Kurtuluş savaşı hakkında son dönemde söylenenlerin gerçekliği?

[dusuncelihayvan]

Aslında pek araştırmadım Cumhuriyet tarihine müfredaatın verdiği tarih dışında da vakıf değilim.

Özellikle son dönemde Kurtuluş Savaşı hakkında çok fazla şey söyleniyor. Zaten var olan Atatürk'ü karalama kampanyalarına bir de Kurtuluş Savaşı'nı bulaştırdılar.

Örneğin,

Musul ve Kerkük neden bırakıldı?
12 Ada neden alınamadı?
Şeyh Sait isyanını bastıramayan bir ülke nasıl oldu da donanma ve ordularıyla meşhur ülkeleri yenebildi?
Kurtuluş Savaşı neden bu kadar kısa süre sürdü, bir devrim bu kadar kısa sürer mi?
Savaşta gerçekten ingilizlerle savaşıldı mı?

Bu tarz soruları çok görüyorum, okuyorum. Bunlar nedir ne değildir? Açıkcası kafamdaki kurtuluş savaşı tarihinin gerçekliğini desteklemek istiyorum. Bununla ilgili kaynak vs?
Ya da söyleyecekleriniz var mıdır=)

[aquila]

son donemde soylendiyse hepsi yalandir.

[Myshkin]

Donanma ve ordusuyla meşhur kimi yendik?

[Lancelion]

kurtuluş savaşı türk yunan savaşı, ingiliz nereden çıktı ?


lozanda kaybettiklerimizi de "ÜHÜHÜHÜ KEMALİSTLER BECEREMEDİ MISAK I MILLIYI BOZDULAR" diyenlerin nasıl alacağı güzel bir soru, ingilterede ira eyyorlamaya başlamasa gayet üstünden geçerlerdi ankaranın.

[pontipati]

dusuncelihayvan said:

Musul ve Kerkük neden bırakıldı?
12 Ada neden alınamadı?

hacı risk mi oynuyosun o kadar kolay mı?

[dusuncelihayvan]

Tamam da neden? Misak-ı milli sınırlarına dahil edilmiş miydi?

Yoksa Londra antlaşmasında kaybedilen 12 ada neden geri alınamadı, bunun en büyük nedeni Türkiye'nin donanma eksikliği de, neden musul kerkük için aynı çaba gösterilemedi. Oysaki daha önemliydi.

İngiltere neden top yekün savaşa girmedi bizimle?

[Lancelion]

istediklerini yaptık da üstelemediler, ters gitse tc üzerlerdi.

bunların dışında hükümet sağlam iş çıkarmış o kadar, herkes de gidip -rep veriyor allahım

[Myshkin]

dusuncelihayvan said:

neden musul kerkük için aynı çaba gösterilemedi. Oysaki daha önemliydi.

Üzerinden uzun zaman geçtiği için eski gizli belgler açıklanıyor. İngiltere hükümetinin doğudaki aşiretleri ayaklandırmak için yolladığı adamların yazışmasıları vs. halka açık şuanda.

Musul Kerkük misak-i millinin içerisindeydi de isyanlarla ve iç tartışmalarla çalkananan bir devleti kalkıp ingilizlerle savaşa sokmak taktir edersin ki anlamsız bir şey.

[cihant]

dusuncelihayvan said:

Tamam da neden? Misak-ı milli sınırlarına dahil edilmiş miydi?

Yoksa Londra antlaşmasında kaybedilen 12 ada neden geri alınamadı, bunun en büyük nedeni Türkiye'nin donanma eksikliği de, neden musul kerkük için aynı çaba gösterilemedi. Oysaki daha önemliydi.

İngiltere neden top yekün savaşa girmedi bizimle?

niye uğraşsın adamlar? zaten petrol alanlarını ele geçirmişler,süveyş kontrol altında, e yeni rejim de anlaşmaya yatkın.savaşmak için adamların herhangi bir sebebi kalmadı ki

[dusuncelihayvan]

Myshkin said:

dusuncelihayvan said:

neden musul kerkük için aynı çaba gösterilemedi. Oysaki daha önemliydi.

Üzerinden uzun zaman geçtiği için eski gizli belgler açıklanıyor. İngiltere hükümetinin doğudaki aşiretleri ayaklandırmak için yolladığı adamların yazışmasıları vs. halka açık şuanda.

Musul Kerkük misak-i millinin içerisindeydi de isyanlarla ve iç tartışmalarla çalkananan bir devleti kalkıp ingilizlerle savaşa sokmak taktir edersin ki anlamsız bir şey.

bu belgeleri arattım da bulamadım netten görebilme imkanım var mı?

[Myshkin]

Uğur Mumcu'nun kitabında falan vardı isimlerine bakayım şimdi, bulursam internette koyarı.

[liberal]

Musul ve Kerkük neden bırakıldı?

Sadece musul ve kerkük değil istanbulun ilerisi de bırakıldı. mesela Atatürk İzmiri aldıktan sonra, 3-4 hafta içinde orduları düzene sokup Selanik'e yürümek istedi ancak İngiltere Türklerle savaşmamasına rağmen, eğer Atatürk'ün orduları İstanbul'u gececek olursa Hindistandan 40.000 Asker getirip Türkleri durduracaklarını belirtmişlerdi. Amaç Türkleri bir daha Avrupa'nın içine sokmamaktı sanırım. Musul ve Kerkuk de yine İngilizlerin elindeydi. Bir tarafta dünyanın 4'de 1'ine hükmeden ihtişamlı bir imparatorluk, diğer tarafta Osmanlılın döküntülerinden kalan bir topluluk. Musul ve Kerkuk'u almak muhtmelen çok zor, hatta imkansız olacaktı.

12 Ada neden alınamadı?

12 ada o dönem italyanlardaydı. Italyanlara bulaşacak gücümüz yoktu, İtalyanlara bulaşmaya gerekte yoktu zaten. Italyanlar Kurtuluş Savaşında savaşmadan çekilen devlet zaten. Kendilerine verilmesini istedikleri toprakların İngiltere tarafından Yunanlılara verileceğini görünce Türklere köstek olmaktansa, bize ne lan dediler. 12 adaları ise Atatürk bunu diplomasi yoluyla halledebileceğine inanmış olmalı.

Şeyh Sait isyanını bastıramayan bir ülke nasıl oldu da donanma ve ordularıyla meşhur ülkeleri yenebildi?

Konu hakkında bir bilgim yok. Tek söyleyebileceğim isyan farklı savaş farklı. Savaşta arar, bulur, savaşırsın. İsyan öyle değil tabi.

Savaşta gerçekten ingilizlerle savaşıldı mı?

Savaşılmadı, Türkiyenin şu anki sınırları içerisinde İngilizlere verilmiş toprak yoktu zaten. Doğuda İngilizlerin elinde bir ırak vardı, onlarla da neden savaşılmadığını yazdım.

okuduğum bir kaç kitaptan aklımda kalan bunlar, yanlışlarım olabilir.

bu da dursun burda:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/TreatyOfSevres_%28corrected%29.PNG

[Akhlaur]

Şeyh sayit isyanı daha çok düşün ki bi okuldasın.Tm ler mf lere kızıyor falan.Sonra belediye okulu yıkmaya geliyor.Mf ler hem belediye hem tm lerle savaşmaz.

Dikkat ederseniz şeyh sayit i tm yaparak kötü gösterdim.Yoksa öyle mi yaptım ???? Google şeyh sayit isyanı.

[Glatheros]

dusuncelihayvan said:

Aslında pek araştırmadım Cumhuriyet tarihine müfredaatın verdiği tarih dışında da vakıf değilim.

Özellikle son dönemde Kurtuluş Savaşı hakkında çok fazla şey söyleniyor. Zaten var olan Atatürk'ü karalama kampanyalarına bir de Kurtuluş Savaşı'nı bulaştırdılar.

Örneğin,

Musul ve Kerkük neden bırakıldı?
12 Ada neden alınamadı?
Şeyh Sait isyanını bastıramayan bir ülke nasıl oldu da donanma ve ordularıyla meşhur ülkeleri yenebildi?
Kurtuluş Savaşı neden bu kadar kısa süre sürdü, bir devrim bu kadar kısa sürer mi?
Savaşta gerçekten ingilizlerle savaşıldı mı?

Bu tarz soruları çok görüyorum, okuyorum. Bunlar nedir ne değildir? Açıkcası kafamdaki kurtuluş savaşı tarihinin gerçekliğini desteklemek istiyorum. Bununla ilgili kaynak vs?
Ya da söyleyecekleriniz var mıdır=)

"Yurtta sulh, cihanda sulh" , yani yurtta baris cihanda baris. Anayasamiz bunun uzerine kuruldu. Bu yuzden girmedik, Savasmadik.

Savastan bahsediyorsun, ve bunu neden yapilmadi diye sorgulayabiliyorsun, bir toprak parcasini almak icin ne kadar insanin canindan bahsediyorsun, ve bir bu kadar insanin ailesinin yasayacaklari. Iyi bir lider halkini sikintiya ve uzuntuye sokmayanidir. Turkiye Cumhuriyeti, kurucu kadrosu tarafindan donemine gore gayet modern ve donemin sartlarinin izin verdigi olcude insani bicimde yonetildi. ayni donemde rusyada neler oluyor? hala devam eden soykirim ve asimilasyonlar. Hindistandan gelen askerlerin ulkesinde neler oluyor? Ghandi doneminde yapilan zulumler? peki ya hong kongun cine ancak 1997 de geri verilmesi? Irak savasi ve sonrasindaki isgal doneminde ulkenin hapisanelerinde isgalci askerlerin yaptigi iskencenin fotograflarini da mi unuttunuz yoksa?


cok ucuz propaganda bunlar. Savas cigliklari atmayi kesmeliyiz. Turkiye baris politikasi guden bir ulke, 2. dunya savasinda bile savas cigirtkanlarinin karsisinda durup savasa girmemistir Ve kendini baska uluslarin savasi ugruna satan padisahlari deviren bir halk tarafindan kurulmus bir ulkedir. Kurtulus savasi doneminde yapilanlar 2-3 insanin eseri birsey degil. Bir toplumun baskiya ve savasa verdigi direniste bolunmeden bir butun olarak mucadele vermesidir. Bunu sosyal mecrada veyahut herhangi bir platformda sorgulamak o donemde cile cekmis, dini dili irki farketmeksizin baskiya direnmis Turkiye cumhuriyetini kuran insanlari hice sayip bizden oncekilerin bize armagan ettigi barisi hice saymaktir. Eger bir millet olarak kardesce ulusal egemenlik bayramamizi kutliyamiyorsak, ulusa egemen olup olmadigimizi bir sorgulamak gerekir.

TL:dr Tarih dersinde kac kere ogrettiler bol ve yoneti, duvara anlatsan anlardi herhalde bugune kadar.

[throine]

dusuncelihayvan said:

Şeyh Sait isyanını bastıramayan bir ülke nasıl oldu da donanma ve ordularıyla meşhur ülkeleri yenebildi?

Pardon hangi ülkeleri bunlar?
Hatırlatayım Birinci Dünya Savaşı'nda yenmedin, yenildin.. :)

Kurtuluş Savaşı da aslında bir Türk-Yunan savaşından ibaretti. Tabi ilkokul tarih kitabına girince bir anda "yedi düvele verilmiş bir savaş" olmuş ne alakaysa.

Arada Ermenilerle 3 ay savaşıldı, sonra ufak yerel isyanlar oldu sadece.
Türk-Ermeni Savaşı

Kimi zaman da düşman kendiliğinden çekildi. Mesela Fransızlar böyle gitti.
Oradaki yerel milisler Ankara Hükümeti'nden askeri birlik istemişti ama Ankara bunun "Fransa'ya savaş ilan etmek" anlamına geleceğini söyleyip asker vermemişti zaten sonra erzak sıkıntısına girince, anakaradan da yardım alamayınca kendileri Urfa'dan çekildiler.

Kurtuluş Savaşı bunlardan ibaret.

dusuncelihayvan said:

Savaşta gerçekten ingilizlerle savaşıldı mı?

Hayır.

[maxigenous]

Bir savaşın yedi düvele karşı veriliyor olması için yedi düvelle ayrı ayrı meydanda savaşmaya gerek yok. Bunun masa başında da savaş ayağı var. Savaş kazanmış adamları, anlaşmayla kazanmış oldukları yerden gerekirse savaşmadan göndermeye ikna etmek de kurtuluş savaşının bir parçasıdır.

[liberal]

adam haklı.

[Llama]

said isyanını ben pkk olayına benzetiyorum
o sıra adam kendi ülkesini vatandaşını bombalama cesaretini göstermiş aynı menemen olaylarını bastırmak için asker gucu kullanmaktan çekinmediği gibi

ama biz tam anlamı ile kullanamıyoruz ve bitiremiyoruz pkkyı
en azından şehirlerde bitiremediğimziden bitmiyor

[throine]

Llama said:

said isyanını ben pkk olayına benzetiyorum

zaten kürtler de böyle düşünüyor. pkk'yı kürt isyanlarının en sonuncusu olarak görüyorlar.

[Nigger_of_the_sand]

liberal said:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/TreatyOfSevres_%28corrected%29.PNG

En büyük toprak parçasının savaşa en az katkısı olmuş İtalya'ya verilmesi de ayrı bir gariplik. Onlara göre en değersiz yerlerdi belki ama öyle bile olsa garip geldi bana.

[Dragonutopia]

Turgut Özakman'ın

1) Şu çılgın Türkler

2) Diriliş

3) Cumhuriyet

Bu 3 kitabı alıp sırasıyla okuyorsun..sordugun her sorunun cevabı var..

bişey degil.

[Myshkin]

Turgut Özakman lol

[throine]

tarihi turgut özakman kitaplarından öğrenmek. lol

kitaptan spoiler:

almanya yenilince biz de yenilmiş sayıldık.

[Montagnard]

Selamlar,

Samimi olarak soru soran insanlar görmek güzel. Ben de biraz katkı yapabilirim.

Öncelikle o dönemin tarihi anlatısında kemalist vs sağ-muhafazakar rekabetin yarattığı türlü klişelere saplanmamak çok önemli.

Klasik olan birkaç klişeyi açıklayabilirim, ama baştan söyleyeyim lütfen alınmayın. Amacım bağcı dövmek değil.

Sevr antlaşması:

Öncelikle o gösterdiğiniz harita yanlış. Şöyle yanlış;

Bize okullarda anlatılan o şekilde haritanın paylaşıldığı ve bize kuş kadar bir ülke bırakıldığıdır. Malesef öyle değil. Zaten harita da bu gerçeği kısmen saklayabiliyor.

Biraz daha dikkatli bakın, bazı yerler tamamen boyanmış, bazı yerler ise çizgili. Tabiki bunun sebebi pastel boyalarının bitmesi değil. Bunun sebebi çizgili bölgelerdeki toprakların o ülkelere verilmemiş olması.

Hemen farketmişsinizdir. Sevr anlaşmasına göre Doğu Trakya ve İzmir Yunanistan'a verildi.(Boyalı kısımlar)

Bir de güneyde Mardin ve Hatay Fransızlara verildi.
Mini not: Hatay'ı bildiğiniz üzere Lozanla da alamadık zaten. Taa Atatürk'ün vefatından sonra, 1939'da ülkeye katıldı.

Peki çizgili bölgeler nedir?

Onlar Nüfuz bölgeleridir. (bkz. Sphere of Influence.)

Yani o yeşille çizilmiş batı anadolu ve akdeniz bölgesi İtalyan toprağı olmayacaktır, Türk toprağıdır ama İtalyanların o bölgede belli imtiyazları vardır.

Nedir mesela?

Mesela orada bir yerde bir maden çıktı, işletmek lazım. Türk makamları İtalyan firmalarına öncelik verecektir. Aynı şey doğuda Fransızlar için, İngilizler için vsvs.

Ha şunu diyebilirsiniz: "Ulan ne imtiyazı, sömürge ülkesi gibi, vermemişiz işte ne güzel."

E haklısınız tabi. Ama hatırlatayım Lozan'dan sonra Atatürk de buna benzer ekonomik imtiyazları bu 3 büyük devlete bolca verdi.

Atatürk'ü sevenler hemen sinirlenmesin, bunu kınamak için söylemiyorum çünkü. Yeni ve güçsüz bir devlet ancak bu şekilde dostlar edinir, gayet akıllıcadır.

Boğazlar ne durumdadır peki?

Bağımsız bir boğazlar komisyonuna devredilmiştir. Bu da bağımsızlığı zedeleyici bir maddedir elbette ama Lozan'da da birkaç küçük detay dışında aynı komisyon vardı.
Boğazların kontrolünü ancak 1936 Montreaux(namı değer Montrö) anlaşması ile aldık. 1936'ya kadar boğazlara, İstanbul'a, Çanakkale'ye Türk askeri giremedi.

Ee demekki harita üzerinde boğazlar aynı, imtiyazlar aynı(Sevr ile Lozan).

Peki farklı olan ne?

Trakya+İzmir+Mardin+Urfa.

Bu kadar, maalesef. =)

Harita açısından bakarsak Lozan Sevr'e kıyasla büyük bir zafer değildir.(başka açılardan zaferdir, oraya geleceğim)

Zaten şu gösterdiğiniz haritaya, verilen imtiyazların devlet sınırı gibi resmedilmesinin sebebi de, yeni nesillere "Bakın bütün buralar gidecekti, kurtardık." mesajı vermektir. Ancak o dönemdeki politikacılar bunu yememiş, Lozan mecliste sert tartışmalara sebep olmuştur.

Hatta o kadar ki, Meclisin Lozan'ı asla kabul etmeyeceği anlaşılınca Atatürk 1. meclisi feshetmiş, muhalifleri temizleyerek sadece kendine sadık gruptan oluşan 2. meclisi kurmuştur.
(Tepki gösterebileceklere tekrar hatırlatayım, bunlar benim yorumum değil, olan bitendir. Farkındaysanız ne eleştirdim ne de övdüm. Yanlışım varsa düzeltilir.)

Dediğim gibi toprak kaybımız o saydığım 2-3 yerden ibaret. Zaten müttefikler de bunu adil görüyordu, çünkü o dönemde bu illerin nüfusu Türklerden oluşmuyordu.

Aman sinirlenmeyin, ne yapayım gerçek bu. Kurtuluş savaşından önce İzmir'in çoğunluğu Rum'du. Bu yüzden Batılı devletler şehrin Yunanistan'a verilmesini onaylamıştı(onu da zar zor).

Ama Yunanistan Batı Anadolu'dan başka iller talep edince özellikle İngilizler tarafından çok sert tepkiyle karşılanıp reddedildiler. Çünkü diğer illerde açıkça Türkler çoğunluktu.

Yani yedi öyle anlatıldığı kadar düvel üstümüze yürümüyordu. Hatta Başbakan Lloyd George dışında bütün İngiliz kabinesi Yunanlılara gıcık kapıyor, bütün taleplerine karşı çıkıyor, Anadolu'nun herhangi bir kısmının Türklerden koparılmasının felakete yol açacağı konusunda Lloyd George'un başının etini yiyordu.

Burayı geçelim.

Yani savaştan yeni çıkmamıza rağmen İngilizler Türklere düşmanca yaklaşmıyordu. Zaten Atatürk Samsun'a çıkabilmek için İngilizlerden vize aldı, öyle gizlice falan gitmedi. Samsuna çıkınca ilk iş oradaki İngiliz komutana nezaket ziyareti yaptı. (şaşırtıcı gelebilir ama öyle)

Zaten o yüzden Kurtuluş Savaşı'nda İngilizlerle savaşmadık. Hatta Yunanlılar İzmir'i işgal edince homurdanan İngiliz askeri ve siyasi yetkililer, Yunanlılar Ankara'ya doğru ilerleyince sinirden çıldırdılar ve durdurmaya çalıştılar. Sadece başbakan George desteğini sürdürdü.

Özetle;

Sevr antlaşması ile Lozan antlaşması arasında toprak açısından öyle pek fark yoktu. Sevr çok daha farklı açılardan yıkıcı bir antlaşmadır. Çok detaya inmeyeceğim ama çoğu maddesi Türkiye'yi aşağılar niteliktedir. Özellikle siyasi olanları bağımsız bir devlet tarafından asla imzalanamaz.

Hatta komik gelebilecek bir alıntı; İngiliz parlamentosunda Sevr antlaşması çok sert eleştirilmiş, bir bakan(hangisi unuttum)"Bu aptallık belgesini kim yazdı?" diye sinirlenmiştir. Yani Sevr karşı tarafta bile "yuh artık" denilebilecek kadar saçmadır.

Bu yüzden elbette ki Lozan bir kazanımdır.
Ancak anlatıldığı kadar da değil. =)

Çünkü bir anlamda 1. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan bir devletle(bizle) imzalanan geç kalınmış bir barış antlaşmasıdır. Ve savaştan önce sahip olduğumuz toprakların büyük çoğunu yitirdiğimiz bir antlaşmadır.

Yani Sevr felaketinden kurtulmuş olmamız Lozan'ın kaybedilmiş bir savaşın barış antlaşması olduğu gerçeğini değiştirmez.

Saygılarımla =)

[imamizer]

Şeyh sait isyanı 2 aydan kısa sürede bastılırdı. Bastıramayan ülke tanımı burda yalan dolan olarak kayıtlara geçebilir. Ayrıca dış destekli bir isyan olduğu için ve öncesinde ilmik ilmik ingizil istihbarat subaylarının çalışmalarıyla tertip edildiği için (kaynakları direk ingiltere ve elçilik arasında yazışmalara kadar mevcuttur) ve dönemin teknolojik şartları malum olduğu için birliklerin sevkiyatı şimdiki kadar hızlı olamamıştır.
Detaylı bilgiye ulaşmak isteyenlere Uğur Mumcu'nun Kürt - İslam Ayaklanması kitabını okumalarını tavsiye ederim.