yüce kudretim amor’um: ulu atanın tyhnon’u öldüren kargısını hor gören oğlum! sana sığınıyorum, tanrısal kudretini diliyorum dize gelerek senden. ağan aeneas savrulup durdu denizlerde kıyı kıyı, taş yürekli iuno’nun nefretiyle, biliyorsun, derdime hep ortak oldun her zaman, şimdi de tyrus’lu dido elde etti ağanı, tatlı sözlerine kanıp geç kalıyor aeneas. iuno kentindeki bu konukluğun sonu bilmem, nereye varır, korkuyorum. hiç cayar mı iuno işler bunca sağlam temellere dayanmışken? işte bu yüzden davranayım dedim ondan önce, elde etmeyi tasarladım dido’yu düzenle. bir ateşe atayım da artık değişemesin, uymasın hiçbir tanrı sözüne; sevsin benim gibi büyük aşkla bağlansın aeneas’a. dinle şimdi nasıl başaracağım bu işi, anlatayım sana:” (i, 660-670) (34)
aeneas oğlu ascanius ‘u şölene çağıracaktır. fakat venus, çocuğu cythera veya idalia ‘daki kutsal tapınağına saklayacak ve biraderi amor da (cupido) anasının talimatıyla ascanius ‘un kılığına girerek, kral şöleninde bacchus şırasıyla neşeden coşan dido’nun kucağına atladığında ona sarılıp tatlı tatlı öperek (aenas’a karşı) dido’ya aşk ateşini aşılayacak ve akıtacaktır gizlice ağunu. (i, 680-700)
bu sırada aeneas ve çetesi de, vergilius ‘un deyimiyle erguvan döşeklere serpilmişler, dido tanrıça venus tarafından kendine oynanan oyundan habersiz, ascanius kılığındaki aşk tanrısına sarılır, bağrına basar onu. şairimiz tam bu noktada sychaeus yüzünden ‘çoktan sakinleşmiş, aşka kapanmış yüreğin’den söz eder dido ‘nun. (i, 715) öyleyse sychaeus kimdir, biraz da buna değinelim ve anlayalım dido ‘nun bir başka trajik yönünü:
anlatılana göre; tyros (finike) kralının kızı yani konumuzun kraliçesi dido’nun kocası sychaeus, dido ‘nun kardeşi pygmalion tarafından parasına tamah edilerek öldürülünce dido afrika ‘ya kaçmış. (35) ve vergilius, dido ‘nun kocasının ölümü üzerine aşka ettiği tövbesini eserinin çeşitli yerlerinde verir; “..çocuksa (ascanius kılığındaki amor) sözünü tutar anasının (venus) usulca, kraliçenin bağrından siler sychaeus’unu da.” (i, 720) (36)
”..ilk aşkımın hayali kırılınca bir ölümle, ‘başkasıyla evlenemem!’ diye verdiğim karar, böylesine saplanıp yerleşmeseydi gönlüme..evet anna, saklamayacağım senden; zavallı sychaeus’un, kocamın acı kaderinden sonra, kardeşimin cinayetiyle, evim barkım, ocak tanrılarım dağıldıktan sonra, tek bu adam duygulandırdı, (aeneas)” (iv, 20) (37)
ben de yukarıda bahsettiğim, vergilius ‘un ‘aeneis’ eserinde ara ara yaşayan roma ‘ya perde açmasından kendime aldığım feyzle hareket ederek; dönemin roma ‘sına mina urgan ‘ın şu ifadesiyle bir göz atayım; “.. bir erkekler dünyasıdır roma. bir kadınlar dünyası olan mısır ‘da ise, aşk ve duygu, keyifle yaşamak, sevmek ve sevilmek isteği ön planda gelir.” ekler, “shakespeare ‘in antonius ve kleopatra ‘sında asıl tragedya, bu iki dünyanın çatışmasından, roma ‘ya bağlı kalması, imparatorluğun buyruklarına göre davranması gereken antonius’un mısır kraliçesine duyduğu aşktan doğar.” (38)
yine shakespeare ‘e göre; octavius caesar, güçlü olmasına güçlüdür ama soğuktur, merhametsizdir, fazlasıyla hesaplıdır; tam anlamıyla temsil ettiği imparatorluğun siyasal çıkarlarından başka hiçbir şey düşünmeyen kupkuru bir insandır. ve bu görev bilinci, bize vergilius ‘un aeneis’indeki aeneas ‘ın yeni troia kentini kurma amacındaki ‘pietas’ ı hatırlatır. ayrıca octavius ‘un ve reformlarının destekçisi vergilius ‘un tabi ki aeneas adı altında bir octavianus portresi çizerken, soğuk ve kuruluğunun dışında ‘aşık olabilen’ ama m. antonius gibi roma’sını unutarak aşkının peşinden koşmak yerine, dido ‘sunu terkeden aeneas’ın troialıların yeni kentini kurmak için yola çıkması, aşkından sıyrılarak tanrının buyruğunu dinlemesi acı veyahut soğukluk gibi görünüyorsa da kanımca shakespeare ‘in dilinde, ‘antonius ve kleopatra’ oyununda son olarak octavianus ‘un -kleopatra ve antonius ‘un cesetleri önünde- “..antonius’unun yanına gömülsün kleopatra. böylesine ünlü bir çifti, hiçbir mezar birleştirmemiştir yeryüzünde. sebep olanların da içini sarsan, büyük olaylardan biri bu yaşadığımız: onların hikayesinin insanlara duyuracağı acı, daha küçük olmayacak, onları acıyacak hale düşürenin zaferinden.” (shakespeare, ant. v, ii, 402-410) (39) sözlerini sarfetmesinden daha samimi geliyor bana. zira mısır ile roma karşı karşıya gelmiştir ve bu karşılaşmada m. antonius, roma ‘nın karşısında, kleopatra ile birlikte saf tutmuştur.
antonius’la octavianus ‘un karşılaşması adriyatik kıyılarında olur. denizde ağır bir yenilgiye uğrayınca, antonius, ordusunu bırakıp mısır ‘a kaçar. octavianus, asya eyaletini, suriye ‘yi, fenike’yi, filistin ‘i yeniden roma ‘nın egemenliği altına sokar ve doğu ‘nun bağımsız kalmış son ülkesi mısır ‘ı da fetheder. antonius’la kleopatra canlarına kıyarlar ve mısır, octavianus ile ailesinin bir çeşit özel mülkü olarak, roma eyaleti haline getirilir. (40)
kimi araştırmacılara göre, bu zafer ve sonrasında octavianus’un kurduğu rejimin başarısı (principatus – pax romana) sadece kendisine ait değildir. bir iki tespit yapalım; monumentum ancyranum / ankara anıtı’nda hiçbir zaman iyi bir komutan olmamış olan augustus; philippes ‘teki zaferi kendisine mal ettiği gibi; “babamı öldürenleri sürgüne gönderdim. böylece yasaya uygun olarak kurulmuş mahkemelerle, cinayetlerinin öcünü aldım. sonradan devlete karşı savaş açtılarsa da, onları savaş alanında iki kez yendim.” (41) ve 25. bölümlerdeki deniz zaferlerini de kendisine mal eder: “bütün dünyada, karada ve denizde, iç ve dış savaşlara giriştim. utku kazanınca, sağ kalan bütün yurttaşlara acıdım.” (42) “..bütün italya kendiliğinden bana bağlılık andı içti ve actium zaferiyle sonuçlanan savaşta, benim başkomutan olmamı istedi.(43)
birinciyi yani philippi savaşlarını antonius ‘a (ii. triumviri); ikincilerini, yani antonius’a karşı deniz savaşlarını da agrippa ‘ya borçludur. ayrıca res gestae’ yani m. ancyranum’da olanla olmayan, tam yapılanla kısmen yapılan birbirine karıştırılarak ve bunları yapanların adları yerine yalnızca augustus ‘un adı konarak kaydedilmiştir. (44)
ayrıca augustus’un etrafında bir ekibi vardır; maecenas, agrippa, asinius pollio. ortada siyasi başarı ve roma’da iç savaşlardan sonra toplumsal bir huzur havası söz konusuysa bu, ekibin ortak bir başarısı olarak değerlendirilebilir mi? ya da şu dedikoduya göre; yoksa augustus, şair vergilius ‘un övdüğü kadar büyük bir lider ve paylaşımcı bir insan değil midir?
augustus’un, bütün yaşamı boyunca desteği esirgememiş, ondan birşey beklemeyen dostu, hocası ve komutanı agrippa’ya ettikleri? başı ne zaman sıkışsa ondan yardım beklemiş, onun iyiliğiyle kör talihi yenmiştir. oysa yeğeni ve toy bir delikanlı olan marcellus ‘un agrippa ‘yı kıskanması, aşağılaması, gücendirmesi karşısında işe karışmamış augustus; büyük dostunun kendi ‘legatus’u olarak suriye ‘ye çekilmesine (i.ö. 23) birşey dememiştir. dahası var; agrippa gibi bir dostu değil, marcellus ‘u yani toy ve kıskanç yeğenini, kendi yerine ön plana geçirmeyi (i.ö. 22) doğal görmüştür. o denli ki; marcellus ölmedikçe (i.ö. 22) bir daha agrippa ‘yla yakınlaşamamıştır. oysa o augustus değil midir; monumentum ancyranum’un xxxiv ‘üncü bölümünün sonunda “..iktidarım daha çoğalmamıştı; benimle birlikte devlet bakanlığı rütbesinde bulunan arkadaşlarımdan farkım yoktu.” (45) diyen?
ayrıca, o agrippa ki, maecenas ile birlikte , augustus ‘a düzenlenecek suikasti önlemiş.yetinmemiş, augustus, corvinius messalla ‘nın altı gün içinde geri verdiği roma valiliği’ni en bunalımlı zamanda,ona önerince, yurttaşlık ahlakının hangi düzeyde olduğunu ispatlayarak, bu teklifi geri çevirmiş. (46)
öyle ya da böyle iktidarı elinde tutan augustus’un reformları aslında kendi isteğinden çok çevresinin baskısından doğmuştu, denebilir. ahlak üzerine reformlarına rağmen; augustus’un hafifmeşreplikleriyle ünlenen kızları bizzat o dönemde yetişmişti. bu durum, ailede reformla çelişkiliydi; aslında italya, iç boğuşmalardan sonra baştan başa çelişkilerle çalkalanıyordu: toplumsal yaşamda, latin ilkeleriyle grek ve doğu ilkeleri arasında karşıtlık; devleti bir egemenlik aracı bilenlerle onu bir kültür yüksekliğinin yarattığı ince araç bilenler arasında karşıtlık; roma’daki askeri cumhuriyet’le tüm-güçlü (kadir-i mutlak=omnipotent) imparatorların ve kralların elindeki asya uygarlığı arasında karşıtlık!
caesar’ın moda durumuna getirdiği, kopya, bunun için de aşağılık maddeci ve dinsiz epikurosçuluğun çömezleri olan sonradan erme ve görmelerle, stoacılığın ve pythagorasçılığın avuntusunu benimseyen büyük halk kitleleri arasında karşıtlık vardı: boğazına dek aşağılık duruma batmış, iflas etmiş (iskender’den sonraki) grek ve ege dünyasından kopya edilen epikurosçulukla stoacılık çarpışıyordu. bu çarpışma, pythagorasçı anlayışın yardımıyla stoacılıktan yana desteklenmişti. epikurosçuluk, zamanın tanrısı kesilen insanın; augustus’un yarattığı memurların, temsilcilerin (zenginlikten patlayan) dünyasını sarmıştı. garip bir pythagorasçı inançla gücü artan stoacılıksa “saflaştırmacılığı” (bkz: puritanisme) doğurmuştu.
augustus, reformlarına bu saflaştırmacıların baskısı altında başlamıştır. bunlar arasında tiberius nero ve vergilius gibi soylular ve idealistler vardı; ama onulmaz kıskançlıkların kıvrandırdığı orta sınıf, çoğunluğu oluşturuyordu. ötekiler kural tanımaz, dimdik zevke ve sefaya koşarken; yeni ve zengin soyluların lüksüne ve rahatına hiçbir yolla ulaşamayan bu kitle, bir yandan sonsuz yoksulluklarının, öte yandan inançlarının çitleriyle çevrelenmiş bulunuyordu. böylece “roma’nın askerlik ve siyasetteki büyüklüğünün temeli dindir,” diyen bir metafiziğin soylu duygularıyla kin, kıskançlık ve nefret duyguları, aynı saflaştırmacılık kaynağından besleniyordu. birey için aile duygusu neyse, uluslarda geleneklere saygı odur. bu saygı, aşağılık duygusu, korku, çıkar ya da tutkuyla şaşırmamış olan her olağan insanla birlikte doğan iyi özelliklerdendir. taşkın bir bencilliğin ya da sert bir zorbalık yönetiminin sonucu, dağılmak üzere bulunan toplumun karşısında duyulan içten kaygıyla geleneklere saygıyı birleştiren güç; saflaştırmacılıktı. bu duygu ve bu kaygı, vergilius’a aeneis’i yarattırmıştı. şair bu yapıtıyla, roma’yı yükseltmek isteyenlere tarihin ve geleneğin bir dayanağını armağan ettiğine inanıyordu.

aslında dağılmak üzere görünen roma’nın geçmişteki büyüklüğüne duyulan özlem, o dönemde pek açıktı. toplumun her işinde bu özlemi görebiliyoruz. italya’da büyük, klasik avrupa rönesansını yaratan güç, işte bu özlemdi. bugünün türkiyesinde, bu geçmişteki büyüklüğe özlem, mimarlıkta “yeni-türk biçemi” yaratmış, yazında halk şiirini ön plana geçirmiş, osmanlı döneminin “türk ocaklarında türkçülükü devlet siyasetinin belkemiği yapmıştır. roma’da bu özlem, “eski biçem”deki sanatı yaratmış; sıra sıra bunalımlar, göçüşler bütün toplumda (yalnızca büyük, yalnızca güzel, yalnızca sürekli parçaları yaşayan ve gözüken) geçmiş dönemin bu özlemini körüklemiştir. şu ünlü “üçler meclisi”nin kanlı üyesi, philippi savaşının beceriksiz komutanı, deniz savaşlarının korkak ve yeteneksiz amirali, bir zamanlar “velletri tefecisi” diye anılan caesar’ in alay ve acıma konusu olan yeğeni augustus, işte bu büyük özlemin odağı olmuştu! (47)

augustus dönemi roma’sının resmini böylesine ince detaylarıyla ortaya koymamın sebebi; destanda dido ‘nun trajedisine karşılık aeneas ‘ın da sembolü ve prototipi olduğu, iç savaşlardan bunalmış bir halka, zaten beklenmekte olan kurtarıcı rolü biçilmiş octavianus ‘un ve roma ‘nın trajedisini anlayabilmekti. zira kimi şiirlerde, duygu ifadelerinde ‘mutlu son’ un yakıştırılmadığı bir kavram olan ‘aşk’ın, tam da destanımızın başlarında anlatılmakta olduğunu, aeneas ile dido arasındaki aşkın mutsuz bir şekilde sonlanması, aslında kazanç ve tarihin akışı açısından bir nevi ‘mutlu son’ olarak değerlendirilmesi gerektiğini bilmeliyiz. tekrar dönelim; destanımıza, dido ‘nun eski yürek ağrısından söz edip, en son şölende bırakmıştık kraliçeyi, aeneas’ı, onun oğlu ascanius kılığındaki amor’u ve diğerlerini. i. kitabın sonunda dido, şairin deyimiyle ‘yudum yudum içerek aşkı’ uzun uzun konuşur aeneas’la. priamus’u sorar, hector’u, aurora’oğlu ‘nun silahlarını merak eder, diomedes’in atlarını düşünür,’nasıldı achilles ?’ der, ve aeneas’tan tüm olan biteni anlatmasını ister ve ii. kitaba geçeriz.
ii. ve iii. kitapların tamamı dido’nun isteği üzerine aeneas’ın troialıların hikayesini anlatmasıyla geçer. (ii. kitap: yunanların troia ‘ya girişleri - troia yanarken aeneas ‘ın rüyasında hektor ‘un hayaletini görmesi - hayaletin ona kutsal bazı heykellerle kenti terkedip başka bir yerde yeni bir kent kurmasını söylemesi – aeneas ‘ın ailesiyle birlikte troia ‘yı terketmeye karar vermesi – babası anchises, karısı creusa ve oğlu ascanius ‘u [julus] alıp şehri terketmeye hazırlanması – creusa ‘nın daha hazırlanamadığından arkadan gelirken, yunan askerleri tarafından yakalanıp öldürülmesi - aeneas’ın arkadaşları ile birlikte gemiler yaptırması – iii. kitap: aenas’ın nasıl yola çıktıkları [hektor ona nereye, nasıl gideceğini söylememiştir.] - denizde sağa sola, şuraya buraya giderek kuracakları kentin yerini bulmaya çalışması – kararsızlık içinde trakya, yunanistan, girit ve sicilya kıyılarına gitmesi – sicilya ‘da babasının ölmesi ve gömülmesi – sonra roma ‘ya gitmek için yola çıkmışken fırtına yüzünden kartaca kıyılarına düşmeleri) (48)
bu iki kitap, odysseus’un alkinoos’un sarayında yaptığı gibi, aeneas’ın o güne kadar olan serüvenlerini anlatmasına fırsat verir. (49)
iii. kitap şöyle sonlanır:
”..bu son çilemdi, uzun yolculuğun son durağı ayrıldık ordan, tanrı attı bu kıyılara bizi. herkes dikkatle dinlerken aeneas ata böyle yineliyordu, tek başına, tanrı kaderini,anlatıyordu uzun dolaşmalarını, sonra sustu öyküsünü bitirip sakin kaldı.” (50)
iv. kitap, kraliçenin, kardeşi anna ‘yla aeneas’a duyduğu aşk üzerine dertleştiği sahneyle başlar:
“kraliçeyse aşk derdine düşmüş, çoktan sevdalı, damarlarında besliyor sızlayan yarasını, gizli bir kor yüreğinde, eriyor için için. hiç aklından çıkmıyor sayısız kahramanlığı, ulu, şerefli soyu o yiğidin; asil yüzü, sözleri yüreğine saplanmış kalmış sanki; aşk derdiyle huzuru kalmış ne de sükûnu! ertesi şafak phoebus’un çırağılanyla tüm yeryüzünü dolanmaya başlarken, göklerdeki nemli karanlıkları dağıtıp aydınlatırken, şöyle konuşur dido, aklı fikri perperişan, gönlünün yarısı bacısına: “canım kardeşim, nasıl bir kabus bastırdı, kararsız koydu beni, ne bambaşka bir konuk ayak bastı evimize! o soylu görkemi vurmuş yüzüne, cesareti, başardığı savaşlar! hem sanırım, boşuna da değil bu inanç, o bir tanrı soyundan gelmiş olacak. korkudur açığa vuran alçak ruhları. ah, yazık! ah, kaderlerin elinde nasıl savrulmuş kalmış! hangi cenklere katlanmış, ne destanlar yaratmış! ilk aşkımın hayali kırılınca bir ölümle, “başkasıyla evlenemem!” diye verdiğim karar, böylesine saplanıp yerleşmeseydi gönlüme, gerdekten, düğün çırağılarından böylesine dehşet duymasaydım ben, yalnız onun sevdasına kaptırabilirdim belki kendimi. evet anna, saklamayacağım senden; zavallı sychaeus’un, kocamın acı kaderinden sonra, kardeşimin cinayetiyle, evim barkım. ocak tanrılarım dağıldıktan sonra, tek bu adam duygulandırdı, bir tek bu çeldi, kararsız koydu gönlümü benim. canlanıyor içimde izleri eski yangının. yok yok, sana karşı gelmektense, çiğnemektense yeminlerini utanç duygusu! gömsün beni de dilerim, kara toprak, ya her şeye kadir tanrı çarparak şimşeğiyle, o hayaller diyarına, erebus’un soluk yüzlü hayaller diyarına, indirsin beni dilerim, kapkara zulmetine! ilk bağlandığım erkek, alıp gitti tüm aşkımı, korusun hep mezarında, kendisiyle birlikte!” böyle deyip ıslattı gözyaşlarıyla sel gibi, kıvrımlarını giysisinin. yanıt verdi anna:
‘ey ışıktan çok sevdiğim kardeşim! sen hep böyle, tek başına mı geçireceksin, acılı yaslı, güzelim gençliğini? hiç tanımayacak mısın tatlı çocuk sevgisini, venüs’ün zevklerini? ölülerin külleri, ya da toprağa gömülmüş atalarımız hiç aldırır mı bu işe sanki? peki, libya’da, daha önce, tyrus’da bir talip çekemedi senin dertli ruhunu; iarbas’ı, yengi dolu afrika toprağının beslediği, başka önderleri hor gördün ya, ama şimdi de direnecek misin yoksa hoşlandığın aşka da? bir düşünsene kimlerin memleketine gelip yerleştin? surdan savaşta yengi bilmez kentleri gaetul’lerin, gem tanımaz numid’ler, konuk almaz syrt’ler çeviriyor topraklarını; öte yandan, kuraklıktan ıssız kalmış bir bölge ve dört yana saldıran azgın barce’liler! tyrus’da patlayan savaşlar için o ikiz kardeşinin saçtığı, ne diyeyim tehditler için … tanrılar gözetmiş, iuno yardım etmiş de sana, troia’nın gemilerini atmış yeller, sanırım, bu kıyıya. öyle yiğit bir kocan olsa, düşün, şu gördüğüm kartaca, nasıl bir kent olur, nasıl yücelir krallığın! teucer silahları eklenince, nerelere ulaşmaz anı şanı kartaca’nın? yalnız tanrılardan özür dile kardeşim, sonra kutlu kurbanlar kestir de, ağırla konuğunu; onu oyalamak için de, bahaneler uydur: ‘fırtına, sağnaklı orion kudurdu denizde,hırpalıyor tekneleri, gökle baş edilmez! de.’ böyle söyleyip ateşledi, dido’nun içinden dolup taşan aşkı anna, kuşkulu yüreğine umut verdi, sildi kalbinden tüm utancı, arı.” (iv, i, 55) (51)
şairin deyimiyle, kalbinden utancı silen kraliçemiz ve yönlendiricisi kardeşi, tapınaklara koşarak, barışı huzuru ararlar, yasa koyucu tanrı ceres’e, phoebus’a, lyaeus ataya ve özellikle evlilik bağını gerçekleştiren iuno’ya kurbanlar keserler.
bu bölümde şair vergilius, dido’nun yorgun ve aşık yüreğini şu şekilde anlatır:
“iliklerine işlemiş dido’nun aşk ateşi, için için can buluyor sevda yüreğinde. yanıp tutuşuyor mutsuz kadın, çılgınlar gibi, dolanıp duruyor kenti. girit ormanlarında uzaktan, kanatlı oku bırakırsa rastgele geyiğin bağrında çoban, dicta ormanlarında, fundalıklarında nasıl kaçarsa geyik ama ölümcül ok saplı kalırsa yine böğrüne, tıpkı öyleydi dido da: şimdi götürüyordu surların ortasına aeneas’ı.. (iv, 68, 73) .. şimdi söze başlıyor, dudaklarına takılıp kalıyor yarıda sözcükleri; akşam olmdan özlüyor son şölenlerini, şimdi çılgın gibi dinlemek istiyor acı çilesini ilium’un, bir daha bir daha! alamıyor hiç gözlerini yüzünden aeneas’ın öyküsünü anlatırken; .. (iv, 79, 82) .. o yokken dalgın, yitik, bir onu görüyor,onu duyuyor, ya da babasıyla kapılarak benzerliğine ascanius ‘u göğsüne bastırıyor, kimbilir dile gelmez aşkını yatıştırır belki, diye!” (iv, 85, 87) (52)
bu sırada limanda savunma dahil olmak üzere her iş durmuştur kartaca’da, ‘tehdit saçan koca surlar, havada asılı durmakta göklere değen iskeleler.’ bunun üzerine kartaca’ nın en büyük tanrıçası iuno engel olamayacağını anlayınca dido ‘nun bir troia’lıya olan aşkına, venus’a yanaşır ve onu bu aşkı oğlu amor ‘la birlikte dido’nun kalbine yerleştirdikleri için sinsi bir şekilde kutlar:
“üstün onur, koskoca ganimet kazandınız siz gerçekten, sen de oğlun da. eğer iki tanrının düzenine yenildiyse bir kadın (dido), sizin için ne büyük, unutulmaz bir ün bu!” (iv, 92) (53)
ve troia’lıları hiç sevmeyen iuno, yenilgiyi kabul etmiş gibi görünerek bu övgüsüne bir de şu teklifi ekler:
“hem bilmem mi ben, senin surlarımıza, ulu kartaca ‘ya karşı nasıl kuşku doludur yüreğin ama ne zaman biter bu düşmanlık? ya da sonu bu yarışmanın nereye varır? neden seninle sürekli barış yapmıyoruz, bir düğünle de pekiştirmiyoruz? böylesi daha iyi değil mi? niyetlendiğin herşeyi elde ettin: yanıp tutuşuyor dido, karasevdası işlemiş iliklerine değin. gel birleştirelim halkımızı, eşit haklarla yönetelim onları. izin vereyim de dido, troia ‘lı bir kocaya hizmet etsin, buyruğuna çeyiz olarak getirsin tyrus’luları, senin.”(iv, 98-103) (54)
bu satırlardan da anlaşıldığı gibi artık destanımızda bir de ‘iuno – venus’ karşıtlığı söz konusudur. bu karşıtlığa değinmeden evvel destanda venus ‘un teklife verdiği yanıtı da bir görelim;
“şöyle yanıtladı venüs da - anlamıştı çünkü yapmacık yürekle konuştuğunu tanrıçanın, italya’daki krallığı libya topraklarına aktarmak istiyordu aslında.- ‘kim reddeder bu teklifi, ya da seninle çatışmayı yeğ tutar? insan deli olmalı. yeter ki bu teklifini uygun bulsun alın yazısı da. ama kaderden endişe ederim. ne ister acaba iuppiter? troia’dan gelenlerle tyros’lular bir kent kursun, iki halk bir andla bağlansın birbirine!1 ister mi? uygun bulur mu bunu? iuppiter’in eşisin sen, ricalarla gönlünü etmek senin hakkındır, et haydi, ardındayım ben.’” (iv, 105-114) (55)

şairin de dediği gibi, iuno ‘nun kafasında asıl dido’yla aeneas’ı evlendirerek aeneas’ın gelecekte hakim olacağı ‘italya ‘daki krallığı libya topraklarına katma’ düşüncesi vardı. ve bu düşüncesini gizleyerek venus’a şöyle cevap verir iuno:
“‘evet benim görevim, doğru bu, şimdi dinle beni bir iki kelimeyle sana, nasıl başarılabilir bu iş anlatayım ben: yarın güneş doğar doğmaz, yayınca yeryüzüne ışıklarını, aeneas’la çok kadersiz dido, gitmeğe hazırlanıyorlar ormana; avcılar ağları germek için koşuşurken korulukta, doluyla yüklü kara bir bulut indiririm gökten, yeri göğü oynatırım gümbür gümbür yerinden; kaçışır arkadaşları, yoğun gece her şeyi örter; dido’yla troia’lı önder de sığınırlar aynı mağaraya; ben de orda olurum, buysa senin de istencen eğer, evlilik bağlarıyla bağlarım ikisini de sımsıkı, aeneas’a veririm dido’yu, orda olur gerdek tanrısı.’” (iv, 116-128) (56)
destanda kız tarafı ile erkek tarafı olarak değerlendirilebilecek bu iki tanrıçanın karşıtlığına sadece vergilius ‘un aeneis’inde rastlamıyoruz.argos yakınlarında kanathus pınarında düzenli olarak yıkanarak bakireliğini tekrar tekrar kazanan iuno ‘ya yani hera’ya karşılık, venus yani aphrodite de paphos ‘da yıkanırmış. (57)
iuppiter yani zeus ‘un hem kızkardeşi hem de karısı olan iuno ‘nun kocasını çeşitli kereler kıskandığı bu yüzden, kocasının venus ile olan ilişkisinden ötürü hem onu hem de ondan doğan oğlu amor yani eros ‘u sevmediği de düşünülebilir. hatta venus ‘un dilere destan güzelliği ve paris ‘in tercihi de aradaki uyuşmazlığın sebepleridir. ayrıca venus ‘un, iuno’nun belki de zeus ‘un birlikteliklerini kıskanarak tek başına yaptığı oğlu hephaistos ile evliyken, onu mars ile aldatması, onun venus’a olan kinini daha da büyütmüş olabilir. zira venus ‘un daha sonra dionysos ile olan birlikteliğinden, devasa üreme organına sahip olan priapos dünyaya gelmiş, ki ona bu uygunsuz görünüşü veren de venus ‘un herkesle yatmasına öfkelendiğinden ötürü, iuno ‘nun ta kendisiymiş. (58)
venus ‘un, aeneas’ın babası anchises ‘le olan ilişkisi kimilerine göre şöyledir;
anlatılanlara göre; tanrıçanın sihirli kolyesi iuppiter’i her zaman tahrik etmiş ve sonunda baştanrı (tanrıçayla aşk yaşayamamanın acısıyla), onu bir ölümlüye delice âşık ederek küçük düşürmeye karar vermişti. bu kurban ilos’un torunu olan dardanoslar’ın kralı yakışıklı ankhises’di. bir kral troya’daki ida dağı’nda bir çoban kulübesinde yatarken, güzel tanrıça gönlünü kaptırdığı delikanlının yanına göz kamaştırıcı kırmızı bir kaftan içinde bir phrygia prensesinin kılığına girerek yaklaştı ve etrafında vızıltıyla uçuşan arıların eşliğinde âşığıyla, üzeri ayı ve aslan postlarıyla kaplı olan yatakta birlikte oldu. şafak atıp ankhises uykusundan uyandığında, tanrıça ona gerçek kimliğini açıklayarak ondan kendisiyle yattığını kimseye anlatmamasını istedi. ölümlü birinin bir tanrıçayla birlikteliğinin hemen yaşlanmak anlamına geldiğini bilen delikanlı korktu ve aphrodite’ye hayatını bağışlaması için yalvardı. işte biz böyle tanıştık.
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
roket adam Grand Master

roket adam

Mesaj tarihi:
Mesaj tarihi:
Finklorpeyniri said:

roket yine ilgi çekmeye çalışıyor


migros alışveriş merkezine gittik bugün. (annem + ben + babam + alter ego'm)
ankara yağmurlu olcak, bulutlar gökyüzünü kaplamış, gothic bir hava oluşmuş.

biraz dolaştık oraya baktık buraya baktık.
en üst kata çıktık birşeyler yiyelim, mcdonaldsa gittik, 10 dakka kuyrukta bekledik, sonunda aldık birşeyler, masaya oturduk yemek yiyoruz.

yemek yerken bir anda elektrikler kesildi.
hani bazı curcunacı tipler olur ya, adettendir millet hemen "o ooo" demeye başladı (sinir olurum bu duruma)
neyse yemeye devam ediyoruz.
gürültü var deli gibi rahatsız ediyor.
eee evde o kadar kısılı kalmışım, insan gürültüsü rahatsız ediyor.
ama o da ne, garip bir gürültü duyuyorum.
anneme söylüyorum "anne bir gürültü var"
annemler tabii umursamaz beni "evet gürültü var, insan gürültüsü bu"
gürültü kesiliyor.
az sonra tekrar başlıyor biraz daha şiddetli.
ama gene dikkat etmiyceklerin duyamayacağı birşey.
kesiliyor tekrar.
"oh be" derken bir anda tekrar başlıyor,
gittikçe artıyor
"pıtı pıtı pıtı" "tıpı tıpı tıpı" "tırı tırı tırı" gibi birses.
annem "aa evet bir gürültü var"
derken çok şiddetleniyor, kulakları sağır edermiş gibi bir ses.

Benim tabii aklıma "the day after tomorrow" filmi ve "cin çağırdım" topicleri geliyor.
O sırada ölümü ensemde hissettim.
(bkz: ayşeciğin alpellaya doyduğu an)
ruhum sanki bedenimden çıkıyormuş gibi oldum.
hayatım film şeridi gibi geçmedi gözümün önünden belki ama,
aklıma bir sürü düşünce ve olay geldi.
"şimdi bomba patladıysa bina yıkılıyorsa ne olcak"
"ya sel olduysa filmdeki gibi boğulcaksak?"
felan gibi..

yemek yedikten sonra kalktık giderken çatıya baktım, bizim üst kat teras gibi, alış veriş merkezinin ortasındaki çatıda cam (plastik artık neyse) kaplama yapmışlar.
yani çatı yok, yağmur cama vurunca da ses çıkartıyor.
Ama insanların gürültüsünü bastıracak ve kulakları sağır edecek kadar gürültülü ses çıkartacığını tahmin etmezdim. Belki bizim evden daha geniş yüzey alanı olduğundan vs vs'den dolayı olabilir.

neyse çok korktum orda, kötü oldum.
"bilinmeyenden korkulur" lafı yine haklı çıktı...

edit: bir iki typo felan işte..
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş
Misafir
Bu konu yeni mesajlara artık kapalıdır.
 Paylaş
Konu listesine dön
×
×
  • Yeni Oluştur...