Linux Kullanıcı Eğitimi : Ders -1-

[MartinLGore]

Arkadaşlar hem zaman geçirmek açısından hemde belki bir kaç kişiye yararı dokunması açısından Linux Kullanıcı Eğitimleri başlatıyorum. Her dersin soruları aynı topic altına yazılırsa sevinirim. Buradaki yazılanlar benim bigim çerçevesinde yazılmıştır. Garanti verilmemektedir.. İlk dersimiz biraz genel kültür olacaktır. Dersleri paticik formatına uygun neşeli bir hale getirmeye çalışacağım.

Gelelim dersimize:

DERS -1-

Bilgisayar ve önemi

Günümüzde bilgisayarlar

Veritabanı yönetimi
Sunucu (Dosya, Yazıcı paylaşımı)
Karmaşık Hesaplamalar
Otomasyon Uygulamaları
Tıbbi Görüntüleme
Kişisel Kullanım

gibi önemli alanlarda kullanılmaktadır. Ve bu nedenle artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Günümüzde bilgisayarlar çok karmaşık hesaplamalar yapmakta ve hatta dünya dışına yollanan aletlere bile komutanlık etmektedir.

İşletim Sistemi Nedir

İşletim Sistemi, sitemde bulunan donanım ile yazılımların haberleşmesinii sağlayan ve donanımların sunduğu kaynakları doğru şekilde kullanıcısına sunan yazılımdır diyebiliriz. Örneğin, işletim sistemi, sisteme bağlı olan yazıcılara gönderilen dosyaların basımı, sistemin boş olan hafızasının doğru şekilde kullanımı (tabii bu windoz'da boş hafızayı nasıl doldururum şeklinde olur. İstistanalarda kaideyi bozmaz. :) ) ve sisteme ait diğer birimlerin yönetimini sağlar. Diğer bir deyişle "İşletim sistemi, kullanıcı ve bilgisayar sistemini oluşturan donanımlar arasında bir arayüzdür." diyebiliriz.

Daha öncede yazdığım gibi işletim sistemide bir çeşit yazılımdır, ve temel olarak çekirdek(ing. kernel), kabuk programı (ing. shell), dosya yapısı ve uygulamalardan oluşur.

Kabuk programı kullanıcı ile işletim sistemi arasında bir arayüz oluşturur. Kabuk programı kullanıcıdan komutları alır e çalıştırılmak üzere çekirdeğe yönlendirir. Dosya yapısı bilgilerin hangi yapıda oluşturulacağını ve depolanacağını elirler. Dizinler, dosyalar ve alt dizinlerden oluşurlar. Uygulamalar ise editörler, derleyiciler gibi özel işlevleri yerine getiren programlardır.

Unix Nedir

1969 yılında Bell Laboratuvarlarında AT&T'nin departmanlarından birinde küçük bir grup tarafından temelleri atılmış bir işletim sistemidir. Sonradan UNIX adıyla anılmaya başlanacak ola bu İşletim Sistemi birden çok kullanıcıya destek verecek şekilde dizayn edilmişti.

Unix orjinal makine dili (ing. assembly) ile yazılmıştı ve diğer platformlara taşınmak isteninceye kadar bu şekilde yazıldı. Unix ve C geliştirilmeden önce her bilgisayar için makine dili ile ayrı ayrı işletim sistemleri yazılırdı. Her sistem için yeniden işletim sistemi yazmak oldukça masraflıydı ve büyük vakit kaybına neden oluyordu.

1973 yılında UNIX'in kodlarının, taşınabilir ve daha yüksek seviyeli bir dil olan C dili ile yazılması Unix'i farklı platformlar ve farklı üreticilerin sistemleri üzerinden rahatlıkla çalıştırılabilir hale getirmiştir. Bir Unix için geliştirilen uyulama, yanlızca yeniden derlenerek (ing. compile) farklı donanım mimarileri üzerinde çalışan Unix'ler ilede uyumlu hale getirilebilmektedir. Bu da Unix ile birlikte sağlanan Uygulama Programlama Arayüzü /ing. Application Programming İnterface (API) ) ile olmaktadır.

Linux Nedir

1991 yılında, o zamanlar ismi henüz duyulmamış olan, Finlandiya'da Helsinki Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri 2. Sınıf öğrencisi Linux Torvalds'ın kendi bilgisayarını herhangi bir işletim sistemi olmaksızın açacak ve program çalıştıracak hale getirmeye çalışmış ve ilk Linux sürümünü ortaya çıkarmıştır.

Henüz Türkiye'de İnternet doğmamışken, 1991 yılında, comp.os.minix haber öbeğine geçtiği destek mesajı büyük ilgi göre Linux ve binlerce programcının ortak çabaları Linux'u bugünkü önemli konumuna ulaştırmıştır. Sanırım halen mesajı orada duruyor ve altında binlerce mesaj var.

Binlerce programcının destek verebilmesini sağlayan en önemli etken şüphesiz Linux'un, kaynak kodun herkese açık olmasına izin veren GNU Genel Kamu Lisansı(GPL Lisansı) ile dağıtılmasıdır. Daha öncede değindiğimiz gibi Linux sadece bir çekirdektir ve diğer özgür yazılımlar ile anlamlı hale gelmektedir.

Serbest Yazılım ve GNU

Serbest yazılım, belirli hakları gözetmek şartları ile herkesin özgürce kullanabildiği, kopyalayabildiği, üzerinde değişiklik yapabildiği ve ücretli/ücretsiz (bazı şartlarla ücretli) tekrar dağatabildiği yazılımdır.

Linux'un kaynak kpdu ücretsiz olarak Internet üzerinden alınıp incelenebilinir ve hatta ücretli/ücretsiz tekrar dağatabilir.

Richard Stallman tarafından kurulan GNU (GNU is Not Unix) projesi bu tür bir felsefenin doğmasına ön ayak olmuştur. GNU projesi ile GNU HURD adında bir işletim sistemi yazılarak, bu işletim sisteminin ve beraberinde gelen uygulamalrın kaynak kodları internet üzeride ücretsiz olarak dağıtılmıştır.

GNU ile gelen bir yenilikde GPL'dir. GPL kullanıcıya programcının isim haklarını gözeterek program üzerinde değişiklik yapmasına, b

[Arkansis]

çok iyi
birazdaha öğreneceğiz
çok sağol =][signature][hline]www.scuniverse.com
www.scuniverse.com/forum
Ayrton Senna is not dead

[GeeM]

eline sağlık
Sticky yapılası bi topic olmuş[signature][hline]

[sharky]

ooo süper süper hemen sticky yapıyorum. Sonunda benden başka bişeyler anlatan biri daha çıktı. Oh be[signature][hline]There are 10 types of people in the world: Those who understand binary, and those who don't..
.. Sys. Adm. of Paticik(s), Ethernass, Ekohost, and many individual servers ..

[sharky]

Hmm bazı yerlerin üzerini geçmede yarar var.

Linux ucuz olduğu için yaygın değil. Fanatiği çok olduğu için ve geliştirilebilmeye fazlasıyla açık olduğu için yaygın. Yoksa Linux 'un maliyeti şirketler için kesinlikle ucuz değildir. Linux yönetimi çoğu zaman uzmanlık isteyen bir iştir ( her işletim sisteminin yönetiminde olduğu gibi.. ).

İkinci üzerinde durulması gerekilen nokta ise, Linux için freshmeat ve sourceforge kurulduğundan beri hiçbir zaman program bulmak zor olmadı. Aksine diğer işletim sistemlerinde olmayan bir çok program Linux için o anda zaten vardı. Buradan çıkarılması gerekilen sonuç, Linux için program geliştirmenin kolay olduğu değil, fanatiğinin çok olduğu :)

Temennim şu derslerin devamının Red Hat üzerine olmamasından yana.. Şöyle daha genel bir anlatım yapılırsa, ya da burada böyledir ama bu redhat yüzünden,bakın burada da böyle denirse süper olur diye düşünüyorum :)

Tekrar ellerine sağlık. Harika olmuş.[signature][hline]There are 10 types of people in the world: Those who understand binary, and those who don't..
.. Sys. Adm. of Paticik(s), Ethernass, Ekohost, and many individual servers ..

[Arthur_HellsFire]

peki sharky windowsla linuxun bi arada kurulabilmesi gibi bi durum varmı yada cdden falan boot edip linuxu ole bişiler olursa bende geçmek istiyorum linuxe geçmememin tek nedeni okulda windows ortamında program geliştirecek olmamız ama bu şekilde olursa bende linux olayına geçebilirim

[MartinLGore]

Tabiiki kurabilirsin. Elinde olan yada benden sadece cd ücreti karşılığında bulacağın cd ler ile kurulu olan windows'unun üzerine başka bir partition'a linux kurabilme şansın var. Açılıştada istediğin işletim sistemini seçerek o işletim sistemi ile açılışı başlatabilirsin...
Bu arada dersler Red Hat ağırlıklı anlatılacak derken kurulum Red Hat kurulumu olarak gösterilecek resimli olarak.. Onun dışında çok genel anlatacağım diğer dağıtımlarıda kapsayacak şekilde ...
[signature][hline]üflentius.............
Doğru Düzgün Soru Sormanın Yolları

[Bu mesaj nedanko tarafından 28 Mayıs 2004 09:09 tarihinde değiştirilmiştir]

[Arkansis]

said:

Arthur_HellsFire, 28 Mayıs 2004 06:43 tarihinde demiş ki:
peki sharky windowsla linuxun bi arada kurulabilmesi gibi bi durum varmı yada cdden falan boot edip linuxu ole bişiler olursa bende geçmek istiyorum linuxe geçmememin tek nedeni okulda windows ortamında program geliştirecek olmamız ama bu şekilde olursa bende linux olayına geçebilirim

mesela örnek ben =]
boot olarak kullanıyorm
partition açtım hdd de bir kısım linux bir kısım windows[signature][hline]www.scuniverse.com
www.scuniverse.com/forum
Ayrton Senna is not dead

[Rahan]

birinizde program yüklemeyi anlatsın, tonlarca program var ve hiçbiri yüklenmediydi, sırf bu yüzden linux partisyonunu sildim. ki o kadar alışmıştımda[signature][hline]RAAAAAAAHAAAAAAA !!!!

[Arthur_HellsFire]

1.28 gblık bi partition yeter mi ?

[MartinLGore]

Biraz az...[signature][hline]üflentius.............
Doğru Düzgün Soru Sormanın Yolları

[ghaldszar]

Sharky neden işletim sistemin ucuzluğu etken değil onu anlayamadım. Bugun Türkiyede de yurt dışında da baktığımızda Linuxun en ortaya çıkan özelliğinin fiyatı olduğu ortada. Bugun şirkette kullanacaksan binlerce dolar ödemekten kurtarıyor seni bu yadsınamaz bir kar. Sistem yönetimi pahalı diyorsun da sanki windowsun ki çok mu ucuz. Ya dışardan destek alacaksın ya da şirkete bir adam ya da ekip oturtacaksın. Her iki sistem için de geçerli bu. Peki işletim sistemlerinin satın alma değerlerine gelince ne olcak. 10 tane makinan olsa 150$x10=1500$ ödemen gerek windows için. Dersen ki Liux sistem yöneticileri daha çok para istiyor, evet o da eskiden doğruydu çünkü anlayan azdı. Şimdi anlayan sayısı çoğaldı ve çoğaldıkça da fiyat düşecektir.

Fiyat linuxun ilerlemesinde en öenmli nedenlerden biridir. Piyasaya yeni çıkmış bir işletim sistemine windows fiyatı isteselerdi kimse yanaşmazdı bence.

[Rahan]

söylemeden edemiycem QT librarysine bakmıştım bi ara, microsoftun gerzek apisinden kat be kat daha iyi daha kullanılır. yani bi bakıma Linux için program yazmak çok daha kolay. (tahmin sadece bu :) )[signature][hline]RAAAAAAAHAAAAAAA !!!!

[MartinLGore]

Linux ucuz daha az masraflı ama hiç bir zaman ucuz olduğu için övünmedi. Açık kaynak kodlu olduğu için övüldü.

Birde şöyle bir durum var. Büyük şirketler karşılarında takım elbiseli arkasında bir sermaye olan şirketler arıyor. Suse ve Red Hat gibi.. Bu yüzden bu şirketlerle anlaşma imzalıyor ve bunların kurdukları sistem neredeyse windows destekli sistemler fiyatına çıkıyor. Örneğin ; Red Hat enterprise ı almak istersen Red Hat den destek almak için, 1499 dolar ödemek zorundasın..[signature][hline]üflentius.............
Doğru Düzgün Soru Sormanın Yolları

[sharky]

Saçma şeyler bunlar. Yok destekmiş bilmemne. Sistem Yöneticisi dediğin oturur kodunu da patchler, ya da patcihini de çeker kurar tıkır tıkır.

Ucuz demek istememiştim.. Bedava değil demek istemiştim. Genelde Linux = Bedava olarak bakılıyor, yok böyle bir şey.

@Rahan, abi README veya INSTALL dosyalarını okusan untar ettikten sonra herşeyi detaylıca anlatıyor adamlar. :) Library sorununuz yoksa ./configure;make;make install üçlüsü %60 işe yarar :) Ama tabii default kurulum olarak....

Ha ayrıca QT yi beğendiysen, bir de GTK2 ye dikkat etmeni öneririm, çok daha başarılı.

Zaten hayatımda Win32 APIlerinden nefret ettiğim kadar ( java dışında.. ama son günlerde sempatim arttı kendisine ) başka hiçbişeyden nefret etmedim herhalde.[signature][hline]There are 10 types of people in the world: Those who understand binary, and those who don't..
.. Sys. Adm. of Paticik(s), Ethernass, Ekohost, and many individual servers ..

[Maleboge]

QT ile winAPI'yi kıyaslayamazsınız.

winAPI'in grafik kısmının dengi Motif 'dır
winAPI'in file io vb.. kısmının dengi system calls'dır (int 0x80)

QT'in dengi MFC,VCL vb.... dir

NEDEN ?
bunu kendiniz bulun siz linux'çülere linux anlatmak bana düşmez :) :) :) :)[signature][hline]1...2...3... ee ya sonrası ?
Criminal2's HomePage

[Bu mesaj Criminal2 tarafından 28 Mayıs 2004 20:06 tarihinde değiştirilmiştir]

[sharky]

super gereksiz olmus mesaj.

valla ben win32api yi, hem QT ile hem GTK ile karsilastiririm. win32api nin sacmaligi da zaten, sisteme herseyi yapabilme de.. api dedigin yardimci olur, tum sistem onun uzerine kurulmaz..

tabii windows programcilar eminim aslinda daha saglikli olanin bu oldugunu dusunuyorlardir. Linux programcilar da muhtemelen tam tersini dusunuyorlardir. Kendilerine sormak lazim.

fork() diyorum ve geciyorum.[signature][hline]There are 10 types of people in the world: Those who understand binary, and those who don't..
.. Sys. Adm. of Paticik(s), Ethernass, Ekohost, and many individual servers ..

[Maleboge]

sevgili sharky;
bak ben bile windowsu TAMAMEN silip Mandrake 10.'a geçtim. Open soruce kernelimin keyfini sürüyorum.(yani biraz dönme durumları var :) )

MS'in hataları olabilir.Fakat "yigidi öldür ama hakkını yeme". Politikası izlenmesi gerektiğini düşüyorum. Şu günlerde bir modadır gidiyor.İnsanlar windows'u kötüleyince "farklı" olduklarını düşüyorlar.
2...
100 Kg ile 100m 'yi kıyaslamak ne kadar anlamlı ?
3...

said:

nedanko, 28 Mayıs 2004 02:08 tarihinde demiş ki:
(tabii bu windoz'da boş hafızayı nasıl doldururum şeklinde olur. İstistanalarda kaideyi bozmaz. :) )

Sayın nedanko;
bu cümlenizde "tatlı sert" bir şekilde windowsun hafıza yönetim sistemini kötülediğiniz sanıyorum.
Tabii böyle ağır bir ithamda bulunduğunuza göre uzun bir süredir Driver Dev. ile uğraştınızı düşüyorum. Kaç yıldır bu konu üzerinde çalıştınızı bizimle paylaşırmısınız ?[signature][hline]1...2...3... ee ya sonrası ?
Criminal2's HomePage

[MartinLGore]

neyse..

[Bu mesaj nedanko tarafından 30 Mayıs 2004 02:33 tarihinde değiştirilmiştir]

[Rahan]

said:

Criminal2, 30 Mayıs 2004 01:46 tarihinde demiş ki:
...Şu günlerde bir modadır gidiyor.İnsanlar windows'u kötüleyince "farklı" olduklarını düşüyorlar...

bak şimdi ya.. allahm ya..
vermiyorum ben artık cevap falan.[signature][hline]KEDIDIR KEDI !

[kiddo]

İlerde temel teknikler veya acemiler için bişeyler yazacakmısınız? programlamaya giriş, scripting falan. Veya linuxta derleyiciler falan?[signature][hline]Kido Süt ve Lahmacunları
Damak zevkinize göre...
MMMMm Nefissss.

[Lixad]

.[signature][hline]Alma?
Mater?


[Bu mesaj Lixad tarafından 07 Temmuz 2004 17:00 tarihinde değiştirilmiştir]

[mayfer]

said:

Criminal2, 30 Mayıs 2004 01:46 tarihinde demiş ki:
2...
100 Kg ile 100m 'yi kıyaslamak ne kadar anlamlı ?

anlamsız.

ama burda 1kg çürük domatesle 1kg taze domates tartışılıyo gibi geldi bana.[signature][hline] - why are you wearing the stupid bunny suit?
- why are you wearing the stupid man suit?

[mayfer]

bu arada, paticikte linux öğretme fikri müthiş bi fikir. hem linuxçuları (hem başlayan hem bilen) çağırır, böylece yardımlaşma olayı olur (ki benim ihtiyacım var :) ) hem de yeni linuxçular çıkmaya başlar.

hattaaa...
linux bölümü açılsa?
hiç fena olmaz hani.[signature][hline] - why are you wearing the stupid bunny suit?
- why are you wearing the stupid man suit?

[MartinLGore]

vallahi yazıların 4. cüsü gelecekti. Çok uzun güzel bi yazı yazdım. Sonra partiton magic gazabına uradım uöçtu herbişi. Tekrar yazıcamda, artislik yapalım eşşek gibi bir ders yazııım dedim patladı bir yerlerimizde.."s[signature][hline]Bugün yine hayatımda görmediğim çok şey yaşadım.. garip...