Neden Sosyalizm - Albert Einstein

[MrMarvelous]

Sosyalizm le komünizm farklı şeyler. Komünizm gerçekten ütopik, sosyalizmde hiç değilse prolater sınıfın hakkettiğini elde etmesi, halkın en üst segmentine oturtulması konsepti var. Gene bir hiyerarşi var yani, ama emekçi sınıfını gözeten.

Ama işte bu sosyalizmi komünizm i savunurken söz ettiğiniz "emekçi sınıf çalışıyor didiniyor yoruluyor, burjuva sınıfı da sömürüyor" olayını taraflı yorumluyorsunuz.

Bir kere sizin savınızda emekten kastınız "fiziksel emek"ten ibaret. Amele tuğlayı taşıyor, çimentoyu hazırlıyor, duvarı örüyor, apartmanı dikiyor, trilyonları müteahit alıyor hesabında müteahit sömürüyormuş gibi empoze ediyorsunuz. Ama kaçırdığınız nokta emeğin illa fiziksel olmayacağı. Kapitalist düzende en tepede duran inanların çok daha fazla emeği vardır o sistemde.

Kapitalizmi doruğa taşıyan, sanayi devrimini başlatan bi adam var amerikada. Henry Ford desem tanırsınız. Dünyanın ilk üretim bandı konseptini hayata geçiren adam. Adam Smith'in iş bölümü ve verimlilik teorilerini hayata geçiren adam Henry Ford. Adam öyle bir sistem tasarlamış ki çalışanların el becerisine bakmaktansa yapılacak işi yüz parçaya bölüp her adama bi parçayı vererek üretimi hızlandırmış. Eskiden bi usta 1 günde 1 sandalye yapabiliyorsa, 10 usta 10 sandalye yapardı. Henry fordun sistemiyle 10 usta günde 10.000 sandalya yapabilir oldu.

Şimdi bu Henry Ford'un çok çok zengin olması emekçi sınıfı sömürmesi mi? Bence değil. Henry Ford'un düşünce boyutundaki emeği, altında çalışan binlerce işçinin kas gücü emeğine on basar.

Hiç bir kapitalist düzende patron işçileri kırbaçla fabrikaya zorla götürüp sömürmesinden ibaret değildir. Maaşlı, sigortalı bir biçimde o adama yapacağı iş için para verirler. Asıl kaymağı da sahibi yer doğal olarak. Altında çalışan işçi üstündekine söylenip komünizmin gelip onu kurtarmasını bekleyeceğine kendi de zeki olsaymış da güzel bi girişimcilik örneği gösterseymiş.

türkçesi çok bozuk oldu hızlı yazdım, yarın devam ederim kaldığım yerden.

[Fortuna]

Sosyalizimde üretimin daha kolay olduğu doğru, ama bu üretim kolaylığını elde etmek için insan iradesi çiğnenmiyor mu? Devlet diyorki:"Fortuna bak sen şu işte çalışacaksın,şu kadar çalışacaksın,şu parayı alacaksın.Şu evde kalacaksın.Şunlar şunlar iş arkadaşların olacak.Başka alternatif yok." Bu sistemde kim kazanıyor? Devlet.

Sosyalizmde vatandaşın kazandığı ne var? iş garantisi ve bir çeşit eşitlik statüsü.Ancak bu iş garantisi "kazancı" çift taraflı bir kılıç.Çünkü garantilenen işten başka birşey yapamıyorsun.

Kapitalizmde insanların önü açıktır.Bakkal adam aklına eserse herşeyini satıp cafe açmaya kalkabilir.Hatta memur felan da olur.İstediği işe girebilir.Kısacası kendi yolunu çizebilir.Yanlış yaparsa kendi seçimlerinden dolayı aç kalabilir.Ama hiç değilse özgürdür.Sosyalizmde karnın doyar ama yaşadığın hayatı beğenmesen bile yapabileceğin birşey yok.

[Greeny]

Bone said:

Bir ülkenin kalkınabilmesi için kapitalist olması gerekmez. sosyalizm ve komunizm de düşündüğünüz kadar basit konular değil.

kapitalizm demek üretkenlik değildir. çin'in ekonomik olarak güçlenmesinin nedeni kapitalizm de değildir. yönetim olarak koyu komünist bir devlet. ekonomiye de yansıyor bu, kapitalist demek biraz absürt.
adamlar bir sürü fabrika açıyor, üretir ve tek bir hedefe doğru yönlendiriliyor. bu kapitalist oldukları için değil. komünist bir devlet için bunu başarmak çok daha kolay. çünkü tüm devlet ve halk politikasını sen belirliyorsun. paso çalışcaksanız, üretçeksiniz dersen, halk paşa paşa dediğini yapacak.

kapitalizm süper şahane bir sistem değil. "sosyalizm komunizm bunlar kağıt üzerinde güzel gözüküyor ama pratikte işe yaramaz paçavralar" diyerek aşşağılamak yersiz. çünkü komünizm ne kadar ütopik ise, kapitalizm de o kadar ütopik.
kapitalizm emeğin sömürülmesidir. yapılan emeğe göre değil, kariyere göre para kazanma fırsatıdır kapitalizm. örneğin işçi öküz gibi çalışır didinir, ama doğru düzgün hakkı yoktur, parası da azdır, en ufak bir şikayetinde karşısında kapitalizmi bulur "şikayet etme, eğer çalışmıycaksan senin yedeğini nasıl olsa buluruz" der. çarkların işleyişini bozan kişiler anında şutlanır.

sosyalizm'in sevdiğim yanı, üretici devlet ekonomisine dayalı olmasıdır. "halkın hiç bir şey yapmadan oturduğu, sırtındaki kazağı bile devletin verdiği ekonomi şekli" kadar basite indirgemek saçma olacaktır. elbette yukarda Albert Einstein, Sosyalizm'in en çok tartışıldığı zamanlardan birinde güzel bir yazı yazmış. Sosyalizm'in üretici devlet ekonomisine karşı kapitalizm'de tüketici devlet ekonomisi pek de savunulacak birşey değildir. Bir devletin halkına karşı sorumlulukları olmalıdır. halkını beslemeli, iyi davranmalı, beceremediği işlerde yol göstermeli. Ama bu demek değildir ki, sosyalist ekonomiler, halkı tembelleştirir. Tersine ülkenin eksik konularında girişken olup o üretimi kendisi yaptığı için, ülkeyi kalkındıracak en güzel sistemdir. Örneğin sıfırdan bir ülke kurduk diyelim. Hiç telefon hattı yok. Büyük para sahibi şirketler telekomunikasyon hakkında bilgili değil. Telekomunikasyon hakkında bilgili kişiler de para sahibi değil. Peki kapitalist bir ortamda, üretici olmayan devlet ortamında, halk nasıl telefonla konuşacak? Konuşamıycak. Telekomunikasyon hakkında bilgili biri kariyer basamaklarını tırmanıp da küçük balıkları yiyip zengin bir şirket açmadığı sürece, telekomunikasyon sistemlerini getirebilecek biri olmayacak. Ancak sosyalist bir ekonomi politikasında, devlet kendi misyonunu üstlenir, ve gerekli yatırımları yapar. Halkın telefondan mahrum kalmasını engeller.
Ancak bu demek değildir ki, sosyalizmde halk kendi başına şirket kurmasına karşı bir yasak var. Yoo, sosyalist ülkelerden de kapitalist ülkelerdeki kadar güçlü şirketler çıkabilir. Sosyalizm bunu engellemiyor, sadece halkın belirli konularda mahrum kalmasını engeller işler gerçekleştiriyor.

Ha şu var, sosyalizm'in de eksik tarafları var. Zaten "karma ekonomi" denilen şey de bu yüzden çıkmış. Sosyalizm'in ve Kapitalizm'in iyi taraflarını alıp bunları kullanıyor. Ancak Kapitalizm düşündüğünüz gibi "tek mükemmel ekonomik sistem" değil. Zaten bu yüzden ABD bile tam kapitalizm'e geçmeye cesaret edemiyor, karma ekonomi kullanıyor.

gene uzun ve boş yazı.

[Letsgetthesunshine]

MrMarvelous said:

Yok di mi? Fakir edebiyatı oluyor o durumda komünizm. İnce zekasını kullanıp diğer insanlardan daha orijinal daha farklı şeyler yaparak yükselmiş zengin insanlardan nefret edeceğinize sizde onların mentalitesini benimseyip düzene ayak uydurun, mutlu olun. Çünkü varlıklı insanların herkesle eşit düzeye inmeye hiç mi hiç niyeti yok =)

Biliyor musun bu son cümleni zamanında Havana da ki mazınlar da soylemişti. Sonra nereye kaçtıkları belli değil belki sıçan deliğine belki de başka bi deliğe.(Sadece hatırlatma vaabında)

Kaldı ki sen de kapitalist sistemin macro ekonomi düzeyinde konuşmaktan öteye gitmiyorsun.Ben zenginsem zenginim eğer öyle değilsen banane.. Açlıktan ölüyorsan banane.. Hastalıklardan yedi ceddin ölüyorsa banane.. Size ne zaten siz altınızda jiplerle gezerken ya da en iyi rostoyu yerken ne alemi var mide bulandırmanın..

Evet herkes eşit olamıyabilir ama senin söylemin de ya zengin ol ya da yapamıyorsan köle ol. Kusura bakmada bu da biraz küfür gibi. Hiç kimse ütopya istemiyor eşitliğin başladığı yerde arz talep biter buna bağlı olarak ticaret ya da çalışmada. Ama tutupta bak şu şu ülkeler yaptı olmadı şimdi ne haldeler dememelisin. Çünkü bir insanın oğlu ya da kızı açlıktan ağlıyorsa ve ebebeyninin elinden hiçbir şey gelmiyorsa o saatten sonra bir şekilde isyan başlar. Günü gelir senin o güzel jipini çizerler. Aynı yakın tarihte Arjantin de oldugu gibi.

[Letsgetthesunshine]

MrMarvelous said:

Hiç bir kapitalist düzende patron işçileri kırbaçla fabrikaya zorla götürüp sömürmesinden ibaret değildir. Maaşlı, sigortalı bir biçimde o adama yapacağı iş için para verirler. Asıl kaymağı da sahibi yer doğal olarak. Altında çalışan işçi üstündekine söylenip komünizmin gelip onu kurtarmasını bekleyeceğine kendi de zeki olsaymış da güzel bi girişimcilik örneği gösterseymiş.

Evet yine haklısın dünyanın çogu yerinde işçiler refah içinde yaşıyor en az diğerleri kadar canının istediğini yapabiliyorlar. Ya boşversene patronun kafa yorgunlugunu. Eli nasır olup ayakları ağrırken ailesini nasıl geçindiricem diye kafasını kendi kendine siken işçi napsın.Peygamber olması lazım dimi off ya =)

[Ceronibo]

sir said:

ayriyeten şu "sınırların kalkması" olayını sosyalizmden ziyade küreselleşme gerçekleştiriyo yavaş yavaş, o da epey ironik =)

daayt, ben diyecektim onu. eğlencesi kalmadı şimdi.
apache de "kayseride bizans bayrağı indiren zihniyet ile olmaz mesela" demiş hatta.

şimdi bunlara bakıldığı zaman olay benim sistemim seninkini döverden farklı bir noktaya kayıyor. sistem kutusunun içine koyduğun insanların zihniyeti+psikolojisi (genel olarak "olmuşluğu") o sistemin çalışabilirliğini gösteriyo. insan merkezli bakmak lazım, sonuçta nötronlar protonlar değil sistemde yaşayacak olanlar.

Şuan bütün dünyanın çarkları "olduğu kadar" sosyalizmle dönüyor olsaydı bugünkünden daha güzel bir yer olur muydu acaba. pek sanmıyorum açıkcası.

[Spacecake]

Bu devirde sosyalizmi tartışmak bence çok yersiz.Benim fikrime göre sosyalist bir toplum kolayca kapitalizme geçebilir ama artık küreselleşmiş kapitalist dünyada bir dünya savaşı vs. olmadıkça sosyalizmin varolması imkansız ancak gönüllerimizde yaşar.Sosyalizm bi kere baştan insan doğasına aykırı.İnsan her zaman daha iyiyi istemek için yaratılmış kafanı çalıştırıp iyi yerlere gelebileceğin bir sistem varken bu kafası çalışan adam neden kalkıp sosyalizm istesin ki? boş oturup çaba sarfetmek istemeyen insan doğal olarak ister sosyalizmi ama dediğim gibi artık çok geç.


edit:boş oturmak derken çalışmamak değil demek istediğim.kafasını çalıştırmamak,sadece söyleneni yapmak,3 kuruşla yaşıyorsa hayatı boyunca 3 kuruşla yaşamaya razı olmak,yaratıcı olmamak,girişken olmamak..bunlar.

[Ardeth]

bu tarz sistemleri bir ülke genelinde değil fakat ülkenin küçük parçalarında görmek daha olası. bunu ülke boyutuna taşıdığın zaman mutlaka ki bundan sorun çıkar gerek yönetime güç için geçenler, gerekse bu sistemde kendinden alt gördükleriyle eşit olmak istemeyen halk tabakasından çıkabilecek kişiler. Ama misal bir toplum içersinde küçük bir grup başındaki insanı ve o grubu oluşturan "halk"ı ile beraber gönüllü bir şekilde zamanla sosyalist bir topluluğa evrilirse o topluluk mutlu mesut yaşar. Mutlu mesut yaşan küçük sosyalist toplulukların örnekleri bolca mevcut, ülke boyutunda mevcut mu emin değilim. Yapılabilecek en iyi şey, kendi içersinde sosyalist bir yapı oluşturan topluluk veya gruplara karışmamak ve onun zamanla yayılmasını beklemek olur. diretmekle mümkün değil.

[S_h_a_D_o_W]

Kendimi hergün şanslı görürüm Kapitalist bir düzende varolduğum için,bu denli tüketmek,tüketebilmek ileride birsürü sorunlara yolaçabilir ama en azından ben dünya üzerinden göçmeden
birsürü film izlemiş,
birsürü oyun oynamış,
birsürü albüm dinlemiş,
birsürü sevdiği şeyi yemiş vs. vs. biri olucam.

Mühendisim,olmak için emek harcadık,çalışırken emek harcıyoruz,
ve evet,bir bakkalla,bir ressamla aynı parayı almayı kabul etmem.

Boş zamanlarımda şiir ve düzyazılar yazarım kendi çapımda,bu yönde gelişip geçimimi bundan sağlayabilirdim,yazmak inanılmaz hoşuma gider,gayet kebap bir iş.
Yada otur bakkalında,al bir ufak tvde,günün geçsin.

Bunlardanda olabilirdim,başka birşeyde olabilirdim,ben başka birşey olmayı seçtim.Başka birşey olmayı seçmeyipte,hem yatıyim hem paramı kazanıyim diyenlere selam eder,uykularından uyanmalarını dilerim.İstersen mühendis ol,akşamda git evinde yazını yap,resimini yap,hem maddi durumun iyi olduğundan sadece zevklerin doğrultusunda çalışmalar yaparsın.

[S_h_a_D_o_W]

Albert Einstein diye başlıkta belirtilmesi neden onuda anlamadım?

Einsteina saygım sonsuz,bilim hakkında yaptıkları çok güzel,ama ondan dolayıda Einsteinın her görüşünü onaylamak,woooow çekmek abesle iştigal değil mi?

Teslayı çok seviyorum mesela,adamın icatları hem nicelik hem nitelik olarak muazzam ama ben burdan hareketle,Tesla şu tarz toplum demiş,Tesla aşk konusunda böyle davranmış diye şeyler söylemem saçma olmaz mı?Tesla bilim dışında gayette başarısız biriydi.
Einsteinda bilim dışında,sizin,benim kadar görüş açısı olan,hayata bakışıyle değil,bilimsel çalışmalarıyla toplumları peşinden koşturan biri değilmiydi?Hatta bence bazı açılardan eksik bir bireydi,bence.

Einstein demiş,vaaaaaaay.

[Spacecake]

adam zeki ? iyi bir gözlemci ?

[Ardeth]

zaten bahsedilen bir düzende herkes yapmak istediği ve yapmaktan zevk aldığı işleri yapmalı yoksa mümkün değil o sistemin oturması. ben akademik dünyada araştırma yapma fikrini ve mesleğini oldukça seviyorum o yüzden türkiyeye döndüğümde bir aile için fakirlik sınırda maaş alacak olmam benim motivasyonumu çok da düşürmüyor. Öte yandan istemediğim bir mesleği para için yapıyor olsaydım (misal inşaat mühendisliği) o iş bana para getirmediği takdirde tabi ki mutsuz olurdum. Benim bahsettiğim küçük komuniteler zaten genelde işini yapmaktan mutluluk duyan insanlardan oluşuyor.

[Letsgetthesunshine]

atom bombasını da duygusal zekayla bulmuş zaten ya aynı şekilde iktisatta aslında aynı bi ressamcılık gibi birşey haklısın.

bi de o basit gibi gordugun ressamcılık hobi olarak ugrasmakla
michelangelo ya da leonardo da vinci olunmuyor kusura bakma =)

[Ardeth]

S_h_a_D_o_W said:

Teslayı çok seviyorum mesela,adamın icatları hem nicelik hem nitelik olarak muazzam.

güzel örnek tesla bir mühendis ve bir mucitti evet ve o adamın icatları nicelik ve nitelik olarak muazzamdı çünkü o yaptığı işi sevdiği için yapıyordu para için değil. dünyadaki bir çok mühendis bir sürü icat yapmasına rağmen o icatlardan hiç pay alamaması veya başkalarının o icatları sahiplenmesi üzerine muhtemelen mesleğine küserdi ya da tüm verimini yitirirdi. Ama tesla kendisine 20000 dolar gibi rakamlar teklif edilip sonra verilmediği durumda bile ayda 18 dolarlık maaşı ile mükemmel icatlarına devam etti. Sosyalist düzen için uygun olan bir mühendis prototipi yani.

[fede]

sosyalizm iyi, hoş, severim kendisini. az buçuk muhabbetimiz de oldu. ama bi gün geldi bu bana "abi şu adamı görüyomusun dedi" adam götünü devirmiş yatıyor. "evet" dedim. "işte o sana girsin" dedi. o gün soğudum sosyalizmden

[Ardeth]

Letsgetthesunshine said:

atom bombasını da duygusal zekayla bulmuş zaten ya aynı şekilde iktisatta aslında aynı bi ressamcılık gibi birşey haklısın.

bi de o basit gibi gordugun ressamcılık hobi olarak ugrasmakla
michelangelo ya da leonardo da vinci olunmuyor kusura bakma =)

Yukardaki arkadaşın da parmak bastığı önemli bir nokta var. Sosyalist düzende yaşamayı kabul etmek bir miktar idealistlik gerekitiriyor. Dolayısıyla böyle bir düzende var olabilmek için, kişinin kendi mesleği hakkında da idealist bazı tutumları olması gerekiyor. Kendini o mesleğe, parayı değil mesleğini sevdiği için adaması gibi idealist tutumlar bu sistemde yaşayan bir insanın önemli bir parçası. Ve zaten ancak böyle bir insan yaptığı meslekte üretebilecekse başarılı sonuçlar üretebilecektir (başarılıdan kastım ve beklentim meslekten mesleğe değişiyor tabi). Böylece sevdiği işi yaparak elde ettiği haz onun diğer beklentilere yönelmesi gereksinimini ortadan kaldırıyor.

[Ceronibo]

Ardeth said:

bu tarz sistemleri bir ülke genelinde değil fakat ülkenin küçük parçalarında görmek daha olası.

Bu çok doğru bence. Bir grup hatta çok büyük bir grup idealist birleşip komün halinde yaşayıp sosyalizmin gereklerini yerine getirebilir bence de.

Ama bunu genele yaydığımızda hatta en genele yaydığımızda yani bütün dünyayı ele aldığımızda herkesin birazcık değil tamamen idealist olması gerekiyo. Böyle genel bir idealistlikten bahsetmeye çalıştığımızda yani herkesin mesleki başarısını paradansa birinci planda tuttuğunu düşündüğümüzde iş biraz zorlaşıyo, içine etik giriyo o da yetmiyo bide freud giriyo.

O herkesin idealistleşmesi veya büyük çoğunluğun idealistleşmesi de çok uzun süren bir törpülenme dönemi veya hiç gerçekleşemeyecek bir aydınlanma sürecinin sonucu olabilir. Zaten o zaman herhangi bir sisteme de gerek kalmaz belki de.

[elm]

Ben mühendis oldum simdi sosyalizm olsa bakkalla aynı parayı mı alcam diyenler için öyle birşey yok sosyalizmde , araştırın okuyun bence.
X'in y'nin sosyalizmi değil ama bir sosyalizm şu anki düzenden daha adaletlisini talep etmektir.Emekçi sınıfınıda günümüzde sadece kol gücüyle çalışan işçilere indirmek günümüz koşullarına uygun değildir.Sermayesi karşılığı değil emeği karşılığı para kazanan herkes emekçidir buna işini aklıyla yapanlar bir mühendis bir memur , doktorda dahildir.Emekçilerin hakkını savunan bu sosyalizmde bunların daha az para kazanması gibi bir durum olamaz , olsa olsa onların icatlandırandan faydalanan şirket sahibilerinin kazançlarının kaybolmasıyla daha fazla para kazanmaları olur.

[Absolut]

Sosyalizm başkası neden benden çok kazanıyor sorunu inceler :)
Ben nasıl çalışıp daha çok kazanayım değil.
Ateşe körükle dalayım.

[Jadelith]

don't feed the troll :)

[eFez]

Yeni sistemimizin bozuk olduğunu iddia ediyorlar. Fakat hatırlarsanız ilk yapılan buhar makinesinin de bozuk olduğu iddia edilmişti. Ama şimdi buharla çalışan makineler var. ne olursa olsun, dünya üzerinde sosyalist bir toplumun kurulabileceğini ispatladık.
Lenin

[Cotto]

Bu devirde sosyalizmmi ?
I ıh

[jarjar]

ne demiş adamın teki

20 yaşında komunist olmayan birinin kalbi yoktur, 40 yaşında hala komunist olanın ise aklı yok demektir.

aklıma geldi bu laf konuyu gorunce

[Jadelith]

20 değil 14-15tir o. 20 yaşında hala komunistse aklı yoktur direk :)

[Ractamainus]

"Any man who is not a communist at the age of twenty is a fool. Any man who is still a communist at the age of thirty is an even bigger fool."
George Bernard Shaw

doğruluğu tartışılır.

bir de marx'a ingiliz demiş birisi.. alman o.