Köy Enstitülerini kim kapattı?

[Çokakýllýadam]

Merhaba arkadaşlar aslında topik açmaya bile değmeyecek bir soru ama kafam karışmış durumda. Büyük ihtimal birşeyleri karıştırıyorum. Köy enstitülerini Menderes mi kapattı yoksa Chp mi? Bu soruya kesin emin bir şekilde cevap verebilir misiniz?
Aslında köy enstitüleri hakkında konuşsak bilmediklerimizi birbirimze anlatsak fena olmaz. Mesela ne diyim ben Köy Enstitülerinin dünyada ödül kazanmış bir uygulama olduğunu bilmiyordum ama öğrendim. Süper birşeymiş yani ama neden süper mesela pek bilmiyorum bu konu hakkında yardımcı olabilecek arkadaşlar var mı?

[Cons]

menderes güya komünist yetiştiriyor diye kapattırdı

[Çokakýllýadam]

Abi tamam bende öyle diyordumda Emre Kongarın Demokrasimizle Yüzleşmek adlı kitabında şöyle birşey okudum inanamadım 10 kere okudum nerdeyse sonra yanlış yazmıştır filan diye bile düşündüm durun hatta sizede yazayim aynen:

said:

Siyasi ve ideolojik olarak gerilemesi gereken dinler 1945-1991 arasında güçlendi. Aynı dönemde Türkiye'de de bir iktidar değişikliği oldu ve Demokrat parti iktidara geldi. Aslında ''Soğuk Savaş'ın belirtileri daha CHP iktidarı zamanında ortaya çıkmıştı: Bugün bile dünyanın en önemli eğitim atılımlarından biri olan Köy Enstitüleri projesinden CHP döneminde geri dönüldü ve İlahiyat Fakültülerinin açılmasına başlandı.

Aslında şimdi fark ettim burada Köy Enstitülerini CHP kapattı diye kesin bir yargı yok. Geri adım atıldı diyor. Birde siz yorumlayıp duruma açıklık getirir misiniz?

Büyük ihtimal Köy Enstitüleri ikinci plana atıldı demek istiyor orada onun yerine İlahiyat Fakültüleri açılmaya başlandı dimi?

Şu sorulara kesin cevaplar verirseniz sevinirim.

İmam Hatipleri ilk kim açtı?
İlafiyat Fakültelerini ilk kim açtı?
Zorunlu din dersini ilk kim getirdi?

Biraz karıştırdım sağdan soldan sordum eheh(:
Teşekkürler.

[Cons]

chp yeniden açacaktı heralde, daha sonra darbe marbe geri plana düşmüş olabilir diye düşünüyorum

[axedice]

Valla benim bildiğim özellikle kürt ağalar ve şeyhler inönü zamanında chpye giderek köy enstütülerini kapat yoksa ayaklanırız diye tehdit ettiler. O da kapatmak zorunda kaldı. Şartları bilmeden acımasızca eleştirmek olmaz ama bi devlet zaafı var orda.

[Laurelin]

Imam Hatip mektepleri ilk Ataturk tarafindan modern din adamalri yetistirmek icin acildi fakat tutmayip kapatildi ve di nadamalri kurs yoluyla egitilmeye baslandi
demokrat parti iktidara geldiginde hemen imam hatipleri yeniden acti
kisitli sayida olan bu okullar 12 eylulden sonra "bu halki biz dinle bagliyalim birbirine" dusuncesiyle cuntacilar ve bizzat elidne kuran sehir sehir gezen kenan evren doneminde mantar gibi cogaldi

ilahiyat fakulteleri her zaman vardi ve amaci takunyali yetistirmek degil cagdas din adami yetistirmektir muftuleri ve din bilgisi ogretmenlerini ilahiyat fakulteleri yetistirir

zorunlu din dersleri ise 12 eylul anayasasi ile geldi

[Sparkcaster]

Viktor said:

ve bizzat elidne kuran sehir sehir gezen kenan evren doneminde mantar gibi cogaldi

kenan evren değil ismi lazım değil başka bir zat geziyordu şimdi hasta olan

[Laurelin]

oda egziyordu
zaten 12 Eylul un en buyuk destekcileri tarikatlardir
cunta yapicagi radikal degisiklikleri kabul ettirebilmek icin buyuk tarikatlarla anlasmalar yapti ve destek karsiliginda cesitli imtiyazlar verdi
12 eylulden sonra yukselen siyasetciler hep 12 eylulden once "takunyalilar" diye adlandirilan guruba mensuptu ve suan bunalrin pekcogu aktif siyasette

[Scheriff]

seçime yaklaşılan bir zamanda enstitülerle ilgili çıkan olumsuz haberler (kız-erkek yurtları ve buna benzer), çevreden gelen baskı vs inönü'de seçimi bu yüzden kaybetme korkusu yarattı bu yüzden chp oy kaybetmemek adına iyice arka plana aldı buraları, tam olarak chp döneminde kapatılmamış olabilir ama gözden düşmesi chpye denk gelir

belli bir görüşe göre anadolunun nispeten cahil ve geri kalışında çok önemli bir etkendir enstitülerin kapatılması

[ombakkombak]

Menderes kapattı. Ama daha önce İnönü döneminde zayıflatılıp programları değiştirilmişti.

[GiZeMM]

Menderes'in kapatttığını biliyorum. Eğitim yönünden uygulamalı olarak yapıldığı için nitelikli bireyler yetiştiriyorlarmış. Bir arkadaşımın büyükbabası bir köy enstitüsünde yetişmiş. Bir daha böyle bir eğitim kurumu türkiyede olmaz demişti bana. Her yönden dört dörtlük diye anıyor...

[Dragonmax]

Köy enstitüleri ismet inönü tarafından açılıp gene ismet inönü tarafından kapatılmıştır. tarihi çarpıtmayalım.

[gellidus]

Yaa birsey sorucam elinizin altinda internet var bu konuda 1milyon tane kaynak var yani 10 dakikanizi almaz boyle birseyi bulmaniz..

Can Dundarin belgeseli var belgeselin kitabi var..

Internete yazdigin zaman korkunc detayli seyler cikiyor yok o sinifta bu kadar kisi vardi sukadar ogrenci bu kadar ogretmen herseyi yaziyor..

Biraz arastiralim ondan sonra bak surda su var o yuzden merak ettim sizin fikriniz ne dersin.. Burda konu hakkinda bilgisi olanlar tartisir..

Ayni sekilde komunist yetistiriyor diye menderes kapatti demekte korkunc bir ezberciligin urunudur malesef..

[nutella yerim]

Çokakıllıadam said:

Abi tamam bende öyle diyordumda Emre Kongarın Demokrasimizle Yüzleşmek adlı kitabında şöyle birşey okudum inanamadım 10 kere okudum nerdeyse sonra yanlış yazmıştır filan diye bile düşündüm durun hatta sizede yazayim aynen:

said:

Siyasi ve ideolojik olarak gerilemesi gereken dinler 1945-1991 arasında güçlendi. Aynı dönemde Türkiye'de de bir iktidar değişikliği oldu ve Demokrat parti iktidara geldi. Aslında ''Soğuk Savaş'ın belirtileri daha CHP iktidarı zamanında ortaya çıkmıştı: Bugün bile dünyanın en önemli eğitim atılımlarından biri olan Köy Enstitüleri projesinden CHP döneminde geri dönüldü ve İlahiyat Fakültülerinin açılmasına başlandı.

Aslında şimdi fark ettim burada Köy Enstitülerini CHP kapattı diye kesin bir yargı yok. Geri adım atıldı diyor. Birde siz yorumlayıp duruma açıklık getirir misiniz?

Büyük ihtimal Köy Enstitüleri ikinci plana atıldı demek istiyor orada onun yerine İlahiyat Fakültüleri açılmaya başlandı dimi?

Şu sorulara kesin cevaplar verirseniz sevinirim.

İmam Hatipleri ilk kim açtı?
İlafiyat Fakültelerini ilk kim açtı?
Zorunlu din dersini ilk kim getirdi?

Biraz karıştırdım sağdan soldan sordum eheh(:
Teşekkürler.

zorunlu din dersini 80 sonrasi kenan evren getirdi

[gellidus]

Futbolda bir terim vardir "dusunce guzel ama olmadi" diye evet muthis bir proje ama ne yazikki temeli olmayan bir proje olarak zaten yenilmeye mahkumdu.. Burda kimin kapattigi pek onemli degil zaten islevini yitirmisti.. Kendi kendine yeten bir ogretmen kadrosu yonetici kadrosu yetistirememis ogrencilere gerekli egitimi verememisti..

Gerilemesinin en buyuk sebebi buydu.. Ismail Hakki Tonguc un koylunun dilinden anlayan koyden cikma aydin yaratilmasi projesi basarisiz oldu.. Tabiki bazi dis etkenler var bunlarin olmasinda yok degil..

2. dunya savasi ile koy enstituleri arasindaki baglantiyi dusundunuzmu hic?? Bu savas nasil yansidi turkiyeye??

Menderes gomunist yetistiriyordu abd kapat dedi diye kapatti demek cok ucuz bir ezbercilik..

[GEd]

[video]http://youtube.com/watch?v=7ynyRPB9jHE?feature=oembed" width="459">

[Çokakýllýadam]

gellidus said:

Yaa birsey sorucam elinizin altinda internet var bu konuda 1milyon tane kaynak var yani 10 dakikanizi almaz boyle birseyi bulmaniz..

Can Dundarin belgeseli var belgeselin kitabi var..

Internete yazdigin zaman korkunc detayli seyler cikiyor yok o sinifta bu kadar kisi vardi sukadar ogrenci bu kadar ogretmen herseyi yaziyor..

Biraz arastiralim ondan sonra bak surda su var o yuzden merak ettim sizin fikriniz ne dersin.. Burda konu hakkinda bilgisi olanlar tartisir..

Ayni sekilde komunist yetistiriyor diye menderes kapatti demekte korkunc bir ezberciligin urunudur malesef..

Arkadaşım amacını anlamadım ki gelmişsin nutuk çekmişsin bana burada. Bak ben orada zaten biraz açıklamışım kafam karıştı, kesin kaynak gösterir misiniz diye. Can Dündar bu konuda tek yorumcu mudur? Petgamber filan mıdır? Can Dündar iyi der bir olaya, başka biri kötü der. Burada da olduğu gibi sen başka birşey demişsin Köy Enstitüleri hakkında başka biri başka birşey demiş. İnternetteki tüm kaynaklar aynı şeyi söylemiyor ki hepsi farklı şeyleri söylüyor.

Ayrıca

said:

''Yaa birsey sorucam elinizin altinda internet var bu konuda 1milyon tane kaynak var yani 10 dakikanizi almaz boyle birseyi bulmaniz..
Can Dundarin belgeseli var belgeselin kitabi var..
Internete yazdigin zaman korkunc detayli seyler cikiyor yok o sinifta bu kadar kisi vardi sukadar ogrenci bu kadar ogretmen herseyi yaziyor..

Biraz arastiralim ondan sonra bak surda su var o yuzden merak ettim sizin fikriniz ne dersin.. Burda konu hakkinda bilgisi olanlar tartisir..''

Şu cümlede hakarettir. Şimdi boşu boşuna polemik çıkıcam konu sapıcak, ikimiz birebirimize düşücez. Özel mesajla uyarsan bir yanlışım varsa memnun olurdum. Neyse böyle işte. Biz konumuza dönelim.

Arkadaşlar gene ikililiğe düştüm. Herkes aynı şeyi söylemiyor. Zaten arkadaşın söylediği şu sözle:

''Ayni sekilde komunist yetistiriyor diye menderes kapatti demekte korkunc bir ezberciligin urunudur malesef.''

2-3 post sonra İdeolojiler savaşına dönecek topik. En iyisi ben yarın şöyle bir sahafları dolaşayim, sahaf muhabbetlerine katılayim. Belki aradığım cevabı bulabilirim. Herkese teşekkürler(:
Ama gene durmayalım düşüncelerimizi yazalım bu topiğe(:

[ombakkombak]

Dragonmax herm haklısın hem değilsin. Bugün araştırdım evet İnönü zamanında açılmış, ve evet aynı zamanda bildiğimiz anlamda Köy Enstitüleri İnönü iktidarında 1946'da kapatılmış. Yani kurum kapatılmamış ama anlam olarak içi boşaltılmış tamamen farklı bir kurum olmuş. Resmen kapatılması 1954 yılında Menderes zamanında ama İnönü daha iktidardayken fiilen kapanmışlar.

[Dragonmax]

araştıran, inceleyen, okuyan adama canım kurban. bu arada farkettiyseniz, verdiğim cevap tek cümle ve çok sığ.

-bunu kim kapadı
-amed aga
..

sebep: çünkü köy enstitüleri konusu, gerçekten çok önemli, araştırma adına çok kıymetli, anlaşılması oldukça zor, dönemin etkelerinin tamamının sindirilmesi ile sebep ve sonuçlarının bir yere vardırılabileceği bir mesele. köy enstitüleri hakkında yapılmış yüzlerce araştırma, yazılmış makale ve kitaplar, çekilmiş ciddi belgeseller var. bu insanlar bu meseleye bukadar düşüyosa, konu, bunu kim kapadı, amed aga ya indirgenemeyecek kadar komplike ve hassas demektir. (soru soran arkadaşa, en azından meseleye ilgi duyduğu ve konu hakkında soru soracak kadar bile zihnini meşgul ettiği için büyük saygı duyuyorum - çünkü çoğu insan bunu dahi yapmıyor, yapamıyor) ama nacizane tavsiyem, hani gönül isterdiki, soruyu soran kişi olarak bir de cavını bulmak için aynı enerjiyi o yöne kanalize etsek, sonuç, pati tarih bölümünde, bunu kim kapattı diye bir topik olacağına, bunu bu bu yüzden kapatmış biliyomusunuz diye bir topik olabilirdi. bilmem yanlış mı düşünüyorum. yine de en azından sormaktan da vazgeçmeyelim, belki bir gün gerisi de gelir ;]

[Çokakýllýadam]

İlk öncelikle belirtmen isterim, cahil bir insan değilim. Tarih hakkında süper bilgili bir insan değilim ama öğrenmek için çabalıyan bir insanım. Tarih-Araştırma kitapları okurum, sahaflarda dönen muhabbetlere dinleyici olarak katılırım. Tarih hakkında bilgilenmek için elimden geleni yaparım. Buraya topik açmamdaki niyetim konu hakkında insanların tartışıp, fikirlerini belirtmesi düşüncemdi. İnsanlar Köy Enstitüleri hakkında bildiklerini anlatacak. Bende bilgilenicem. Amacım buydu ama pek başarılı olamadım. Gerek başlık, gerekse soru sorma biçimim nedeniyle.

Şimdi bana kitap tavsiye edebilir misiniz? Köy Enstitüleri hakkında. Özellikle Uğur Mumcunun bu konu hakkında bir kitabı veya bir mekelesi var mıdır?

[Apache]

köy enstitüleri başlangıç olarak güzeldi ama tek başına yetersizdi.bence esas sorulması gereken soru kökten yetiştirmeye yönelik geniş çaplı benzer bir eğitim sistemi tekrar neden getirilmedi?

zorunlu eğitim dört yıl daha uzasın diye asker neredeyse darbe yapacaktı zar zor sancılı bir dönem ile uzatıldı.

milli eğitimin başına hüseyin çelik gibi kökten adamları getirirseniz tabii ki gelişim sağlayamazsınız.eğitim demek her öğretmenler günü avea cep telefonundan otomatik mesajla kutlama değil bilerek çarpıtılan konular var,el mahkum.

[utopia]

Enstitüler, yarım kalmış bir eğitim mucizesidir, tek başlarına yeterli değiller demek yanlış, o dönemin koşullarında eğer tutundurulsaydı bu okullar, oy kaygısına kurban gitmeseydi, kesinlikle şu anda çok farklı bir yerde olurduk ülke olarak, ona şüphe yok. Burada her yıl en aşağı 24 kitap okuyarak yetişmiş, en az bir yabancı dil bilen, öğretmen olma yetisine haiz, kendi köylerine döndüklerinde köyü kalkındırmak işi için kıvılcımı yakabilecek kadar teknik bilgiye sahip, bir müzik aleti çalabilen, entellektüel birikimi yüksek, kendi okullarını kendi yapmış ve kendinden sonraki kuşaklara yazdıklarıyla ışık tutmuş, yön vermiş insanlardan bahsediyoruz çünkü. Fakir Baykurtlardan, Talip Apaydınlardan, Mahmut Makallardan bahsediyoruz. Ki bunu, Enstitülere çok yakın bir eğitim modelini benimseyerek 40 yıl gibi bir sürede ayağa kalkmış olan Japonya örneğinde çok rahat görebiliriz.

Kapatılmasına gelince, DP'nin aldığı inanılmaz yüksek oy oranlarının CHP'yi korkutması sonucu, atılan iftiralar dayanak gösterilerek, önce programları bozulmuş, çok önemli olan, başta Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç'un ve diğer bütün değerli eğitim adamlarının denemeleri ve savlarıyla oluşturulmuş iş içinde eğitim modeli bozulmuş, kademeyle sistemleri bozularak kapatılmışlardır. İsmet İnönü, bu mucizeyi yaşamının sonuna kadar yaşatmak ve korumak adına verdiği sözü tutamamıştır. Kapatılması için atılan iftiraların arasında, komünizm, provakasyon bir yana, fuhuş gibi çiğ ve temelsiz bir iddianın bile yer alması çok üzücü. Aslen DP'ye oy veren tutucu kesimin ya da toprak sahiplerinin işine gelmemesiydi bütün neden, bu kadar basit. Tabi halkın aydınlanması da direkt olarak DP'nin işine gelmiyordu.

Köy Eğitmenleriyle, yani uzman çavuşların eğitmenlik kursunu tamamlayıp köylerinde okuma yazma öğretebilecek duruma gelmesiyle kıvılcımı yakılmış, açılan öğretmen okullarıyla müfredatı pişmiş, her damlasında emeği olan okullarında Ruhi Sulardan, Aşık Veysellerden, Sabahattin Eyüboğlulardan dersler almış öğrenilere sahip, Tonguç Baba'nın nurlu yüzüyle aydınlattığı bu, Can Dündar'ın deyimiyle "Yarım Kalmış Mucize"nin, kurulan eller tarafından kapatılmış olması çok acı verici. Yeni kuşakların bu mucizeden hiç haberi olmaması da çoğunlukla.

Hakikaten konunun üzerine gittiğin için çok akıllısın çokakıllıadam. Eğer istersen bu konu hakkında uzun uzun tartışabilirim seninle, bu aralar bununla ilgili bir yazı da yazacağım, bilgilerimi güncellemeye başlıyorum çünkü.

[Dragonmax]

Kitap

Köy Enstitüleri konusuna bu kitapla girilebilir.

--

Bu arada bir iki ufa şey söylemek istiyorum. Bahsi geçen sistem,- eğer kapatılmasaydı da devam etseydi, bu gün dünyanın en büyük süper gücü olurduk.. Günümüzde bilmem kaç dönüm toprağı 6 çocuğu arasında paylaştırıp, kimsenin ekmek yiyemeyeceği bir hale getirip, 6 çocuktan 5 inin şehre göç etmesi, bu insanların şehirde iş bulamayıp, gece konduculuk ve işportacılık sistemine girmesi köy enstitülerinin kapatılmasındandır..

bu ensitütlerde, bir avuç topraktan nasıl 1 dönüm toprağın verdiği verim alınır eğitiminden tutun da, avrupai veya türk çalgılarından birini kesinlikle çalmayı öğrenmeye, türk dilini ve hatta yabancı bir dili ögretmeye kadar herşey vardı.

bir köylü düşününki, adam hollanda çiftçisi gibi az topraktan dehşet verim alıyor. bilinçli çiftçilik hayvancılık yapıyor. bulunduğu köyü, resmen bir kültür yuvası haline getirmeye çalışıyor. dil biliyor. konuşmayı, yazmayı, enstruman çalmasını biliyor. ve bu adam şehre göç etmek istemiyor. çünkü ihtiyacı olan herşey fazla fazla var orda..

köylüsü böyle olanın, üniversitelisi nasıl olurdu? üniversitelisi de öyle olanın, memleketi dünyada nerede ne seviyede olurdu?

ah ahh..

[gellidus]

utopia cok guzel aciklamasin..

Konuyu acan arkadas icinse soyleyecegim buraya gelen soru -Koy enstitulerini kim kapatti olursa cevap vermeye usenir adam..

Haa altinda yatan gercekler cartlar curtlar fln tartisalim sonuna kadar..

Ve bir dipnot Can Dundar bu isin peygamberlerinden biri sayilir evet..

Ugur Mumcunun bu konuya soylesilerde cok deginmistir zamaninda youtube da belki bulabilirsin direk bu konu uzerine kitaplari olmasada birkac kitabinda buraya degindigini biliyorum..

Yarin bende detayli bir yazi yazabilirim bu konuda

[Cafein]

Apache said:

köy enstitüleri başlangıç olarak güzeldi ama tek başına yetersizdi.bence esas sorulması gereken soru kökten yetiştirmeye yönelik geniş çaplı benzer bir eğitim sistemi tekrar neden getirilmedi?

zorunlu eğitim dört yıl daha uzasın diye asker neredeyse darbe yapacaktı zar zor sancılı bir dönem ile uzatıldı.

milli eğitimin başına hüseyin çelik gibi kökten adamları getirirseniz tabii ki gelişim sağlayamazsınız.eğitim demek her öğretmenler günü avea cep telefonundan otomatik mesajla kutlama değil bilerek çarpıtılan konular var,el mahkum.

"Aydınlanmış bir milleti televizyon ile uyutup dilenciliğe alıştırarak oy kapısı yapıp tüm gündem maddelerini üç günde unutturup A derken B yapıp keyfine bakabilir misin?" Diye sorarlar Apache.