Schrodinger ve kedisi , quantum fiziğine karşı..

[capul]

Fizik eğitimim pek olmamasının yanısıra , bugüne kadar bu konularda okuduklarımı , ucundan köşesinden anlayıp sindirmiş olduğuma inanırdım.

Taa ki şu makaleyi okumaya çalışana kadar.. Biraz algılarımı aştı , bir halt da anlayamadım...

http://phys.org/news/2013-08-physicist-disentangles-schrodinger-cat-debate.html#ajTabs

Konuya hakim birisi kısaca açıklarsa (nasıl durumu açıkladığını , entangle olayını vs) , çok memnun kalacağım. Şimdiden teşekkürler.

[blindsnake]

makaleyi okumadım ama bildiğim kadarıyla aktarmaya çalışayım ..

schorinder'in kedisi quantum fiziğinin temel axiomlarından 2'si
olan superposition ilkesini ve ölçümün superposition üzerindeki
etkisini anlatan bir düşünce deneyidir.

Enerji seviyelerinin kesikli yani quantized olduğu bir sistemde(elektron yörüngeleri gibi) parçaçıkların durumu o enerji seviyelerinin çeşitli kombinasyonları şeklinde ifade edilir(Superposition).

Ancak sistem üzerinde ölçüm yapıldığı zaman parçaçığın pozisyon belirli bir duruma indirgenir.(act of measurement)

Kutuya bakmazken kedinin pozisyonu ölü hal(ground state, |0> ) ile canlı hal(excited state, |1> ) arasındadır.

Yani kedinin durumu = a|0> + b|1> şeklinde ifade edebilir( a ve b katsayı)

Ölçüm yapıldığında, yani kutuyu açıp baktığımızda ise kedi ölü veya canlı pozisyonlarından birine indirgenir.

[monoscope]

http://imgs.xkcd.com/comics/schrodinger.jpg

[capul]

3 gündür gelip tekrar okuyorum , cevabını bile hala anlamadım...

Bendeki bilim bu kadarmış , bitti bende bilim gideyim...

Modlar banlayabilir beni burdan tmm..

[blindsnake]

Michio Kaku-Einstein'dan Ötesi şuna bir bak istersen.İşin matematik kısmıyla pek alakalı değil(popüler bilim kitabı yani) ama modern fiziğin gelişimini ve temel noktalarını basit bir dille anlatıyor.

[BlaCk]

https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn2/1173850_657736307580717_2029775972_n.jpg

[Redeagle]

capul said:

Fizik eğitimim pek olmamasının yanısıra , bugüne kadar bu konularda okuduklarımı , ucundan köşesinden anlayıp sindirmiş olduğuma inanırdım.

Taa ki şu makaleyi okumaya çalışana kadar.. Biraz algılarımı aştı , bir halt da anlayamadım...

http://phys.org/news/2013-08-physicist-disentangles-schrodinger-cat-debate.html#ajTabs

Konuya hakim birisi kısaca açıklarsa (nasıl durumu açıkladığını , entangle olayını vs) , çok memnun kalacağım. Şimdiden teşekkürler.

Kuantum fiziği üzerine uzmanlaşmamış bir fizik mezunu olarak yardımcı olmaya çalışayım. Bildiğim kadarıyla kedi deneyi aslında günlük hayatta, pratikte mümkün olmayacak kuantum düzlemindeki bir sorunu anlatmak için kullanılır. Kutunun içinde bir kedi var, bu kedinin zehir veya yemek yeme ihtimalleri var. Kedinin buna bağlı olarak ölme veya ölmeme ihtimali var. Bu yüzden kutuyu açıp bakana kadar iki ihtimali de göz önüne almak durumundayız.

Kuantum fiziğinde bu deneyi incelediğimiz zaman günlük hayatta kediyle yapacağımız deneyden çok daha anlamlı sonuçlar alırız. Kuantum skalasına inelim ve benzer bir deney yapalım. Bir elektronun yerleşebileceği birden fazla olası nokta olsun. Elektronun hangi noktaya yerleşeceğini bilmiyorsun, sadece ihtimaller var. Ve bu durumdayken elektronun yerini bilmediğin için pozisyonunu ihtimallere dayalı bir fonksiyonla göstermek zorundasın. Bir kesinlik yok. Şimdi yerini bulmak için bir ölçüm yapmaya kalkıyorsun. Bu nokta gerçek dünyadaki kedi deneyiyle farklılıklar yaşayacağın nokta. Bir elektronu onun yerini veya momentumunu değiştirmeden ölçümlemenin imkanı yok. Belirsizlik ilkesine bağlantı var. Bu nedenle elektronun pozisyonunu ölçmeye çalıştığın vakit deneyin sonucunu belirliyorsun. Elektron bir yere oturmuş oluyor belki ama ölçümden önceki pozisyonda değil. Ne oluyor, sen ölçüm yaptığın için ihtimaller çökerek tek bir sonuç elde etmiş oluyorsun. Fakat senin işine önceki ihtimaller üzerine denklemi çıkarılmış elektron mu yarayacaktı yoksa ölçüm yaptığın için çöken ihtimaller sonucu değişen ve sabite oturan bir elektron mu işine yarayacak? Kullanım ihtiyacına göre değişir.

Bu kedimizin deneyi. Adamın önerdiği şey ise kuantumun başka bir uygulama alanı olan entangle particles hikayesine dayanıyor sanırım. Kuantum bilgisayarları duymuşsundur. Aynı mantık. Belli parçacıklar başka bir yerdeki parçacıkların bulundukları duruma(state) göre durum değiştiriyor. Bu da teoride yarıiletkenlerle yapılan hesaplamaların elektronlarla, atomaltı parçacıklarla yapılmasına imkan sağlıyor. Bunun üzerine çalışmalar var. Ve teoriyi pratiğe geçirebilirlerse bilgisayarların boyu çok küçülüp, yapacakları işlem sayısı aynı zamanda çok çok artmış olacak.

Şimdi makaleyi dibine kadar okumadım fakat anladığım kadarıyla adam şunu öneriyor. "Madem kedi deneyinde deneyi gözlemlediğimiz anda yarattığımız etki nedeniyle deneyin sonucu değişiyor, bizde gözlem aracı kullanmayız. Entangle parçacıkları kullanırız. Deney içerisinde bu parçacıklardan biri olur. Bu parçacığın state'i değiştiği takdirde entangle olan ve gözlediğimiz diğer parçacığın da state'i değişir. Böylelikle deneyin sonucunu ihtimaller olmaksızın bilebiliriz." gibi bir önerisi var sanırım. Fakat böyle bir şey pratikte ne kadar mümkün emin değilim. "O parçacığı gözlerken o parçacığın state'i değişmeyecek mi? O değiştiği vakit entangle olan ve deneyin içindeki diğer parçacığın state'i de değişmeyecek mi? Ve buna bağlı olarak deney değişmeyecek mi?" gibi sorular oluştu mesela bende.

edit: typo