Tarihte stratejik ortaklıklar ve coğrafya

[Cin Ruhi]

Arkadaşlar, teorik olarak tarihte coğrafi konum olarak birbirinden uzak(yani toprak paylaşımı konusunda aralarında sorun çıkmayacak) devletlerin sorunlar yaşanan bazı komşu devletlere karşı stratejik ortaklık yaptığını söyleyebilir miyiz? Tabi ortak çizgide de olmaları gerekli heralde ama denize düşen yılana sarılabiliyor..

[eldar]

Stratejik ortaklıklar ya bir tehdide karşı ya da bir amaç için kurulduklarına göre senin kastettiğin burada ilk durum olmalı.

Şimdi bir kere ortak bir tehdide karşı ittifak kuruyorsan aynı coğrafi bölgede olman lazım diye düşünüyorum. NATO'nun kuzey atlantik bölgesini kapsaması gibi veya Napolyon Fransası'na karşı kurulan ittifakın Avrupa devletlerini bir araya getirmesi gibi.

Acaba sorunu, yakın coğrafya'da bulunan ama aralarında herhangi bir çıkar çatışması bulunmayan devletlerin ortak bir düşmana karşı birleşmesi olarak mı algılamak gerekiyor? Bu takdirde bu tarz ortaklıkların çok sık oluştuğunu ama uzun ömürlü olmadıklarını görürüz. Mesela Alman Prenslikleri'nin Fransa'ya karşı birleşmelerini veya Doğu Avrupa'da Osmanlı tehdidine karşı kurulan ittifakları örnek verebiliriz. Ancak çıkar ortaklığı bittiği anda artık bu tarz bir stratejik ortaklığın anlamı kalmaz ve ilk fırsatta bozulur.

Zaten bazı uluslararası ilişkiler teorileri komşu devletlerin sürekli çatışma halinde kalamayacağını çıkarları örtüştükçe anlaşacağını, hatta ittifak kuracağını; çıkarları çatışırsa savaşacağını öne sürer. Bu teorinin 3 istisnası fazla uzun süren İngiliz-Fransız, Osmanlı-Rus ve Japonya-Çin çatışmalarıdır. Ama uzun süre görecelidir ve Fransa'nın İngiltere'yle defalarca beraber hareket ettiğini gördüğümüz gibi Osmanlı da Kurtuluş Savaşı'nda kısa süreli bir Rus desteği almıştır.

Eğer bu konuda ilgiliysen reelpolitik, güçler dengesi, 19. yy. Avrupa uyumu, 18. ve 19. yy. İngiliz dış politikası gibi alanlarda araştırma yapabilirsin.

[maxigenous]

Cin Ruhi said:

Arkadaşlar, teorik olarak tarihte coğrafi konum olarak birbirinden uzak(yani toprak paylaşımı konusunda aralarında sorun çıkmayacak) devletlerin sorunlar yaşanan bazı komşu devletlere karşı stratejik ortaklık yaptığını söyleyebilir miyiz? Tabi ortak çizgide de olmaları gerekli heralde ama denize düşen yılana sarılabiliyor..

Tarih boyunca belki de 100lerce örneği vardır.

Bizden bir iki örnek vermek gerekirse,

Fransız - Osmanlı yakınlaşması
Osmanlı - Japon yakınlaşması

İletişim olanaklarının artması ile bahsi geçen türde ittifakların sayısında da doğal olarak patlama olmuştur.

NATO çok basit bir örneğidir. Her ne kadar bölgesel (Kuzey Atlantik) bir ittifak gibi gözükse de Türkiye, Yunanistan , İtalya gibi Atlantiğe binlerce kilometre mesafede üyeleri vardır. (zira bahsi geçen ülkelerin ittifaka alınmalarında coğrafi pozisyonlarından ötürü bir çok itiraz olmuştur)

Soruda bir yanlışlık yoktur gayet doğal ve karşılaşılan bir durumdur.

[Venator]

Bir sürü örnek var. Genelde bir ülkeye komşu ama birbirleriyle sınır ilişkisi içinde olmayan 2 ülke tarafından yapılır, ama bazen çıkarlar farklı olabilir.

Aklıma gelenlerden yazayım:

Amerikalıların okyanusun diğer tarafındaki fransızlardan Amerikan bağımsızlık savaşında yardım istemeleri, fransızların kabul etmesi. Tam ters şekilde, İngilizlerin kızılderililerle anlaşıp amerikan kolonileri üstüne salmaları.

İkinci Dünya Savaşı sıraında Almanya-Japonya ekseni. ABD-İngiltere eksenini de belki bu sınıra sokabiliriz. Finalndiya-Almanya ekseni yine.

İkinci Roma-Kartaca savaşında Kartaca-Makedonya bağlantısı (dönemine göre uzak bir mesafe olduğunu iddia edebiliriz).

Doğu Roma İmparatorluğu ile orta asyadaki türk kavimleri arasında Sassanileri çökertmek amacıyla yapılan anlaşmalar, karşılıklı girilen savaşlar.

Özellikle 18. yüzyıl sonrasında "Büyük Oyun" olarak geçen İngiltere-Rusya arasındaki ( bazen Fransızların da ortak olduğu ) çekişmelerde bu tip olaylara rastlamak mümkün. Fransız-İngiliz ve İngiliz-Rus çekişmelerinde lokal devletlerin bu büyük güçlerle karşı tarafı devirmek için anlaşmalar yaptığını gözlemleyebiliriz (İngilzleri hindistandan atmak için Bengal ile Fransızlar arasında yapılan mesela).

Faretmişsindir ki bu anlaşmaların çoğu bir "tehdit"e karşı kurulmuş ama bazen anlaşan devletlerden birisi için amaç farklı olmuştur. Bengal ile Fransa örneğinde mesela Bengal krallığı ile fransızların uzun dönem için planları çok farklı olacaktır. En önemlisi de bazen aynı coğrafyada olmaları gerekmemiş ( ABD bağımsızlık savaşı gibi ). Genelde, coğrafi yapıya pek bakmadan, 2 taraf için de ortak bir düşman, dünyanın neresinde olursa olsun iki tarafı birbirine çeker ( Almanya-Japonya ).

[Cin Ruhi]

Verdiğiniz örnekler için teşekkürler. Yeni şeyler öğreniyoruz devamlı.

Bu ortaklıklar heralde devlet büyükleri açısından pek alışılmadık bir şey değildir ama kendi düşüncem, bir insan ömründen bile kısa sürebilen bu değişimlerin ülke insanlarını etkilediği ve kendilerini ülke olarak yanlız hissetmelerini sağlaması. Yani bir yerde ülke çıkarları korunurken öbür taraftan ülkelerin kendilerinden başka dostu olmadığı sonucunun çıkarılması.

Bu noktada heralde konuyu biraz dağıtmış oluyorum. Yani coğrafya açısından.. Ama belirtmek istediğim stratejik ortaklıklar adından da anlaşılacağı gibi güçlerin birleştirilmesi sonucu üstünlük sağlama amacı güder ve fayda odaklanılan konuda sağlanılan başarıdır. Coğrafya'nın uzak olması ortaklıkta sorun çıkma olasılığını en aza indirir heralde.

[sexdrugsrocknroll]

tabi ki her zaman ortak bi payda var daha nasıl söylenir ki işte

[Misafir Guest]

bkz(ingiltere-amerika-avustralya üçlüsü) birbirlerine bu kadar uzak ama bu kadar destekleyen az ülke vardır