Jump to content
Forumu Destekleyenlere Katılın ×
Paticik Forumları
2000 lerden beri faal olan, çok şukela bir paylaşım platformuyuz. Hoşgeldiniz.

Ermenilerin katliamları


Apache

Öne çıkan mesajlar

KARS VE ARDAHAN HAVALİSİNDE MÜSLÜMANLARA
VE ESİRLERE YAPILAN SOYKIRIM

belge
1 2
Kars ve Ardahan havalisinde soykırıma uğrayan Müslümanların sayısının 30.000'e vardığı, muhafazası Ermenilere verilen Osmanlı esirlerinin çok kötü muamele gördükleri ve tüfek dipçikleriyle öldürüldükleri; Osmanlı ordusu içinde bulunan Ermeni ve Rumların kasden esir düşerek Ruslara bilgi sızdırdıkları, Kafkasya Ermenilerinin de önce Osmanlılara esir düştükleri ve sonra kaçarak öğrendiklerini Ruslara bildirdiklerine dair.
19 R. 1333 (6. III. 1915)

Bâb-ı Âlî

Hâriciye Nezâreti

Umûr-ı Siyâsiyye Müdîriyet-i Umûmiyyesi

Mühimme Kalemi

Kayıt Numarası: 90

Fî 21 Şubat sene [1]330



Hulâsa: Kafkasya'daki İslâmlara ve üserâya mezâlim



Dâhiliye Nezâret-i Celîlesine

Kars ve Ardahan havâlîsinde hükûmetin tahrîkiyle bi'l-hâssa Ermeniler tarafından itlâf edilen Müslüman erkeklerin adedi otuz bine vardığı ve hânelerinin ihrâk edildiği ve karlı ve buzlu dağlara dökülen bî-çâre kadın ve çocukların hâli dil-hırâş bulunduğu ve muhâfazası Ermenilere verilen Osmanlı üserâsının bunlar tarafından envâ‘-i sû-i mu‘âmelâta ma‘rûz kaldıkları ve tüfenk dipçiğiyle döğülerek itlâf edildikleri mevsûkân istihbâr kılındığı ve Ruslarla temâsda bulunan asâkir-i Osmaniyye miyânında Rum ve Ermenilerin bulunmasını Kafkasya'daki hayır-hâhlarımızın tenkîd etmekte oldukları ve rivâyet olunduğuna göre bunların bi'l-iltizâm esîr düşdüklerini ve Kafkasya Ermenilerinden bir kısmının da amden bize esîr düşerek ve sonra kaçarak öğrendiklerini Ruslara söylediklerini binâ’en alâ-zâlik bu bâbda ihtiyât edilmesi Tahran Sefâreti'nden bildirilmişdir. Harbiye Nezâret-i Celîlesi'ne teblîğ-i keyfiyyet olundu.

Üserâmıza hüsn-i mu‘âmele edilmesi esbâbının istihsâli zımnında İtalya Sefâreti nezdinde mükerreren teşebbüsât-ı kaviyye icrâ olunmuş ve aksi takdîrde Rus esirlerine karşı tedâbir-i şedîde ittihâz olunacağı bildirilmişdir, efendim.

BOA. HR. SYS. 2878/1, Belge no: 2

ERMENİ ÇETELERİ İLE RUSLARIN MÜSLÜMANLARA VE MUSEVİLERE YAPTIKLARI SOYKIRIM

belge
1 2
3
4

Rusların Ermeni çeteleriyle birlikte Hasankala'dan hudûd-ı asliyyeye sürüldüklerinde beraberlerinde götürdükleri iki bin islâm ahalisinden bir kısmını öldürüp bir kısmını ülke içlerine sevkettikleri, Erzurum'da dokuz kişiyi idam edip on dört yaşına kadar olan erkek nüfusu meçhul yerlere gönderdikleri; Pekreç nahiyesinde Ermenilerden oluşan bir mahkemenin üç-dört yüz kişiyi astığı, Aşkale, Tercan, Ilıca, Tavuskerd ve Artvin cihetlerinde İslâm namına birşey bırakmadıkları, Van'da Ermenilerin iki yüz kadar kadın ve çoçuğu öldürüp Mahfuran Deresi'nde sekiz-on bin Müslümanı katlettikleri, Narman hududunda Hot karyesi ahalisinin mitralyözlerle tamamen imha edildiği, Bitlis'in Çukur nahiyesindeki Morh-i Süflâ muhacirlerinin çoğunun kılıçtan geçirildiği, Ergani, Cinis, Pezentan ve Semerşeyh karyelerinin ahalisiyle birlikte yakıldığı; Kürt Bedirhani Kamil'in şarlatanlığı sebebiyle Bitlis'e yakın bir yere yerleştirilen pek çok köy ahalisinin açlıktan öldüğü, ağır hasta çoçukların Bitlis Hastahanesi'nde vahşice öldürüldüğü, Balekan karyesinde katledilenlerin cesetlerinin köpeklere yedirildiği, Çukur'da esir edilen kadın ve kızlara tecavüz edilip ihtiyarların yakıldığı, çocukların süngüyle öldürüldüğü vesâir katliama dair Erzurum, Bitlis ve Mamuretülaziz vilayetlerinden gelen telgraf sûretleri.

21 B. 1334 (24. V. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Erzurum Vilâyeti'nden alınan 10 Mayıs sene [1]332
târîhli telgrafnâmenin sûretidir.

C. [cevab] 8 Mayıs sene [1]332. Rusların işgâl eyledikleri yerlerde İslâm ahâlî hakkında yapdıkları mezâlim büyük bir târîh teşkîl eder. Geçen sene Rusların Hasankala hattından hudûd-ı asliyyeye tard ve teb‘îdi üzerine Pasinler ahâlîsinden iki binden ziyâde ahâlî-i İslâmiyyeyi berâber getirerek bir kısmını itlâf, diğer kısmını dâhile sevketmişlerdir. O zaman Salimli karyesine giren bir Ermeni çetesi, köyde ne kadar bâkir varsa ırzlarına tasallut etdikleri gibi kendilerine teslîm olmayan Reşid Bey'in gelini[ni] katl ve kâ’imvâlidesini cerheylemişlerdir. Garb ordusu[nun], Yüzveren köylerinde elli üç İslâm cenâzesi götürdüğünü Köprü köyünden 19 Kânûn-ı Evvel sene [1]331 târîhinde arzetmiş idim. Bu sene Erzurumun sukûtundan sonra, Rusların işgâl etdikleri yerlerde yapdıkları kıtâl ve i‘tisâf geçen seneden pek fazladır. Erzurum
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN RUSLARLA BİRLİKTE TRABZON VE VAN HAVALİSİNDE MÜSLÜMANLARA YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

Ermenilerin Ruslarla birlikte İslâm ahalisine ve özellikle kadınlara yaptıkları mezâlime ve kötü fiillerle ilgili Trabzon, Van ve Diyarbakır vilayetlerinden gelen raporlar hakkında Dahiliye Nezâreti'nden Hariciye Nezâreti'ne yazılan yazılar.

12 Ş. 1334 (14. VI. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Vakf-ı Kebîr Kâ’im-i makâmlığı'nın 10 Mayıs sene [1]332 târîhli ve 100 numaralı şifresi sûretidir.

Ermeni çetelerinin ilk Loma hattından ric‘atde Viçe nâhiyesinin Sümela karyesinden Tahsildâr Osman Efendi hânesine ilticâ eyleyen birçok kadın ve çocukları katleyledikleri ve Âb-ı Hemşîn karyesinde otuz kişilik bir çetenin bir kaç hâneyi abluka ile derûnunda bulunan kadın ve çocukları toplayıp dereye sevk ve orada itlâf eyledikleri ve bunlardan kurtulan iki kadının mecrûhen bu taraflara gelmiş olduğu ve Âb-ı Süflâ karyesinde kalan kadınlara bazı Ruslar tarafından "Kaçınız! Kaçınız! Ermeniler geliyor. Sizi de keserler" dedikleri ve Of kazâsının Kelali karyesinden beş neferlik bir çetenin, bir kadına jandarma huzûrunda fi‘l-i şenî‘a mücâseretlerinde jandarmanın mümâna‘at etmesi ile merkûmu süngü ile katl ve kadına cümlesinin fi‘l-i şenî‘ icrâ etdikleri ve bunlardan bir mel‘ûn, kadının yanağının bir kısmını dişleriyle kopardığını karârgâhda ifâdesi alınıyor iken görmüş idim. Yine bu karyelerde tarafımızdan zabtolunan istihkâmlarda bir kaç kadın zuhûr etmiş idi. Of'dan asker çekildikden sonra Rusların ve Ermenilerin orada birçok ulemâyı hatta müftî efendiyi de katleyledikleri Sürmene'de söylenmekde idi. Akçaâbad köylerinde Ruslar ve Ermeni çetelerinin ve hatta Rum ahâlî yedinde bulunan mevâşîyi kâmilen toplayıp ve birçok hâneleri ihrâk ve kadınları gerilere sürmekde oldukları rü’yet olunuyor.

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Sûret

Seferberliğin ibtidâ-yı i‘lânında harîs-i meşrûtiyyet olduklarının beyânıyla hâdim-i vatan şeklinde ca‘lî hareketleri Avrupaca da mukayyed olan Ermeniler, kısmen Van Jandarma Alayı'na alınmışlardı. Bunlardan Nalbantyan
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

RUSLARLA ERMENİ ÇETELERİNİN BİTLİS VE VAN'DA YAPTIKLARI SOYKIRIM

belge
1

2

3

4

5

6

7

Van ve Bitlis vilayetlerinin işgali sırasında Ruslarla Ermeni çeteleri tarafından İslâm ahaliye feci zulümler yapıldığı; Bitlis'e gelen Kazak süvarileriyle Ermenilerin kaçmakta olan İslâm ahaliyi büyük-küçük, çoluk-çocuk demeden katlettikleri; Van'a Rusların yaklaştığını öğrenen Ermenilerin isyana teşebbüs ettikleri ve göç eden İslâm ahaliyi takip ederek yollarda feciâne bir şekilde katlettikleri, göç edemeyip içerde kalan binlerce kadın, kız ve erkeği vahşice kestikleri, Van'a bağlı Timar nahiyesi dahilindeki köylerden Zive, Mollakâsım, Şeyhkara, Şeyhayne, Ayans, Paksi, Zorâbâd ve daha birçok köy ahalisinin göç edemediklerinden dolayı Ermeniler tarafından hiçbir ferd bırakılmaksızın tamamının soykırıma tabi tutulduğu, Rusların, Hakkari'ye bağlı Dir kasabasına geleceği sırada ortaya çıkan çetelerin yol üzerinde bulunan Kürd köyleri İslâm ahalisinin erkeklerini katledip, en büyüğü üç yaşında olan binden fazla çocuğu kılınç ve kamalarla parça parça ettikleri ve her parçalarını bir el kadar bırakarak çocuk cesetlerinden siper yaptıkları, üç dört yüzü aşkın Kürd kızının bikrini izale ederek kadınların ihtiyar olanlarını katl ve idam ettiklerine dair.

15 Ş. 1334 (17. VI. 1916)



Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Diyarbekir Vilâyeti'nin 177 numara ve 4 Haziran sene [1]332
târîhli tahrîrâtı sûretidir.

30 Mayıs sene [1]332 târîhli ve 162 numaralı arîza-i âcizîye zeyldir.

Van ve Bitlis vilâyetlerinin düşman istîlâsına ma‘rûz kaldıkları esnâda Ruslarla Ermeni çeteleri tarafından ahâlî-i İslâmiyyeye îkâ‘ edilen mezâlim ve fecâyi‘ hakkında Mardin Mutasarrıflığı'ndan tanzîm ve irsâl kılınan on bir sahîfeli evrâk-ı tahkîkiyye aynen ve leffen takdîm kılınmış olmağla ol bâbda.

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Bitlis Vilâyeti mürettebâtından olup muvakkaten Mardin'de müstahdem polis me’mûru dokuz numaralı Yasin Efendi bin Hacı Mehmed
Efendi'nin ba‘de't-tahlîf görülen lüzûma binâ’en
ahzolunan ber-vech-i zîr ifâdesidir.

Fî 19 Mayıs sene [1]332

Mardin Livâsı Komiseri

Ahmed Nazif

– Bitlis'in düşman tarafından istîlâsında orada bulundunuz mu?

– Evet orada idim.

– Ba‘de'l-istîlâ Ruslarla Ermeni çetelerinin ahâlî-i İslâmiyye hakkında ne gibi bir mu‘âmele ve ta‘arruzları vukû‘ bulduğuna dâ’ir meşhûdât ve ma‘lûmâtınızı mufassalan beyân ediniz.

– Bitlis istîlâ olunduğu gece, tahmînen sâ‘at on râddelerinde karakolhânemde bulunuyordum. Hânemden hemşîrem bir telâş ve heyecân içerisinde karakolhâneye gelerek düşmanın şehri istîlâ etmekde olduğunu ifâde eylemesi üzerine rüfekâmla berâber karakoldan hârice çıktığımızda yüz binlerce tüfeng ve mitralyözlerin tarrakaları işidiliyordu. Ahâlînin kaçmakda olduğunu gördüm. Efrâd-ı â’ilemi düşmanın ta‘arruz ve tecâvüzâtından kurtarmak için bendeniz de â’ilem ile birlikde Bitlis'e yarım sâ‘at ba‘îd mesâfede kâ’in Arabköprü denilen mevki‘e doğru yürümeğe mecbûr oldum. Arkamızdan düşmanın Kazak süvârîsiyle Ermeni çeteleri ve önümüzde piyâdesi kaçmakda olan ahâlî-i İslâmiyyeyi tevkîf ederek ateşinin te’sîrâtı altında büyük küçük, çoluk çocuk cümlesini katl ve süvârîlerinin atları ayağı altında ezdiriyordu. Binlerce ma‘sûm kadın ve kızların kanlarını yerlere akıtdırarak ve Kazak atlılarının süngüleri ucuyla bir takım sabîlerin âh u enînleri semâları titretiyordu. Bu manzara-i fecî‘ayı görenlerin ciğerleri parçalanıyordu. Düşmanın yed-i zulmünden âhar bir sûretle kurtulmuş olan bizim gibi bir kaç nüfûsun güç hâl ile nefsimizi tahlîse muvaffak olduk. Bu istîlâyı müte‘âkib Van Polis Müdîri Vekîli Ser-komiser Vefik Bey, Van mürettebâtından olup o esnâda Bitlis'de istihdâm edilmekde olan Polis Me’mûru Ali, ve Komiser Mu‘âvini Süleyman ve Ağa Bey nâmında Remzi efendilerle Said Efendi ve Bitlis mürettebâtından Polis Me’mûru Hamdi ve Resul efendiler ve Bitlis Mahkeme Başkâtibi Şaban Vehbi Efendi ve ulemâ-yı meşhûreden Molla Said-i Kürdî ve yirmi kadar talebeleriyle birlikde ve komşularımızdan tüccârândan Abdürrezzak bin Hacı İshak ve daha birçok kimseler Ermeni çetelerinin kurşun ve süng
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN VAN'IN REŞADİYE NAHİYESİNE BAĞLI AŞNAK KÖYÜNDE YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1
2

Van'ın Reşadiye nahiyesine bağlı Aşnak karyesine hücum eden Ermeni ve Rusların vahşiyane zulümler yaptıkları, kadınları ve çocukları diri diri yaktıkları, ihtiyar ve genç erkeklerin gözlerini oydukları, genç kızların alenen ve suret-i vahşiyanede namuslarına tecavüz ettikleri, Müslüman kadın ve kızlardan on beş tanesini ayırarak bir odaya hapsettikleri ve akşam eğlenirken bu kadınları çırılçıplak soyarak "Haydi namaz kılınız bakalım, nasıl kılıyorsunuz" diyerek onlara cebrettikleri ve nihayet tecavüz ederek çeşitli işkenceler altında öldürdüklerine dair.

16 Ş. 1334 (18. VI. 1916)


Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Van Vilâyeti'nin 8 numara ve 5 Haziran sene [1]332 târîhli
tahrîrâtı sûretidir.

Ruslar ile Ermeni komitelerinin İslâm ahâlî hakkında revâ gördükleri mezâlime mütedâ’ir olarak bu kerre icrâ etdirilen tahkîkâtı hâvî zabıt varakası leffen pîşgâh-ı sâmî-i nezâret-penâhîleri kılınmağın ol bâbda.

Aslına mutâbıkdır.

Dâhiliye Nezâreti Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Van'ın Reşadiye nâhiyesine tâbi‘ Aşnak karyesine muhteliten ve müştereken hücûm eden Rus ve Ermenilerin karye-i mezkûrede icrâ eyledikleri fezâhat ve irtikâb etdikleri denâ’et, insâniyyeti ve bütün âlem-i medeniyyeti kan ağladacak derecede olduğu ve bu cümleden olarak kadın ve başı tüylenmemiş çocukları diri diri yakmak, ihtiyâr ve genc erkeklerin sağ sağ gözlerini oymak, genc kızların alenen ve sûret-i vahşiyânede nâmûslarına tecâvüz etmek, hâsılı bütün kâ’inâtı titretecek canavarlık ve gaddârlık etmiş olduklarını, hatta Ermeni kafilesinin ileri ve yanında bulunan Gevaş'ın Norkoh karyeli Apre, Ahtamar kilisesinin Murahassı Bizinik, yine Gevaş'ın Arpit karyesinden Mirbeg, Arpitli Oseb, Mazarapetli (?) Butros, Anzaklı İso nâm canavarlar, Müslüman kadın ve kızlarından on beş kadar güzel ayırarak bir odaya habsetdikleri ve akşam işret masasının etrâfına toplanıp bu ma‘sûm ve bî-çâreleri çırçıplak etdikleri, "Haydi namâz kılınız bakalım nasıl kılıyorsunuz! "itâbıyla zavâllılara cebretdiklerini ve onlar da korku ve telâşlarından eğilip kalktıkca bu nâmûs düşmanları "Yaşasın Ermenistan, kahrolsun Müslümanlar" diyerek gülüşdüklerini ve nihâyet zavâllıların bikrlerini izâle ve nâmûsları o murdâr eller ile lekelendikden sonra envâ‘-i işkence altında telef etdiklerini ma‘a'l-kasem arz ve işbu mahalli imzâ eyleriz.

Fî 1 Nisan sene [1]332

Bu dahi
Bu dahi
Mahmud
Muhâcir Kesân Beylerinden
Hâmid Bey oğlu Ali
Muhâcir Kesân Beylerinden
Hacı Bey oğlu Selim Han


Muhâcir Arvanesli [Avranesli]
Meşâyih-i Nakşibendiyyeden

Konlu Molla Abd[î]

BOA. HR. SYS. 2872/2, Belge no: 101, 102


ERMENİLERİN VAN HAVALİSİNDE RUSLARLA BİRLİKTE YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1
2
3

Ermeni ve Rusların Van ve havalisinde Müslüman ahaliye büyük mezâlimler yaptıkları, Van'ın Abbasağa mahallesinden Firdevs'in ifadesine göre işgalcilerin kadın, çocuk, genç, ihtiyar demeden İslâm ahaliyi çeşitli zulümler yaparak öldürdükleri; hamile bir kadının karnını yararak çocuğu çıkarıp kafasını kestikleri; girdikleri evlerdeki insanları saatlerce işkence yaptıkdan sonra öldürdükleri, on beş-on altı yaşlarında erkek bir çocuğu çırılçıplak soyarak cinsel organını kestikleri ve daha sonra doğradıkları; Amerikan müessesesine götürülen kadın ve kızların ırzına geçildiği, mezarlıkları kazarak defnedilmiş olanları dışarı çıkardıkları ve ziyaretgâhları kazıp içlerine pislik doldurdukları hakkında.

28 Ş. 1334 (30. VI. 1916)


Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Mahremdir

Van Vilâyeti'nin 15 numaralı ve 17 Haziran sene [1]332
târîhli tahrîrâtı sûretidir.

Van ve havâlîsinde Ermeni komiteleriyle Rusların ahâlî-i İslâmiyye hakkında revâ gördükleri mezâlime mütedâ’ir icrâ etdirilen tahkîkâtı hâvî beşinci zabıt varakası leffen arz ve takdîm kılınmağın ol bâbda.

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Van'ın Abbasağa mahallesinde Edremidli Şerif'in zevcesi
Firdevs'in ifâde-i muhlifesidir.

«Komşumuz, alay kâtibi mütekâ‘id Mehmed Ali Efendi ve bizler, bir hayli komşularımızla vesâ’it-i nakliyye bulamadığımızdan çıkamadan mûmâ-ileyh söyledi ki, "Hayli akçem vardır. Muta‘arrızlara verir sizi ve bizi kurtarırım" dedi. Ma‘a-hâzâ "Gelen devlet düvel-i mu‘azzamad
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

VAN VE BİTLİS'İN İŞGALİ ESNASINDA ERMENİLERİN İSLÂM AHALİYE YAPTIKLARI SOYKIRIM

belge
1

2

3

4

5

6[

7

Van ve Bitlis'in işgali esnasında Ermeni çeteleri tarafından İslâm ahaliye yapılan zulümler hakkında Mardin Mutasarrıflığı tarafından yapılan tahkikata göre mezâlimden kurtulanların ifadelerinde; Ermeni ve Rus çetelerinin, teslim olmak isteyen ahali, çoluk ve çocukları feci suretde kesip parçaladıkları, teslim olmuş olan köylerdeki ahaliyi katletdikleri, birçok ahaliyi ve çocuğu ekmek yapımında kullanılan ve tandır tabir olunan fırınlarda yaktıkları ve Vanlı komiteci Aremek'in çetesi tarafından yetmiş seksen hanelik bir köy ahalisi daha önce teslim oldukları halde tamamen katledildiklerinin bildirildiği hakkında

29 Ş. 1334 (1. VII. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Diyarbekir Vilâyeti'nin 213 numara ve fî 18 Haziran sene [1]332
târîhli tahrîrâtı sûretidir.

6 Haziran sene [1]332 târîhli ve 185 numaralı tahrîrât-ı âcizîye zeyldir.

Van ve Bitlis'in istîlâsı esnâsında Ermeni çeteleri tarafından ahâlî-i İslâmiyye hakkında vukû‘ bulan mezâlim ve i‘tisâfâtı hâvî olup Mardin Mutasarrıflığı'ndan irsâl kılınan dokuz sahîfeli evrâk-ı tahkîkıyye leffen takdîm kılınmış olmağla, ol bâbda.



Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Mardin Mutasarrıfiyyet-i aliyyesinin 17 Mayıs sene [1]332 târîh ve 433 numaralı zeylnâmesiyle teblîğ buyurulan Dâhiliye Nezâret-i Celîlesi'nin
ol bâbdaki şifreli telgrafnâmesi üzerine tutulan evrâk-ı tahkîkiyyedir.

Fî 24 Mayıs sene [1]332

Ermeni ve Rus çetelerinin îkâ‘-ı mezâlim eylediklerine dâ’ir ma‘lûmâtı olduğu bi't-tahkîk anlaşılan Bitlis'in Taş mahallesinden olup hâlen mültecî sıfatıyla Savur'da mukîm bakkal esnâfından lede's-su’âl
kırk dört-kırk beş yaşlarında olduğunu söyleyen Muhyiddin
Efendi ibn-i Hüseyin'in ba‘de't-tahlîf zabtolunan ifâdesidir.

Fî 24 minh.

- Rus ve Ermeni çetelerinin nerelerde ve kimlere ne gibi mezâlim ve ta‘addiyât îkâ‘ eylediklerine dâ’ir ne ma‘lûmât ve meşhûdâtınız varsa muvazzahan beyân ediniz.

- [1]331 senesi şehr-i Şubatının evâhirinde bir cum‘a gecesi ben hânemde iken tahmînen sâ‘at [_] râddelerinde Rus ve Ermeni komiteleri geldi diye şehir dâhilinde bir velvele ve her tarafdan şiddetli, fâsılasız silâh sesleri işidilmeğe başladı. Derhâl sokağa çıkdım. Hakîkaten bu çetelerin dâhil-i şehirde her tarafda katli‘âm yapmakda olduklarını anladım. Hemen hâneme dönüp çocuklarımı alarak canlarımızı kurtarmağa teşebbüs etdiğim sırada Bitlis Menzil Kâtibi Viranşehirli Fâzıl Efendi'yi parça parça etdiklerini gördüm. Oradan yolumuzu tebdîl ile hükûmete doğru giden yoldan kaçmağa şitâb etdik ise de orada da her tarafdan yolları tutup rast geldikleri ahâlî, çoluk ve çocukları, teslîm olmak istedikleri hâlde yine her birini kesip fecî‘ bir sûretde parçaladıklarını gördüm. Ve'l-hâsıl kurtulmanın imkânı olmadığına kanâ‘at ederek intihâra karâr verdim ve intihâr maksadıyla düşmanın eline düşmekden ise Bitlis'den mürûr eden çaya kendimi ilkâ etmek teşebbüsünde bulundu isem de, buna da yanımda bulunan birâderim Musa mümâna‘at ettiğinden bu fikrimden ferâgat etdim. Bu sûretle bin müşkilât ile kendimizi kurtardık. Fakat binlerce ma‘sûm ahâlînin teslîm olmalarına rağmen sûret-i vahşiyânede kesip öldürmüş olduklarını gördüm. Ma‘lûmât ve meşhûdâtım bu kadardır. Ben çıkdıkdan sonra ne olduğunu bilmiyorum.

- Katlolanlarının ale'l-esâmî mikdârını söyle.

- Yukarıda ismini arzeylediğim Menzil Kâtibi Fâzıl Efendi'den mâ‘adâ Bitlis eşrâfından Hacı Şemseddin Efendi'nin mahdûmu Dursun ve Bitlis'in Hersan mahallesinden Hacı Yusufzâde Abdülbâki Efendi ve Hacı Hasanzâde Hacı Mehmed ve Mahmud oğlu Nâdir, Cemâl oğlu Abdürrezzak, Mahmud oğlu Dursun, Receb oğlu Hamid, Bilâl oğlu Cemil, Keferdis Şeyhi merhûm Şeyh Mehmed Efendi'nin mahdûmu Şeyh Abdülhâlik Efendi ile Bitlis Jandarma Tabur Kumandanı İsmâil Bey, hânelerinden çıkıp teslîm oldukdan sonra bir sûret-i fecî‘ada; Taş mahallesinden Muradiye kazâsı Kâdî-i sâbıkı Ahmed Efendi'yi hânesinde esîr-i firâş hasta olduğu hâlde ve hemşîresi Bedriye Zaman Hanım, Receb Efendi'nin kerîmesi Perişan, Hâlid Onbaşı'nın zevcesi Leylâ ve mahdûmu Sâlih'i dahi hânelerinde bir sûret-i hû
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN VAN, BİTLİS VE TRABZON'DA MÜSLÜMANLARA YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Rus işgali sırasında Ermeni ve Rusların, Siirt'in merkez kazasıyla Garzan, Sason, Kulp kazalarında, Muş, Malazgird, Bulanık, Hınıs, Pasinler, Eleşkird ovalarında, Tifnik, Karaköy, Talori dağlarında, Van, Bitlis, Genç, Dutak ve Maçka'da bütün kaza, köy ve mahallelerde Müslümanları yoketmek amacıyla yağma ve katliama giriştikleri; köyleri ateşe vererek insanları samanlığa doldurup canlı canlı yaktıkları; bazı çocuk ve erkeklerin kol ve bacaklarını kesip canlı ateşe attıkları, kız çocuklarına ve kadınlara tecâvüz ettikleri, hastaları dipçiklerle öldürdükleri; insanların üzerinden atla geçip kılıçtan geçirdikleri, muhacirlerin üzerinde şarapnel patlattıkları, mal sahiplerinin mallarını ellerinden zorla alıp, vermeyenleri öldürünceye kadar dövdükleri ve hapse mahkum ettikleri, ayrıca bazı yerlerdeki camileri kiliseye çevirdikleri hakkında katliamdan kurtulan ahalinin durumunun araştırılmasıyla görevlendirilen memurların tahkikatı.

5 N. 1334 (6. VII. 1916)


Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Bitlis Vilâyeti Vekâleti'nden alınan 23 Haziran sene [1]332 târîhli tahrîrâtın sûretidir.

Rusların ve Ermeni çetelerinin mültecîlere yapdıkları fecâyi‘i mutazammın muhâcirînin tahkîk-i ahvâline me’mûr edilenler tarafından yazılan evrâk leffen takdîm kılındığı ma‘rûzdur. Ol bâbda.

Aslına mutâbıkdır.

Emniyyet-i Umûmiyye

Müdîriyeti

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Sûret

Bitlis Vilâyet-i Celîlesine

24 Mayıs sene [1]332 târîhli emr-nâme-i devletleri üzerine vilâyet-i celîleleri dâhilinden geçen hatt-ı harb-i hâzırın arkasındaki mıntıkaları geşt ü güzâr ederek Siird merkez kazâsıyla Garzan, Sason, Kulb kazâları dâhilindeki muhâcirînin verilen ta‘lîmât dâ’iresinde tahkîk-i ahvâl ve terfîhlerine çalışıldı ve netîce de arzedildi.

Muhâcirîn-i mazlûmeye ne türlü yardım edilse bir derin yaranın kanlarını durdurmak kabîlinden sathî bir tedbîr olacağını, bunların esâslı tedâvîlerinin bir ihtimâm-ı kat‘î dâhilinde bir rub‘ asırla ancak mümkin bulunacağını, hele Muş, Malazgird, Bulanık, Hınıs, Pasinler, Eleşkird ovaları gibi dünyânın en münbit ve mahsûldâr ve vâsi‘ ovalarını sinesinde taşıyıp bir yeşil cennet ıtlâkına gerçekden kesb-i istihkâk etmek kâbiliyyetini hâ’iz iken Rus istîlâsına uğradığı günden beri yangın harâbelerinden, insan kemiklerinden, kan kokusundan başka bir âsâr-ı hayat ve sa‘âdeti kalmayan bu kişver-i mübârekin fa‘âl ve müsmir bir asrda bile eski hayat ve lüledârını (?) ahzedemeyeceğini ve Ruslardaki kâbiliyyet-i tahrîb ve imhânın gerçekden dâhiyâne (!) ve emsâlsiz (!) bulunduğunu şurada arzetmekden kendimizi alamadık.

Evvelce asrımızla ve belki a‘sâr-ı sâbıkanın en kanlısıyla kâbil-i tevfîk olmayan bu fecâyi‘in en selâhiyetdâr ağızlardan rûhumuza dökülen gölgelerini basît ve husûsî bir fikr ile defter-i hâtırımıza geçmişdik. Emelimiz ezelî bir düşmanımız olup ebedî olması da ağleb-i ihtimâl bulunan Ruslardaki kâbiliyyet-i mel‘ûnenin ne demek olduğunu evlâd ve eviddâmıza anlatmakdan ve Harb-i Umûmî'nin bize tahmîl etdiği vezâ’if-i fedâkârînin derecesini ahfâdımızın kulaklarına yetişdirmekden ibâred idi.

Bu mahdûdiyet ve husûsiyete bizden daha tecrübeli ve görgülü bazı arkadaşlarımız râzı olmadılar. İştigâlât ve gâye-i hayatiyyelerini istiklâl-i millet ve istikbâl-i memleketin te‘âlî ve tenevvürüne hasr ve bendeden hükûmet ve e
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN BAYEZİD'DE YAPTIKLARI SOYKIRIM

belge

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Ermeni ve Rusların Van ve Bayezid'de yaptıkları mezâlimden kurtulabilenlerin ifadelerinden bazıları:

Seferberlik ilan olunmasıyla Müslüman Osmanlı vatandaşları askere giderken, Ermeni Osmanlı vatandaşlarının ise sadece yüzde beşi silah altına alınabilmiş, bunlar da kendilerine verilen silahlarla askerlikten kaçarak askere gitmeyen Ermenilerle birleşmişler; Bitlis, Erzurum, Diyarbakır, Harput Ermenileri de gelerek Van'daki Ermenilere katılmışlar ve tahminen yüz bine yaklaşmışlardı.

Osmanlı Devleti'nin rahat, huzur ve emniyyet isteğine karşı Ermeniler fesatçılığı sürdürerek ezelî emellerini gerçekleştirmek için Van, Erzurum, Bitlis, Diyarbakır civarında kurdukları Taşnaksutyun Cemiyeti, Diyarbakır civarında Hınçakyan Cemiyeti, Diyarbakır civarında ve Arminak Cemiyeti adlarında üç cemiyetle birçok çeteler teşkil etmişlerdi.

Müslüman kızların bekaretlerini izale etmişler, birçok hamile kadınların karınlarını bıçakla yırtarak yavrularını çıkarıp öldürmüşler; birçok kadınların memelerini, dudaklarını, burun ve kulaklarını kesip öldürmüşler, ahalinin gözlerini kızmış şişlerle çıkarıp, bir hayli işkenceden sonra öldürmüşler, küçük küçük çocukları, anne ve babalarının gözleri önünde sıcak su içinde kaynatıp, anne ve babalarına yedirdikden sonra onları da öldürmüşler, yer altında İslâm hanelerine açdıkları lağımlar vasıtasıyla İslâm hanelerini bombalamışlardır.

Bayezid'de; Kurban Bayramı'nın birinci günü, İslâmlar camide ve bayramlaşmada bulundukları sırada, İslâmları esir almışlar, görülmemiş vahşette katliam yapmış, üç yaşından on yaşına kadar çocukları kolları bağlı olarak beraberlerinde gezdirdikden sonra ot yığını üzerine oturtup üzerlerine de gazyağı döküp yakmışlardı. Bayezid'de on beş bin neferden on dört bini öldürülmüş, beş yüzü esir edilmiş ve beş yüzü ise zorluk ve sefâlet içinde, ekmeğe muhtaç olarak buralara iltica etmişlerdir.

15 N. 1334 (16. VII. 1916)



Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Diyarbekir Vilâyeti'nin 235 numara ve 3 Temmuz sene [1]332
târîhli tahrîrâtı sûretidir.

18 Haziran sene [1]332 târîhli ve 213 numaralı arîza-i âcizîye zeyldir.

Ruslarla Ermeni çetelerinin ahâlî-i İslâmiyye hakkında îkâ‘ etdikleri mezâlim ve fecâyi‘a dâ’ir Nusaybin Kâ’im-i makâmlığı'nca tutulup Mardin Mutasarrıflığı'ndan irsâl olunan evrâk-ı tahkîkıyye leffen takdîm kılınmış olmağla ol bâbda.

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Sûret

Dâhiliye Nezâret-i celîlesinin emr ve irâdesine atfen Diyarbekir Vilâyet-i celîlesinden mevrûd ve kâ’im-i makâmlıkdan mevdû‘ 19 Mayıs sene [1]332 târîhli şifreli telgrafnâme üzerine icrâ olunan tahkîkâtdan.

Şâhid, Van vilâyeti Nuşon mahallesinden Şükrü bin Hüseyin kırk yaşında olduğunu ba‘de'l-beyân muhlifen zabtolunan ifâdesidir.

- Ne vakit ve ne esbâba mebnî buraya gelmişsiniz?

- Van vilâyeti ahâlîsindenim. Vilâyet-i mezkûr istîlâ edildiği için hicretle buraya geldim.

- Rus askeri Van vilâyeti[ni] istilâ etdiği vakit, kendisiyle Ermeni çeteleri bulunuyor muydu?

- Evet bulunuyor idi.

- Ermeniler[in], ahâlîye bir gûnâ tecâvüzleri oldu mu?

- Van vilâyeti istîlâya ma‘rûz olmazdan evvel Ermeniler Devlet-i Osmaniyye ve millet-i İslâmiyyeye karşı beslemiş oldukları kin ve garaza mebnî İslâmiyyeti mahv ve izâle etmek hülyâsıyla sinîn-i vefîreden beri düşman oldukları emr-i müberhendir. Şu tasavvurları kuvveden fi‘le çıkarmak üzere ahâlî arasında esbâb-ı
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

Ermeni ve Rusların Eleşkirt, Hınıs, Karakilise, Şatak, Müküs, Muş ve Akçan'da yaptıkları dehşetli mezâlimden kurtulabilenlerin ifadelerine göre, Rus ve Ermenilerin mezâliminden bazıları şunlardır:

"Yırtıcı canavar ve zincirden boşanmış ayılar gibi" köylere saldırıp bir anda ortalığı "kan deryasına" döndüren Rus ve Ermenilerin; "kadın erkek dinlemeyerek önlerine rast gelen çaresizleri parçaladıkları", sadece Eleşkird'in Arabköyü'nde iki gün zarfında "bakire olarak yirmi üç kızımızın bikrini izâleden başka bütün işe yarar gelin ve kadınlarımızın hukuklarına taarruz" ettikleri, Hınıs'ın Mollakulaç köyünde "yirmiyi mütecaviz çocuklarımızı ilk önce kuzu keser gibi zebh edip hamile kadınlarımızdan bir ikisini karınlarını kama ile sökerek.... ceninleri süngü üzerinde pederlerine ....." gösterdikleri, Müslüman ahaliden kimisinin kafasını, kollarını, burunlarını, kulaklarını kesdikleri, gözlerini çıkardıkları, derilerini yüzdükleri ve üzerlerine gazyağı dökerek yaktıkları ve nihayet aşağıdaki ibret verici mezâlimi yaptıklarına dair.

"...... iki İslâm kadınını Ermeniler berâber getirmişlerdi. Bu kadınları ortaya getirdiler. Her ikisi dahi hâmil idiler. İki Rus neferiyle iki Ermeni geldiler. Kadınların karınlarındaki çocukların oğlan veya kız olduğuna dair iki mecidiye üzerine bahsetdiler. Kadınların karınlarını feci bir sûretde kama ile yardılar, birisinin karnından bir oğlan çocuğu çıktı. Diğerinin karnındaki "mudga" olduğu için anlaşılmadı ve bunun üzerine birçok da münakaşa ettiler..."

10 N. 1334 (11. VII. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Mamuretülazîz Vilâyeti'nden alınan 28 Haziran sene [1]332
târîhli ve 98 numaralı tahrîrâtın sûretidir.

25/15 Haziran sene [1]332 târîhli ve beş numaralı telgrafnâme-i âlî-
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN HİZAN HAVALİSİNDE YAPTIKLARI SOYKIRIM

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Hizan kazasının Horos karyesi, Uçum nahiyesine bağlı Nurs ve Avnik, End, Mezraa-i End yaylası, Hirit karyesi, Kulpik Gülpik] karyesi, Hakif nahiyesine bağlı Korsu[h] ve Sükur karyeleri ve Hizan'ın merkezi Karasu'da Ermeni ve Rusların yaptıkları dehşetli mezâlimden kurtulabilenlerin ifadelerinden bazıları:

Birçok kadınların derisi yüzülerek ağaçlara asılmış, erkeklerin diri diri gözleri oyulup ağaçlara bağlanarak nişan alınmış, çocuklar yarılarından kesilmiş, bütün kadın ve kızlara tecavüzle, erkek, kadın, çocuk tek nüfus kalmayıncaya kadar herkes katledilmiş, başları kesilmiş, memeleri koparılmış, yarı kesilmiş çocuklar analarının kucaklarına uzatılmıştı. Aralarında Bediü'z-zaman Said-i Kürdî'nin de bulunduğu Uçum nahiyesi köylerinin reislerinden teslim olmalarını istemişlerdi. Cemhanı ve Gayda tekkeleri, içlerinde ne kadar aceze-i nisvan ve çoluk çocuk ve ihtiyarlar var ise cümlesi yakılmış, Karasu Hükûmet Konağı yakılmış, Kürt mezâliminden şikâyet eden Ermeniler, emsalleriyle kıyaslanmayacak vahşetde bulunmuşlar, girdikleri köylerde emval ve eşya namına birşey koymamışlar, öldürdüklerinin "insan şeklinden çıkarılmış na‘şlarını" bırakmışlardı ve köyler "adeta insan na‘şından yapılmış" idi.

14 N. 1334 (15. VII. 1916)


Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Bitlis Vilâyeti'nin 2 Temmuz sene [1]332 târîhli tahrîrâtı sûretidir.

Diğer arîzalara zeyldir.

Kelbağır'a tahvîlen ta‘yîn buyurulan Kâ’im-i makâm İbrâhim Bey'in birâderi Hizan havâlîsinde Rus ve Ermenilerin irtikâb etdikleri fecâyi‘ hakkında aldığı ma‘lûmâtı hâvî vesâ’ik leffen arz ve takdîm kılındığı ma‘rûzdur. Ol bâbda.

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Hizan kazâsının Uçum nâhiyesine tâbi‘ Nurs ve Avnik, End, Mezra‘-i End yaylası ahâlîsindeniz. Şatak kazâsı ile Müküs nâhiyesinin sükûtundan sonra civârımızda bulunan Livar, Kötis-i Ulyâ ve Süflâ, Çaçvan, Şifkâr, Edre-i Ulyâ karyeleri Ermenileri Özim karyeli komite re’îslerinden Lato nâm-ı diğerle Mihran, Serkis ve Rusya'dan geldiği rivâyet olunan Iğdırlı Kazar, Dilo nâmındaki re’îslerin başında toplanarak Kötis-i Ulyâ'ya geldiler ve oradan nâhiye rü’esâsına tezkire yazarak üç cihet teklîf etdiler. Bu rü’esâ miyânında el-ân esîr veyâhûd telef edildiği meşkûk bulunan ve beyne'n-nâs Bedi‘ü'z-zaman Said-i Kürdî demekle ma‘rûf olan Molla Said de bulunuyordu. Bu teklîflerinde ya teslîm olmak ya nâhiyeyi tahliye etmek veyâhûd işinize gelirse muhârebe etmek idi. Bu teklîflerinden dokuz sâ‘at sonra 600 mevcûdla karyemize hücûm etdiler. Cümlesi şapkalı ve asker elbiseli olduğundan Rus askeri var mı idi, yok mu idi farkedemedik. Yalnız garîb insânlar çok idi. Bunlar ya Rus veyâ Rusya'dan gelen Ermeniler idi ve hiç bir ferd kalmamak üzere çoluk çocuk, erkek-kadın cümlemizi toplayarak Mezra‘a-i End'e götürdüler. İçerimizde İpayran [İspandan] eşrâf ve beylerinden Hurşid Bey oğlu Abdurrahman ve mahdûmu Musa ve â’ilesi de bulunuyordu. Erkek ve kadın cümlesi mu‘âyeneden geçirildi ve para ve huliyyâta â’id ne var ise cümlesi alındığı gibi, güzel kadın ve kızlara da ta‘arruz etmekden ve nâmûslarını hetketmekden çekinmediler. O gece istediklerini yapdılar. Sabah oldu. Bizleri ki, cem‘an 33 erkek idik, ayrı bir kâfile ve seksenden ibâret olan kadın kız, çoluk çocuğu bir kâfile ederek Müküs'e götürdüler. Kadınlar kâfilesi Çaçvan karyesinde bırakıldı. Erkek kâfilesi ve erkek çocukların kâffesi bir ferd kalmamak üzere cümlesi o gece kılıçdan geçirildi. Beni geri çevirdiler ve dediler ki; "Sana çok para da vereceğiz. Git, Molla Said vesâ’ir rü’esâya söyle! Orada kalan Ermenileri bize teslîm etsinler ve şurasını da anlat ki, artık bî-hûde yere telef olmakdan fâ’ide yokdur. Zâten her taraf alındı. Ruslar tâ Haleb'e kadar gitdiler. Ermenistan tasdîk olundu. Gelsin bize teslîm olsunlar. Bir de orada kuvvet ve asker olup olmadığını gel bize haber ver" dediler. Bu sözler Dilo tarafından söyleniyor ve kum
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ KOMİTELERİYLE RUSLARIN VAN VE HAVALİSİNDE YAPTIKLARI SOYKIRIM


belge
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Rus kuvvetleriyle birleşen "insan kasabı" Ermeniler, girdikleri yerleri "selhhane gibi cesetlerden geçilmez halde" bırakmışlar; paraları, kıymetli şeyleri tamamen işkenceyle yağmalamış, bütün varlıkları talan etmişlerdi. İslâmiyete yaptıkları küfürlerle hakaretlerle cami ve medreseleri ateşlemiş, İslâmları katletmekten büyük zevk almışlardı. Ahalinin silahlarını toplayıp, burun ve kulaklarını, bacaklarını, kafalarını kesmiş, karınlarını yarmış, kılınçtan geçirmişler, hayvan biçimi parçalamış, çocukları diri diri ateşe atmış, kılıçlarını daha dilleri dönmeyen çocuklarla, ayak atamayan ihtiyarlara indirip kaldırmaktan pek zevk almışlardı. Bazılarının derilerini tulum çıkarmışlar, kesik kafaları süngülere takmışlar, bazılarını da kütük üstünde doğramışlar, bir kısmını da Mermid çayı'na dökmüşlerdi. İnsanları kuyulara doldurmuşlar, kadın ve çocukları tandır damlarına doldurup yıkmışlar, enkazın altında kalanlar, günlerce inleyerek telef olmuşlardır. Gene kadın ve çocukları damlara doldurup yakmışlardır. Kadınlara lisana getirilmeyecek tecavüzlerde bulunmuşlar, zorla götürmek istedikleri kız ve kadınlardan gitmemek için direnenleri vahşi suretde katletmişler, kimisinin de budlarını yarıp içine pislik doldurmuşlar; memeleri, burunları kesilmiş ve her nasılsa kurtulmayı başarmış kadınlar çırılçıplak edilmişlerdi ve gelinceye kadar telef oluyorlardı. Çocuklar karlar üzerinde ölüme terk edilmiş, insanlar açlıkdan ölmüşlerdi.

Sor dağına çekilen Hoşab, Van halkını Ruslar topa tutup, büyük kısmını imha etmişlerdi. Hoşab müftüsünün oğlu Ali'nin kafasını o derece ezmişlerdi ki, bir el kadar parça halinde bırakılmış; Ermeniler, yaşlı babaya tehditle, oğlunu Rusların öldürdüğünü söyletmişlerdi.

Amerika müessesesine götürülenler ise kendilerine verilen somun ve yahniden yedikleri zaman kanlı sular akarak ölmüşlerdi. Bir kısmını ise Alman müessesesine götürmüşlerdi.

19 N. 1334 (20. VII. 1916)


Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Hoşâb kazâsı Tahrîrât Kâtib-i sâbıkı İbrâhim Efendi'nin
muhlifen alınan ifâdesinde:

«Van'ın istilâsında li-ecli'l-maslaha Van'da bulunduğu ve Van'dan Hoşâb'a ulaşıncaya kadar ahâlînin Norduz kazâsına çekildiklerini anlayınca oraya gitdim. Orada beş bin hâneyi mütecâviz halkın geçeceği yolları Ermeniler tutmuş ve bi't-tamam geriye getirip Hoşâb civârında ve muhâfız nezâretine bırakıldık. Gerek bu hânelerin şenliği ve gerekse mahâll-i sâ’ireden gelip iltihâk edenlerin a‘dâdı tahmînen elli bin kadar var idi. O havâlîde ta‘kîbâtda bulunan Ermenilerin binekleri acı ot yemiş, haylisi telef olduklarından, hubûbât ahâlî-i Müslime taraflarından zehirlendiğine zâhib olarak geriye geldiler. Bir hafta sonra Rus fırkası da Hoşâb tarîkıyla ulaşdı. Ermeniler ile birleşdiler. Gevaş istikâmetine yürüdüler. Şahmanis'de kırk-elli kişi ma‘iyyetinde bir kumandan bırakıldı. Bunlar hem ahâlînin bir tarafa gidememelerine, hem de Müslümanlardan iğtinâm etdikleri koyun vesâ’ir mevâşî sürülerinin çoban taraflarından ra‘yedilmelerine nezâret ediyordular. Bu kumandan Hoşâblı Mansur, Bahri, Hidayet beyler ile İsmâil Ağa'yı istedi. Ahâlîden üç yüz tüfenk istedi. Harbden dağılan aşîret efrâdından beş yüze karîb silâh toplandı. İki mâh sonra sekiz yüz Kazak atlısı geldi. Güyâ "Her ferd rencberlik edecektir, canları ta‘arruzdan masûndur" denilerek ahâlîyi köylere dağıtdılar. Bunun netîcesi katl‘iâm olduğunu hissetdim. Âsî bir dağa gecenin birinde iki yüz hâne ile çekildim. Bahri Bey'in ahâlîce Ruslar tarafından me’mûr tanılacağı da ihtâr olundu. Ahâlî bu sûretle köylere tevzî‘ olundular. Ahâlînin işe yarayan kız ve gelinlerinin seçilip götürüldüğünü ve kalanlarının fecî‘ bir sûretde katlolunduklarını bu katli‘âmın hitâmını ve Cevdet Bey'in Van'a duhûlünü haber alarak dağdan inip Van'a can atmak ve dağda kalanlarımızı kurtarmak istirhâmına giderken bi'z-zât gözümle gördüm. Silâh toplamağa gönderil
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

BİTLİS VE CİVARINDA ERMENİ ÇETELERİ VE RUSLARIN MÜSLÜMAN AHALİYE YAPTIĞI KATLİAM

01-22 arası

Kızılmescid, Zeydan, Hersan, Taş mahallesi, Aynülbarid mahallesi, Avih mahallesi, Ahlat'ın Erkuzan [Erkezen] mahallesi, Kömüs mahallesi, Mahallebaşı, Âdilcevaz, Karçikan kazası, Yako karyesi, Tatargazi karyesi, Patnos karyesi, Hamtos mahallesi, Marmutlu mahallesi, Azad karyesi, Kerekoğlan karyesi, Kurubulak mahallesi, Nâhoşnud mahallesi, Mabekor mahallesi ve Malazgirt'in Şirvanşeyh karyesinde Rus ve Ermeni çeteleri tarafından işkenceyle öldürülen, namusları kirletilen, evleri yakılıp, paraları çalınan, malları yağma edilen Müslümanlar ile yakılan ve tahrip edilen cami, medrese, tekye, ziyâretgâh, mektep, resmî dâire, köprü, hamam ve depoların isimlerine dair, Rus istilası sırasında kaçamayıp Bitlis'te kalan ve Ermeni çeteleriyle Rusların mezâlimine uğrayan İslâm ahalisinin yeminli ifadeleri.

27 L. 1334 (27. VIII. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Kızılmescid mahallesinden Kalkancı oğlu Osman Ağa'nın ifâdesidir.

Komiteci Ermeniler tarafından kasığı süngü ile cerhedilmiş, elli sekiz gün habsedilmişdir. Bir buçuk yaşında oğlu Abdülbâki sâhibsiz sokaklarda kalarak soğukdan incimâd etmiş ve ölmüşdür. Hânesinde bulunan her türlü eşya yağma edilmişdir. Yarası iltiyâm buldukdan sonra en müşkil hizmetlerde angarya sûretiyle kullanılmışdır ve on dört lira da parası alınmışdır.

Kızılmescid mahallesinden Hadid bin Feyzullah.

Ruslar tarafından sol memesinden kurşunla cerhedilmiş ve hânesi yağma edilerek angaryada kullanmışlardır.

Zeydan mahallesinden Pirmuslu oğlu Mustafa Efendi bin Ömer Efendi.

İki ay habsedilmiş ve hânesi yağma edilerek on üç yaşındaki oğlu Şevket gâ’ib olmuş, hayat ve memâtı mechûl kalmışdır. On mecidiye ile beş lira ve elli guruş mağşûşe parası alınmışdır.

Zeydan mahallesinde Şeyh Yusuf Efendi bin Süleyman Efendi.

Ruslar tarafından 27 Mecidiye, 40 çeyrek, bir sâ‘ati alınmış ve hânesi yağma edilmişdir. On yaşındaki oğlu Mehmed Nûri gâ’ib olmuş.

Hersan mahallesinden Hurlulu Reşid oğlu Mehmed.

Vâlidesi elli yaşındaki Nigar nâm kadını kama ile kesmişler. Dayısı oğulları olup kendi hânesinde bulunan Güvey, Hasan, Hüseyin ve Ahmed Ağa nâm kimsenin bu hânedeki kızı ma‘sûmeyi kılıç ve kama ile kesmişler. Cenâzeleri köpekler tarafından dağıdılmış, kısmen kemikler hâlen mevcûddur. Merkûm Mehmed'in hânesi yağma edilmiş, altmış gün habsedilerek angaryada kullanılmış ve din ve îmânı şetmedilerek defâ‘atle darbedilmişdir.

Ahlatlı olup Kızılmescid mahallesinde mukîm Hüseyin oğlu Sâlih.

Yetmiş yaşındaki pederi Sâlih'i Ruslar kılıçla öldürmüşlerdir. Kendisini de kolundan ve kafasından kılınçla yaralamışlardır. Hânesindeki eşya kâmilen yağma edilmişdir.

Ahlatlı olup Zeydan mahallesinde Kasab oğlu Ahmed.

On altı yaşında Aslı nâmındaki kızının ırzına cellâdâne bir sûretde tecâvüz etmek isteyen Ermenilere karşı, nâmûsunu kemâl-i salâbetle müdâfa‘a eyleyip geceleyin asâkir-i Osmaniyye nezdine firâr ile tahlîs-i hayat ve nâmûs etmeğe teşebbüs eylemiş ise de, Ermeniler tarafından alçakcasına katledilmişdir. Kendisi soyulmuşdur.

Hersan mahallesinden Mahmud oğlu Resul.

Hânesi yağma edilmişdir. Kendisinden yüz yirmi guruş alınmış, bir ay işkence ile habsedilmiş ve ahîren mezarcılıkda, ba‘dehu bostancılıkda istihdâm edilmişdir.

Kızılmescid mahallesinden Safrasor Ağasızâde Hüseyin oğlu Hasan.

Hânesi yağma edilmiş ve müsinn bulunmak hasebiyle eser-i darbdan müte’essiren üç mâh hastahânede kaldıkdan sonra çıkarılmış ve kemâl-i sefâletle bir hâneye habsedilmişdir.

Taş mahallesinde İsmâil oğlu Mehmed.

Doksan yaşındaki pederi İsmâil kılınçla parçalanmış, hânesi yağma edilerek iki ay habsedilmişdir.

Aynülbârid mahallesinden Haso oğlu Bedri.

On yedi yaşında bâkire kızı Fâtıma'nın cebren bikri izâle edilmiş ve hânesi yağma edilmişdir. Üç mâh habsedilerek ahîren darb ve işkence ile angaryada kullanılmışdır. Ve dört yüz guruş kesesinden alınmışdır.

Kızılmescid mahallesinde Şâkir bin Mehmed.

Hânesi yağma edilmiş, kendisi firâra muvaffak olmuşdur.

Avih mahallesinden Mutki Mekteb Mu‘allimi Abdülhakim Efendi bin Molla Îsa Efendi.

Kama ile kafası cerh edilmiş, gözlerine ağaç sokmak sûretiyle sakat edilmiş ve sağ kaburgası darb ile kırılmışdır. Kesesindeki on bir lirasıyla iki sâ‘ati alınmışdır.

Mahallebaşı civârında Emine binti Musa Ağa.

Zevci Bitlis İstînâf A‘zâ Mülâzımı Şaban Efendi geceleyin Ermeniler tarafından sûret-i fecî‘ada katledilmiş, on sekiz beşibirlik, elli adet lira, yüz elli adet baş altunu, dört kemer, dört altın küpe, yirmi sekiz adet yüzlük banknot cebren alınmış ve hânesinde bulunan bütün eşya yağma edilmiş, kızı on beş yaşındaki Nâciye'nin cebren bikri izâle, Emine Hanım'ın pederi Musa şiddetle darbedilerek katl, amucazâdesi Gülperi nâm kadın
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ VE RUSLARIN VAN'DA YAPTIKLARI SOYKIRIM

1-9 arası

Ermeni ve Rusların Van'da yaptıkları soykırımdan kurtulabilenlerin ifadelerinden bazıları:

Hıristiyanlar fikir birliği içerisindeydiler ve her yerde casuslar bulunduruyorlardı. Seferberlik zamanında İslâmları katliama kalkışmışlar, girdikleri yerlerde ahalinin büyük kısmını kılıçdan geçirmişlerdi. Dinî liderleri öldürmekteki maksadları ise İslâmları tahrik ve ülke içerisinde bir ihtilâle sebep olmak niyetiydi. Yaptıkları her vahşette de İslâmiyete küfürler etmişler "Yaşasın Ermenistan! Kahrolsun Osmanlılar!" diyerek seçtikleri gebe kadınların karınlarını delip çocuklarını çıkararak havaya attıktan sonra nişan aldılar, "Bütün insanların hatta hayvanların bile hayâ edeceği surette", "kız ve kadınlarımızı gözlerimizin önünde" soyup "namuslarına taarruz ettikden sonra karınlarını yırttılar. Bunların içerisinde on yaşını ikmal etmemiş pekçok kız da bulunuyordu." Irza tecavüz, çocukları öldürme ve parçalama, Ermeniler, Ruslardan daha ileri gitmişlerdi. Ancak Ruslar da göz oymak, burun kesmek, kadınların memelerini süngülemek gibi vahşetlerle Ermenilere cesaret vermişlerdi. Ufak çocukları yakmaktan, parçalamaktan çekinmemiş, genç kızları ayırdıktan sonra kalan insanları ateşe vermişlerdir. İslâmlar silahları olmadığından karşı koyamayarak teslim oldukları halde her tarafı ateşe vermişler, süvarilerin atları arasında çocuklar, kadınlar çiğnenmişlerdi. Tekâlif-i harbiyye için gelen memur ve jandarmalar feci‘ şekilde telef edilmişti. Ancak dağlara kaçanlar, ağaçların ve otların arasında gizlenenler güç bela kurtulabilmişlerdir.

28 Za. 1334 (26. IX. 1916)

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Umûmî: 52685

Husûsî: 165

Şu‘be: 2 Mahrem

Hâriciye Nezâreti Vekâlet-i Celîlesi Cânib-i Âlîsine

Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir,

17 Ağustos sene [1]332 târîhli ve 152 mahrem numaralı tezkireye zeyldir.

Rusların Ermenilerle birlikde ahâlî ve muhadderât-ı İslâmiyyeye karşı yapdıkları mezâlim ve fecâyi‘a dâ’ir olup Van ve Diyarbekir vilâyetlerinden bâ-tahrîrât gönderilen evrâkın sûretleri leffen savb-ı âlîlerine tisyâr kılınmış olmağla ol bâbda emr ü fermân hazret-i veliyyü'l-emrindir.

Fî 28 Zi'l-ka‘de sene [1]334 ve

Fî 13 Eylül sene [1]332 Dâhiliye Nâzırı Nâmına

Müsteşâr Mu‘âvini

İmzâ

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Seferberliğin [1]331 senesi bidâyetinde Hashır karyeli ve Ermeni komitelerinin postabaşı denilen Kişi (?) kadın, bendelerine yanaşarak kendisi kazâmızın Özim karyesinden geldiğini ve komitecilerden İşhan'ın selâmını ve hâtırımı istifsâr etdiğini ve Van Vilâyeti'nde yine telgraf me’mûrluğunda bulunduğum esnâda gûyâ komiteci İşhan'ın bendelerine samîmî bir muhabbet peydâ etmiş olduğunu ve henüz bu muhabbeti bâkî bulunduğunu ve bu vesîle ile Aram'ın dahi bendelerine pek ziyâde teveccüh etdiğini bi'l-beyân alacağım çok bir ma‘âş ve ikrâmiyeler mukâbilinde komitenin âmâline ciddiyetle iş ve hizmet görmem lâzım geldiğini ve aksi hâlde ya‘ni sırrın ifşâsı takdîrinde dünyânın herhangi köşesine kaçsam komite tarafından parçalanacağımı ve çoluk çocuğumun kâffesi boğazlanacağını ve komitenin âmâli tervîc ve hizmetimin sebkati hâlinde Ermenilerin İslâmlar hakkında yapacakları son mu‘âmeleden bendeleri müstesnâ tutularak sa‘âdetle yaşayıp hiç bir Ermeninin bendelerine ilişmeyeceğini ve mezbûre Kişi (?)'ye, komiteye ne gibi hizmet lâzım geldiğini su’âlime cevâben: Ermenistan teşkîli takarrur etmiş olan vilâyât-ı sittede Türklerin buna mukâbil ne gibi bir vaz‘iyyet ve tedâbîr ve hareketde olduğunu ve Ermeni komiteleri hakkında hükûmetin vaz‘iyyetini ve muhâberâtın mâhiyetini ve bir de asâkir-i Osmaniyye'nin hangi cihetlerde topluca ve hangi cihetlerde noksân ve nerelerin taht-ı murâkabede olduğunu ve hangi noktalar açık kalacağını ve'l-hâsıl seferberliğin her türlü mu‘âmelesinden beheme-hâl mümkin mertebe kesb-i ıttılâ‘ edilmesiyle ma‘lûmât verilmesi cihetlerini teklîf ederek söze nihâyet verdi.

Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye'nin müsâvaten Ermeni milletine de bahşetmiş olduğu hukûk ve hürriyet ve serbestî lâ-yetezelzel bir râdde olduğu için bu gibi şübheyi ve ihtilâli dâ‘î sözlerin son derece vehâmetinden bi'l-ihâfe bir zaman haber ederek hiç kimseye işitdiremedim. Bir gün dahi Pervari'nin Hişet-i Süflâ karyeli ve Ermeni câsûslarından Topal Markire, yine bendenize yanaşarak İşhan'ın Özim karyesine gelip Özimli Lato, nâm-ı diğer Mihran ile birlikde selâmlarını teblîğ etdikden sonra, bu selâmdan maksad ne idüğünü su’âlime cevâben; "Sen yerinde otur, iyi adamsın Lato bir gün hafiyyen Pervari merkezine gelecek ve sana da gizlice ma‘lûmât veririm. Onunla görüşerek ve yek diğerinizi pek yakından tanımış olsanız sa‘âdet senin başınadır. Dâ’imâ mu‘a
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

RUS DONANMASININ TERME'YE ÇIKARDIĞI ERMENİ EŞKİYASININ YAPTIĞI MEZÂLİM


belge

1-9 arası

Rus donanması tarafından Terme'ye çıkarılan Ermeni eşkiyasınca dokuz kişinin şehid edildiği, iki kişinin yaralandığı ve on dokuz kişinin de bir kısmının kendi isteği ile bir kısmının da esir olarak götürüldüğü, ayrıca 3.100.000 kuruş kıymetinde maddî zarar verildiği tespit edildiğinden, Müslüman esirlere karşılık Rus tebeasından yirmi şahsın tevkif edildiği, şehid ve yaralılara tazminat alınmasının temini için dokuz kişinin daha tevkif edilmesi ve tazminat mikdarının tespit edilmesi hakkında.

3. I. 1917

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti



Rus donanması tarafından Terme'ye çıkarılan Ermeni eşkıyâsı
tarafından ihrâk edilen mebânî-i resmiyye ile telefât
mikdârını vesâ’ireyi mübeyyin cedvelin sûretidir.

Muhterik olan mebânî-i resmiyye:

Adliye, jandarma, polis, telgrafhâne, liman dâ’iresi, belediye, düyûn-ı umûmiyye dâ’iresi, reji idâresi ma‘a-anbâr, zükûr ve inâs mekteb-i ibtidâ’îleri.



Aded
Şehîd ve mecrûh olanlar

1
Kasabada bombardıman esnâsında muhâcirînden şehîd.

2
Mecrûh. Muhâcirînden Hopalı Mehmed oğlu Cafer, diğeri Arhavili Hasan Ağa kerîmesi Gülizar.

1
Çetenin kasabaya duhûlünde şehîd "asker".

1
Hükûmetin ihrâkı esnâsında yanmış "efrâd-ı münakkameden".

3
Kasabaya bir sâ‘at mesâfede Miliç karyesinde bombardıman esnâsında şehîd: Hacı Kanber oğlu Keziban, Çolak Hasan'ın kızı Havva, İsmâil Bey oğlu Bekir.

1
Miliç'de çete tarafından şehîd edilen Beyastan oğlu Yusuf.

2
Yine Miliç'de şehîd. Bombardımandan Hacı Hasan oğlu Kemal kerîmesi Hadîce, muhâcirînden Hopalı Bektaş oğlu Dursun zevcesi Binnaz.


Aded
Kasabada mevcûd Rum ve mühtedî Ermenilerden çeteye
iltihâk eden ve cebren götürülenler:

5
Demirci Kosti ma‘a-â’ile kasabada sâkin.

2
Demirci Kosti kâ’in birâderi.

2
Ermeni mühtedîlerinden Ünyeli bir kadın ve kerîmesi.

1
Ermeni mühtedîlerinden Terzi Maksud.

7
Eskici Ohannes ma‘a-â’ile

2
Cebren götürmüş oldukları: Kasabada Hacı Ali oğlu Hasan'ın bâkire kızı Firdevs ve diğeri yine kasabadan Dayı oğlu Hasan kerîmesi Satiye.


Dokuz şehîd

İki mecrûh

On dokuz esîr

Aslına mutâbıkdır.

Fî 15 Kânûn-ı Evvel sene 1332

Emniyyet-i Umûmiyye Kalem-i Husûsî Müdîriyeti


Sıra numarası
Yekûn
guruş
Muhterik olan ebniyenin kıymeti guruş
Nev‘i
Hâne eşyasının kıymeti guruş
Dükkân eşyasının kıymeti guruş
Zahîre kıymeti guruş
Mikdârı Kıyye
Esâmî

1
51.000
15.000
Bir bâb hâne
18.000
8.000
10.000
5.000
Taşcızâde Numan Efendi

2
20.000
20.000
Bir bâb hâne ma‘a dükkân
Emvâl-i metrûkeden Madalyanların

3
3.000
3.000
Hastahâne eşyası

4
1.500
1.500
Konak Kumandanı Hayri Bey

5
4.600
4.600
Hopa Mahkeme Başkâtibi İbrâhim Hakkı Efendi

6
400.000
70.000
Ma‘a-otel, kahvehâne ve dükkân
10.000
320.000
Hacı Paşazâde Hacı Fevzi Efendi

7
12.000
12.000
Ünyeli Kahveci Besim Efendi

8
1.500
1.500
Emvâl-i metrûke eşyası

9
30.000
30.000
İki göz dükkân ma‘a-furun
Kürd Hacı Ali Efendi oğlu Mustafa

10
49.000
16.000
Bir bâb hâne ma‘a ahur
25.000
7.000
1.000
500
Furuncu Hacı Mü’min ve birâderi Ömer Efendi

11
7.000
7.000
Taşcızâde Ahmed ve şerîki Hâfız Hüseyin Efendi

12
4.000
4.000
Taşcızâde Ahmed Efendi

13
60.000
60.000
Ma‘a-otel, kahvehâne, dükkân
Çarşambalı Laz Hacı Reşid Efendi

14
51.000
"
26.000
25.000
Kahveci Laz Süleyman Ağa

15
12.000
"
12.000
Bakkal Kâmil Efendi

16
85.000
"
45.000
40.000
Görele muhâ
cirlerinden Halil İbrâhim Efendi

17
15.500
5.000
Bir bâb hâne
5.000
3.000
2.500
1.250
Kasab oğlu Bekir

18
15.000
15.000
"
Emvâl-i metrûkeden belediye ve liman da’iresi

19
2.500
"
2.500
Tahrîrât Kâtibi Tevfik Efendi

20
1.300
"
1.300
Tedrîsât-ı İbtîdâ’iyye Müfettişi Mehmed Ali Efendi

21
15.000
15.000
"
Emvâl-i metrûkeden inâs mektebi

22
3.000
"
3.000
İnâs mektebi demirbaş eşyası

23
10.000
10.000
"
Laz Hacı Reşid Efendi

24
45.000
20.000
"
25.000
Hacı Müftî Efendi

25
75.000
15.000
"
25.000
35.000
17.500
Hacı Muhsinzâde Hâfız Hüseyin Efendi

26
32.740
10.000
"
13.000
3.500
6.240
3.120
Hacı Muhsin
zâde Mehmed Efendi

27
30.000
15.000
"
15.000
Hacı Kâtib'in mahdûmu Ahmed Fâik Efendi

28
8.000
5.000
"
3.000
Dul karı Gülizâr

29
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN SOYKIRIMINA KARŞI OSMANLI DEVLETİ'NDEN YARDIM İSTENİLDİĞİ

belge
1-5 arası

Ermenilerin, Revan, Şuregil, Zaruşat, Ağbaba, Çıldır, Göle ve Göleviren'deki Müslümanlara karşı katliam, yağma, ırza tecâvüz gibi mezâlimler işledikleri, milletvekillerini katlettikleri; Müslüman ahalinin ise, kendilerini savunmak için Osmanlı Hükûmeti'nden yardım talep ettiklerine dair.

22 R. 1337 (25. I. 1919)



Erzurum Ordu Kumandanlığı Huzûr-ı Âlîsine

25 Kânûn-ı Sânî [13]35

Ma‘rûz-ı çâkerleridir,

Madde 1: Târîhden dört mâh mukaddem ya‘ni Eylül [1]335 târîhinde Ermeni Hükûmeti tarafından (Revan) gavirniyesinde(?) bulunan dîn karındaşlarımıza yapılan hakâret, zulm ve ta‘addî, arş-ı âsumâna kadar yayılan sızıldı, nice binlerce çoluk ve çocukların kış günü çıplak nice dîn karındaşlarımız şehîd olmuşdur. Irz ve nâmûslarını pây-mâl edip düşman ellerinde esîr kalan kız ve gelinlerimizin esâretde kalması ve nice binlerce servet-i sâmâna mâlik olan hânedânlarımız düşman tarafından cüz’î, küllî dörtte bir nefsi hicret edip Ağbaba ve Şuregil ve Zaruşat kurâlarında sefîl sergedân olarak duvar köşelerinde melûl ve mahzûn kalmışdır. Bu dîn karındaşlarımıza yapılan hakâret sizlerce de ma‘lûm-ı âlînizdir.

Madde 2: Ardahan kazâsının Göle nâhiyesinin Çullu karyesinin üzerine top koydurup tamamıyla askerini çekip, erkek olan on beş yaşından altmış yaşına kadar katli‘âm eyleyip, kız ve gelinlerini esir edip ve mal [ve] davarlarını dahi toplayıp tamamıyla götürdüler. Bu sızıldı dahi arş-ı âlâya kadar direk oldu. Göle nahiyesinin Çatak-ı Ulyâ ve Çatak-ı Süflâ karyesine dahi asker ve kurşun getirip, mal ve davarlarını cem‘ eyleyip ve ırz-ı nâmûslarını dahi pây-mâl eylemişlerdir.

Madde 3: Şimdi ise Göle nâhiyesinde bir kaç parça eşkiyâ çıkartıp her tarafdan yol urmak, adam katleylemek ve karyelerde bulunan dîn karındaşlarımızın ırz ve nâmûsuna dokunmak gibi mu‘âmelelerdedirler. Karyelerden mal, davar, vergi istiyorlar, bire on fazla olmak üzere ahâlî de çiçâre vermediği takdîrde, asker kurşun getirip istediği gibi hakâretde bulunuyorlar ve köyleri bombardıman yapdırıyorlar.

Madde 4: 10 Kânûn-ı Sânî [13]35 târîhinde Göle nâhiyesinin Hasköy karyesine Ermeni tarafından bir klava ta‘yin edip gönderiyorlar. Hasköy ahâlîsi klavayı kabûl etmeyip mâdem ki cumhuriyetdir, biz kendi hod re’yimiz ile ta‘yîn edeceğiz. Klavayı kabûl etmediklerine dâ’ir Ardahan['da] oturan (?) İbrâhim Bey Kadimof tarafından otuz aded kadar jandarma tertîb edilip Hasköy'den dört yüz mal vereceksiniz. Ahâlî de, ne esbâb üzerine verelim? Bizlerde o kadar kudretimiz yokdur ki cem‘ edip verelim, vermek kudretimiz hâricinde bir işdir.

İbrâhim Bey kendisi kuvvetli bir müfreze ile Hasköy üzerine gelip elli aded kadar sığır, inek ve öküz ve yedi aded esb ve dört adam der-dest edip Ardahan kazâsına götürüyorlar ve der-dest edilen adamların kadınları, Ermeni askerî kumandanlarına ricâ tarîkiyle ifâdede iken, askerî kumandanı tarafından kadınları dahi der-dest edip Ardahan kazâsına götürüyorlar, Ermeniler elinde ötede beride gezdiriyorlar ve der-dest edilen dört adamdan otuz bin Manat dahi para cebrî sûretle zopa ile alıyorlar.

Madde 5: Ağbaba, Şuregil, Zaruşat ve Çıldır ahâlîlerimiz Ermeni Hükûmeti'ne tâbi‘ olmadığı sebeble bir takım milletvekîllerimiz içün Kars vilâyetinde kâğıd çekdirip, bu adamların katlolunması içün komitelerinde, ileride olan milletvekîlleri katlolunur ise ahâlî tâbi‘ olmağa mecbûrdurlar. Kâğıd çekilen adamların künyeleri ber-vech-i zîrdir ve bu adamlara da "Mavzeriski" nâmı veriliyor.

Madde 6: 25 Kânûn-ı Sânî [13]35 târîhinde Ardahan Kâ’im-i makâmı İbrâhim Bey Kadimof ve Askerî Kumandanı Mazmanof imzâsıyla Çıldır ahâlîlerinin milletvekîli olanlara hitâben yazıyor ki, her tarafdan üzerinize kurşun ve asker sevkedilecekdir. Asker hareket edip geldiğinde tuz, ekmek karşı çıkartıp ve asker kumandanlarına baş indirip teslîm olasınız, şâyet teslîm olmaz iseniz bi'l-âhire Revan gavirniyesine (?) ve Göle ahâlîlerine yapılan zulmlerin on derece fazla yapılacağını emîn olasınız. Biz de yazılan kâğıdlara hitâben cevâb verilmişdir.

Madde 7: C. [cevab] Revan gavirniyesine (?) yapdığınız zulm, ta‘addîlere karşı Göle'de yapılan zulmlere karşı ve Aralık'da olan fenâlıklara karşı ne yolda sizlere tâbi‘ ve emniyet edeceğiz. Nitekim gözlerimizin önünde yapılan zulmleri gördüğümüz hâlde hiçbir vakit i‘timâd etmeye her bir cihetle emniyet-bahşâ olmuşdur ve bizim de sizler ile bir da‘vâmız olmadığı gibi sizlerin de bizler ile bir da‘vâsı yokdur deyu cevâb gönderildi.

Madde 8: Kazâlarımızın her taraflarına ma‘lûmât verilerek süvârî ve piyâde iki bin[i] mütecâviz asker cem‘ edip kendi hudûdlarımızı muhâfaza etmekde iken 27 Kânûn-ı Sânî [13]35 târîhinde gündüz sâ‘at altı râddelerinde beş koldan avcı hat
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN KİLİS HAVALİSİNDE YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1-2 arası

Ermeniler tarafından Kilis havalisinde devriye gezmekte olan iki Osmanlı askerinin kulakları, burunları, parmakları kesilmek, boğazlanmak ve süngülenmek suretiyle öldürüldükleri; Ermenilerin karakol bastıkları, bu durumun Kilis ahalisinin heyecanına sebep olacağı ve Haleb'den hareket eden 1.500 kadar Ermeninin, Ermeni çoluk ve çocukları tarafından "intikam alınız" sözleriyle uğurlandıkları hakkında.

24 Ca. 1337 (25. II. 1919)

Dâhiliye Nezâreti

Umûm Jandarma Kumandanlığı

Şu‘be: 1

Kısım: 3 İstanbul

Aded-i Husûsî: 2554

Aded-i Umûmî: 138

Hâriciye Nezâret-i Celîlesine

Me’âl: İ’tilâf kıta‘âtına gönüllü olarak kaydedilen
Ermeni efrâdın mezâlimi hakkında.

Devletlü efendim hazretleri,

İ’tilâf kıta‘âtına gönüllü olarak kaydedilen Ermeni efrâdı tarafından Kilis ve havâlîsinde vukû‘ bulan tecâvüzât hakkında Mar‘aş Jandarma Taburu Kumandanlığı'ndan mevrûd telgrafnâme sûreti leffen takdîm kılınmışdır. Ma‘rûzât-ı vâkı‘aya nazaran îcâb-ı hâlin îfâsı husûsuna himem-i aliyye-i nezâret-penâhîleri şâyân buyurulmak bâbında emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 30 Rebî‘ü'l-âhir sene [1]337 ve

Fî 2 Şubat sene [1]335 Dâhiliye Nâzırı Vekîli

Dâhiliye Nezâreti İstanbul

Umûm Jandarma Kumandanlığı

Mar‘aş Jandarma Tabur Kumandanlığı'ndan mevrûd 21/1/[13]35 târîhli telgrafnâme sûretidir.

Fransız ordusuna gönüllü yazılmak üzere İngiliz askerleri muhâfazasında Haleb'den hareketle İskenderun'a gelen 400 kadar Ermeni, Kilis bölük mıntıkasında Azrab [Arzab]'a gelip geceyi geçirmek üzere orada kaldıklarından berây-ı vazîfe devriye dolaşan hücûm takımı efrâdından Kilisli Hacı Osman oğlu Ali ile Cum‘a oğlu Sâlih der-dest ve silâhları alındıkdan sonra tevkîf edilmişlerdir. Gecenin bir zamanında bu iki nefer Azraba'nın [Arzab'ın] beş dakîka mesâfesinde bir dereye götürülerek "Buralarda hiç Osmanlı askeri dolaşamaz" diyerek kulakları, burunları, parmakları kesilmek ve boğazlanmak, süngülenmek sûretiyle fecî‘ bir sûretle şehîd edilmişlerdir. Sabaha yakın Keferbaytara karakolunu basmışlar ise de müteyakkız bulunmuş olan efrâd cebhânelerini sarf etmek sûretiyle kendilerini muhâfaza, müdâfa‘a ederek çekilebilmişlerdir. Hâdis olan şu vukû‘âta karşı ise seyirci kalınmışdır. Şu hâle ve efrâdımızın elinden silâhlarının alınması ve kuvvetli devriye gezdirilememesi ve böyle bir vukû‘âta vaktinde telgrafen ma‘lûmât verilememesi ve işbu vukû‘ât hakkında telgrafla ihbâr edilmiş ise müsâ‘ade edilmemesi gibi ahvâl, netîce i‘tibârıyla pek çirkin bulunmaktadır. Çünki bu neferlerin keyfiyyet-i şehâdetleri Kilis ahâlîsinin heyecânını mûcib olacağı ve bundan korkduğunu ve tekrâr Haleb'den hareket eden 1500 kadar Ermeninin kasabadan çıkarılan Ermeni çoluk ve çocukları tarafından "İntikam alınız!" sözleriyle teşyî‘ edildikleri Kilis Bölük Kumandanlığı'ndan süvârî-i mahsûsla gönderilen jurnallerden anlaşılmış ve bu gibi ahvâle karşı nasıl hareket eyleyeceğini su’âl eylemekdedir. Keyfiyet mutasarrıflığa arzedildiğini posta ile arz-ı ma‘lûmât edileceği cevâben bildirilmişdir.

Aslına mutâbıkdır.

Fî 1 Şubat sene [13]35

Mühür

BOA. HR. SYS. 2602/1, Belge no: 23, 24


ADANA VE HAVALİSİNDE FRANSIZ BİRLİKLERİNDE MÜSTAHDEM ERMENİLERİN YAPTIĞI MEZÂLİM

belge
1-3 arası

Fransız birliklerinde müstahdem Ermeniler, Adana ve havalisinde, bilhassa Pozantı'da Müslüman ahali ve askerlerimize zulmettiklerinden bu kötü duruma bir son verilmesine ve Altıncı Ordu'dan terhis edilip de trenle gitmek mecburiyetinde bulunan on binden fazla asker ve zabitin aynı muameleye hedef olmamalarının teminine dair.

8 C. 1337 (11. III. 1919)


Osmanlı Ordu-yı Hümâyûnu

Erkân-ı Harbiyye-i Umûmiyye

Şu‘be: 2

Numara: 1206/925

Leffi: 1

Hâriciye Nezâret-i Celîlesine

Devletlü efendim hazretleri,

Fransız üniforması altında ve Fransız kıta‘âtında müstahdem bulunan Ermeni efrâdın Adana havâlîsinde îkâ‘ etdikleri cerâ’im ve münâsebetsiz ahvâl hakkında selef-i devletleri zamanında nezâret-i celîleleri nezdinde müte‘addid teşebbüsâtda bulunulmuş ve bir netîce-i müsmire elde edilememiş idi.

Bu vekâyi‘ miyânında bi'l-hâssa Pozantı'da Kıdemli Yüzbaşı Mustafa Efendi'nin ve Osmâniye'de üç Osmanlı neferinin katli, Pozantı nâhiye müdîrinin tahkîri, Adana mıntıkasından şimendüferle gelip geçen zâbitân ve efrâdımızın darbı, bütün mâ-meleklerinin gasbedilmesi gibileri şâyân-ı zikrdir. Buna müte‘allik olarak ahîren Yıldırım Kıta‘âtı Müfettişliği'nden mevrûd şifrenin bir sûreti dahi rabten takdîm kılınmışdır. Bu mü’essif ahvâle bir nihâyet verilmesi Altıncı Ordu'dan ter
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ZOR TELGRAF MÜDÜRÜNÜN ERMENİLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLMESİ

belge
1

Zor Telgraf Müdürü Muharrem Efendi'nin, Fransız askeri kıyafetli Ermeniler tarafından trende yaralanarak aşağı atıldığı ve hastahanede öldüğü, ayrıca para ve eşyalarının gasbedilmiş olduğuna dair.

2 N. 1337 (1. VI. 1919)


Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Âsâyiş Şu‘besi

Aded: 952

[Hulâsa:] Osmaniye ile Toprakkala istasyonları arasında trende
cerhedilen, Zor Telgraf Müdîri Muharrem Efendi'nin hastahânede vefât etmiş olduğuna dâ’ir.


Hâriciye Nezâret-i Celîlesi Cânib-i Âlîsine

Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir,

24 Nisan sene [1]335 târîh ve 763/98139/481 numaralı tezkire-i âcizîye zeyldir.

Fransız askeri kıyâfetinde Ermeni efrâdı tarafından Osmaniye ile Toprakkala istasyonları arasında trende cerh ve vagondan dışarı atılarak nukûd-ı mevcûdesiyle ba‘zı eşyasının gasbolunduğu arz ve iş‘âr kılınan Zor Telgraf Müdîri Muharrem Efendi'nin mecrûhen Toprakkala'da İngiliz hastahânesinde taht-ı tedâvîde bulunduğu sırada vefât eylediği ve tahkîkât netîcesinin de başkaca bildireleceği Adana Vilâyeti'nin iş‘ârına atfen Konya Vilâyeti'nden izbâr kılınmış olmağla ol bâbda emr ü fermân hazret-i veliyyü'l-emrindir.

Fî [17] Şa‘bân sene [1]337 ve

Fî 18 Mayıs sene [1]335 Dâhiliye Nâzırı

Vekîli

Ahmed İzzet

BOA. HR. SYS. 2485/97, Belge no: 1


ERMENİLERİN ERZURUM CİVARINDA YAPTIKLARI MEZÂLİM VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

belge
1-3 arası

Erzurum, Pasinler, Namervan, Norşın, Pernos ve Isısor'da Ermenilerin yaptıkları mezâlim, bu mezâlimin delillendirilerek açıklanması ve benzer mezâlimlere meydan verilmemesi için gerekli tedbirlerin alınmasına dair.

24 N. 1337 (23. VI. 1919)

Erkân-ı Harbiyye-i Umûmiyye Dâ’iresi

"Sûret"

Havza'dan Harbiye Nezâreti'ne mevrûd şifredir:

29/5/[13]35'de Pasinler kazâsının Isısor karyesi civârında biri gövdesinden ikiye ayrılmış, diğeri altı yerinden süngü ve kurşun ile cerhedilmiş, takrîben on beş yaşındaki bir çocuğun da burun, ağız ve kulakları kesilmiş olmak üzere bir sûret-i vahşiyânede ve gaddârânede katledilmiş üç Müslüman cesedi bulunmuşdur. Tahkîkât netîcesinde bu üç şehîdin Namervan kazâsının Norşın karyesinden oldukları anlaşılmış ve Namervan Kâ’im-i makâmlığı'nın iş‘ârâtına nazaran fi‘l-i katlin hudûd üzerinde kâ’in Yeniköy Rumları tarafından îkâ‘ edilmiş olduğuna zan hâsıl olmuşdur. Onbeşinci Kolordu Kumandanlığı'ndan bu bâbda aldığım ma‘lûmat-ı müzeyyelede vak‘a hakkında Erzurum İngiliz mümessilinden alınan tahrîrî cevâbda, işbu cinâyetin Oltu'nun on sekiz kilometre kadar şarkındaki Pernos köyünün eski sekenesinden olan Ermeniler tarafından yapılmış olmasının muhtemel olduğu, çünki bin dokuz yüz on sekizde kısm-ı a‘zamı katli‘âm edilen bu köy sekenesinin ahîren avdetle Türkiye hudûduna mücâvir dağlara gelmiş ve Isısor civârında ma‘sûm Müslümanlardan intikâm almak istemiş olmaları bu bî-çârelerin cesedlerinde görülen âsâr-ı vahşetle ve fecâ‘atla da Yeniköy Rumlarından ziyâde Ermeni olduğuna ihtimâl verdireceği bildirildiği anlaşılmakdadır. Mümessil-i mûmâ-ileyh, 1918 senesinde Ermenilerin â’ile ve acezelerini geriye sevketdikden sonra müsellah olan gençleriyle teşkîl eyledikleri çeteler vâsıtasıyla bi'l-hâssa Erzurum ve havâlîsi ahâlîsini (RYA) ve fecî‘ bir sûretde katleyledikleri el-yevm Harbiye Nezâreti'ndeki resmî vesâ’ik mevcûdu ile bütün cihân nazarında mertebe-i sübûta varmış ve binâ’en-aleyh Pernos karyesinde vukû‘u ihbâr edilen katli‘âmın gayr-ı vâki‘ bulunduğu ve sırf setr-i cinâyet için iş‘âr edilmiş olduğu[na] şübhe bulunmadığına dâ’ir cevâb verildiği bildirilmekdedir. Fi'l-hakîka fi‘l-i cinâyetin İngiliz mümessili tarafından bildirildiği sûretde kabûl edildiği takdîrde Türkiye'ye avdet etmek üzere hudûda yaklaşan bu Ermenilerin hâlâ vahşet ve cinâyetlerine devâm edecekleri ve Müslümanları birer sûretle imhâdan geri durmayacakları hakkındaki vilâyât-ı şarkıyye halkının havf ve kanâ‘atı te’yîd eylemekde ve 11/6/[13]35 ve yüz numaralı şifre ile Ermenistan ve muhâcirîn hakkındaki ma‘lûmâtımın derece-i ehemmiyeti tezâhür etmekdedir.

Fî 13 Haziran sene [1]335

Dokuzuncu Ordu Kıta‘ât Müfettişi

Mustafa Kemal



Erkân-ı Harbiyye-i

Umûmiyye Dâ’iresi

Şu‘be: 1

Numara: 3660

Hâriciye Nezâret-i Celîlesi Cânib-i Âlîsine

Harbiye Nâzırı Şevket Turgud Paşa tarafından

Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki,

Üçüncü Ordu Müfettişliği'nden mevrûd şifre sûreti leffen arz ve takdîm kılındı. Ahz-ı sâr-ı mukaddemât add ve telakkî olunabilecek mâhiyetde bulunan bu şenâ‘atin hudûd üzerinde veyâ civârında kuvve-i askeriyyem
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

BATUM, ARDAHAN VE KARS HAVALİSİNDE ERMENİ, RUM VE GÜRCÜ MEZÂLİMİ

belge
1-4 arası

Batum, Ardahan ve Kars havalisinde Ermeni, Rum ve Gürcülerin yaptıkları mezâlime dair gönderilen raporlar.

8 L. 1337 (7. VII. 1919)


Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Âsâyiş Şu‘besi

Aded: 231

Elviye-i Selâse ahvâline dâ’ir

Hâriciye Nezâreti Vekâlet-i Celîlesine

Mahremdir

Devletlü efendim hazretleri,

Batum, Ardahan, Kars havâlîsinde cereyân eden ahvâle dâ’ir Erzurum Jandarma Alay Kumandanlığı'ndan verilen rapor ile Hasankala Tabur Kumandanlığı'ndan keşîde olunup Erzurum Vilâyeti'nden gönderilen telgrafnâmenin birer sûreti leffen tisyâr kılınmış olmağla ol bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 4 Şevvâl sene [1]337 ve

Fî 3 Temmuz sene [1]335 Dâhiliye Nâzır Vekîli Nâmına

Müsteşâr

Keşfî



Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Hasankala Jandarma Bölük Kumandanlığı'nın, Vilâyet Jandarma Alay Kumandanlığı'ndan mevdû‘ 2 Haziran sene [1]335 târîhli telgrafnâmesinin sûretidir.

Bugün sûret-i husûsiyyede hudûd hâricinden alınan mektûb ile Karakilise kapı zâbitânından alınan rapor ber-vech-i zîr ma‘lûmâtı ihtivâ etmekdedir.

1- Azerbaycanlılar Bolşeviklere iltihâk etmişdir. Gürcüler de bu husûsa mâ’ildir. Hattâ Bolşeviklere murahhaslar göndermişlerdir.

2- Kafkasya'daki ahâlî-i Müslimede mevcûd cereyân Bolşevik tarafdârlığıdır.

3- Kars, Sarıkamış, Gümrü, Kağızman'da İngiliz kalmamışdır. Yalnız üç İngiliz ve ikisi Amerikan olmak üzere beş zâbit ve bir kaç asker Kars'da olup bunlar da Gümrü, Tiflis taraflarına dâ’imâ gelip gidiyorlarmış.

4- Göle cihetinde Rum, Ermeni ve Gürcülerden mürekkeb bir kuvvet, on beş kadar İslâm köyüne ta‘arruz ederek katli‘âm yapmışlardır. Aynı zamanda İslâmlardan milis efrâdı teşkil edilerek mukâbil müsâdemâta başlanmış, bu sırada nereden geldiği henüz ta‘yîn edilemeyen beş yüz kadar Müslüman süvârî efrâdı yetişerek düşmanı inhizâm hâlinde ric‘ate firâra mecbur etmişdir.

5- Gürcüler, Ardahan'dan çekiliyormuş. Hattâ kısmen çekilmiş.

6- Altmış kişiden mürekkeb bir çete Ahsara ve Oltu arasında icrâ-yı fa‘âliyyetde olup bunlar ansızın Hıristiyan köylerini basmak gibi harekâtda bulunuyormuş. Çeteyi ve efrâdını teşkîl eden eşhâsın hüviyeti mechûldür.

7- Rus idâre-i sâbıkasında ve Osmanlı ordusunun Elviye-i Selâse'yi işgâlinde jandarma hizmetinde istihdâm edilen Hasan nâmında birisi Müslümanlar aleyhinde pek ileri vardığı müfrit Ermeni tarafdârı olduğu beyân edilmekde ise de pek basit olan şu ma‘lûmâtın tevsî‘i husûsiyle Hasan nâmında olan bu şahsın hüviyetinin tasrîhi mahallinden ricâ edilmişdir.

8- Ermeni kuvveti Kağızman'da üç yüz ve Sarıkamış'da üç yüz ilâ dört yüz, Karaurgan'da dört zâbit ve seksen nefer olup Karakurt nâhiye merkezine Ermeni ve Rum'dan mürekkeb otuz jandarması gelmişdir.

9- Kağızman havâlîsine henüz yeni iskân etdikleri Ermeni muhâcirîninden sinn-i askerî dâhilinde bulunanlar celbedilerek ba‘de't-teslîh hânesine gönderilmekde olduğu te’eyyüd etmişdir.

10- Kağızman'daki Ermeni askerlerinde dört, Sarıkamış'da üç mitralyöz vardır.

11- Asker ve kumandanlarının harekât ve sekenâtları dâ’imî ve sıkı ta‘lîm ile iştigâldir.

12- Ermeniler bir vazîfenin îfâsı zımnında dâ’imâ toplu asker gönderiyorlarmış.

13- Müslümanlar ve bi'l-hâssa Kürdler arasında tahaddüs eden en ufak ve en büyük vekâyi‘a hiç ehemmiyet vermedikleri gibi kânûnî veyâ örfî ta‘kîbât icrâsında dahi bulunmuyorlarmış.

14- Rus gazeteleri, Sulh Konferansı'nın mukarrerâtına binâ ederek Kürdlere muhtâriyet-i idâre verileceğini yazıyormuş.

15- Göle cihetindeki müsâdemâtın hâlen devâm etmekde olduğu bildiriliyor.

16- Elviye-i Selâse'de cereyân eden ahvâl hakkında bu güne kadar elde edilen ma‘lûmât ber-vech-i muharrerdir. Bu bâbda muhâberâta devâm edileceği ve sıhhatli ma‘lûmâta dest-res olundukça pey-der-pey bildirileceğini arzeylerim.

Aslına mutâbıkdır

Mühür

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Erzurum Jandarma Alay Kumandanlığı'nın 3 Haziran sene [1]335 târîhli
ve 5895/5 numaralı tezkiresinin sûretidir.

1 Haziran sene [1]335 târîhli ve 5841/7 numaralı arîzaya lâhikadır.

1- Namervan jandarma kumandanı tarafından icrâ etdirilen tahkîkâtda Ermenilerin Karaurgan'da otuz yedi müsellah efrâdı olup bunların Rum köyüne kadar karakol tertîbâtı alarak hudûdu beklemekde oldukları ve Rum Yeniköyü'nde yetmiş ilâ seksen kadar gayr-i müsellah Ermeninin mevcûd ve Karaurgan'dan dâhile doğru Zayk karyesiKaraurgannde sekiz Ermeni karakolunun ve Sarıkamış'da da üç yüz ilâ beş yüz mevcûdlu bir Ermeni taburunun bulunduğu ve Oltu'dan Merdenik'e kadar hiç bir Ermeni olmayıp yalnız Merdenik'de mevcûd seksen kadar Ermeninin Rumlarla birlik
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN KARS CİVARINDAKİ MÜSLÜMANLARA SOYKIRIM UYGULADIKLARI; ZULÜM, KATLİAM VE YAĞMALAMA YAPTIKLARI

belge
1-3 arası

Ermenilerin, Kars'taki Müslümanları çeşitli bahanelerle öldürdükleri, Sarıkamış ve Kars'ta gençleri toplayarak soykırım yaptıkları, önde gelen bir çok kimseyi imha ettikleri, tekâlif-i harbiyye adı altında halkın zorla at, öküz ve davarlarını topladıkları, karşı gelenlerin katledildikleri, ayrıca Zengesur ve Nahcıvan civarında halkın silahını toplarken cebir ve şiddet kullandıklarına dair.

8 L. 1337 (7. VII. 1919)


Onbeşinci Kolordu

Erkân-ı Harbiyye Birinci Şu‘besinin

Müsvedde Varakasıdır

Şu‘be Numarası: 1

Kısım: 1

Târîh: 7/7/[13]35

Harbiye Nezâretine, Müfettişliğe, Van, Erzurum, Trabzon, Bitlis Vilâyetlerine, Erzincan Mutasarrıflığına; Üçüncü, Onbirinci, Onikinci Fırka ve Dokuzuncu Fırka Kumandanlığına, Süvârî Nişâncı Alayı Kumandanlığına

1- Kars'da Ermeniler, Müslüman ahâlîden ileri gelenleri habs ve teb‘îde germiyyet vermekdedir. Yüzü mütecâviz İslâmı, Osmanlı tebe‘ası diyerek der-dest ve geriye teb‘îd etmişlerdir ve ekser Müslümanı câsûs diye itlâf etmekde oldukları anlaşılmışdır.

2- Sarıkamış ve Kars civârında Ermenilerin İslâm gençlerini toplayarak gâ’ib etdikleri haber alınıyor. Kars ve Göle mu‘teberânından sekiz zât imhâ ve Şükrü Çavuş isminde bir İslâm i‘dâm edilmişdir.

3- Ermeniler, tekâlîf-i harbiyye nâmı altında İslâmların at, öküz, araba ve mevâşîlerini cebren toplamakdadırlar. Teklîfi kabûl etmeyen Akçakala çukurundaki sekiz Müslüman karyesi üzerine üç yüz süvârî ile üç yüz piyâde ve top, makineli tüfek sevkederek ahâlî-i İslâmiyyeyi topa tutmuşlardır. Ahâlînin cümlesi Allâhuekber dağına çekilmişlerdir.

5-[4] Azerbaycanlıların takrîben on gün kadar evvel Şuşa'da Ermenileri mağlûb ve perîşân ve burayı işgâl ve Geroy istikâmetinde harekete devâm etdikleri ve Bahr-i Hazer sâhilindeki Lengeran mevki‘ini de elde eyledikleri ve Bakü - Culfa demiryolunun inşâsına başladıkları haber alınmışdır.

4-[5] Ermenilerin bi'l-hâssa Zengesur, Nahcıvan ve Daralagez (?) mıntıkalarında İslâmların silâhlarını toplamak için pek ziyâde cebr ve şiddet ve bu bahâne ile her türlü zulm ve hakâretde bulundukları mevsûkan haber alınmışdır.

6- Hudûd hâricinde emniyyet olmadığını Erzurum İngiliz mümessili dahi i‘tirâf etmiş ve Tebriz'de vâki‘ olan bir kıtâli basdırmak için General Biç'in karârgâhıyla Gümrü'den Tebriz'e gitmekde olduğunu dahi söylemişdir.

7- Fırkalara; süvârî, topcu ve nişancı alaylarına yazılmışdır.

8- Aynen müfettişlikle mücâvir kolordulara ve vilâyetlere (Van, Bitlis, Trabzon, Erzurum, Erzincan) ve Harbiye Nezâreti'ne de yazılacakdır.

BOA. HR. SYS. 2877/23, Belge no: 1-3



TRABZON, KARS VE NAHCIVAN'DA YAPILAN MEZÂLİM


belge
1-5 arası

Santa, Yomra, Norşın, Isısu, Topyolu, Yağmurdere, Keşişköy, Maçka, Karaurgan, Kağızman, Zırnık, Balıkgöl, Abbasköy, Kars, Sarıkamış, Diyadin, Akçakale ve Nahcıvan civarında Ermenilerin yaptıkları katliam, zulüm ve yağmalara dair.

9 L. 1337 (8. VII. 1919)

Onbeşinci Kolordu Erkân-ı

Harbiyye Birinci Şu‘besinin

Müsvedde Varakasıdır

Şu‘be Numarası: 74

Târîh: 7/8/[13]35

Harbiye Nezâretine

1- Kolordu mıntıkasında, esâsen Trabzon mıntıkasında Santa ve havâlîsinde dolaşan ve siyâsî bir maksad ta‘kîb eden Kürdoğlu nâmındaki Rum çetesinden başka hâ’iz-i ehemmiyyet çete mevcûd değildir. Diğerleri bir takım çapulcu gürûhundan ibâret olduğundan büyük ve mühim vekâyi‘ olmamışdır. Bununla berâber Haziran [13]35 gâyesine kadar cereyân eden vekâyi‘i ve Kafkasya dâhilindeki Müslümanlarla Memâlik-i Osmâniyye'ye ilticâ eden muhâcirîn-i İslâmiyyeye Ermenilerin yapdıkları mezâlimi ve mu‘âmeleyi hâkî bir kıt‘a listenin 18/6/[13]35 târîhli ve 1676/1355 numaralı şifreli telgrafnâme-i nezâret-penâhîleri üzerine melfûfen takdîm kılındığı ma‘rûzdur.

Kâzım Karabekir

29/4/[13]35: Santa'nın Zurnacılar Mahallesi'nde Norar oğlu Orama nâmında bir Rum'un hânesinde bir aded mavzer tüfengi bulunmuşdur.

1/6/[13]35: Kürdoğlu nâmıyla ma‘rûf Rum çetesi Santa havâlîsinde Yomralı yedi Müslümanı katletdi.

10/6/[13]35: 2/6/[13]35 târîhinde Gümüşhâne'nin Leri karyesinden üç Rumla üç kadın Trabzon'a gitmekdeler iken, önlerine çıkan hüviyeti mechûl üç silâhlı, bir mikdâr paralarıyla kadınların çoraplarını alarak firâr etmişlerdir.

14/6/[13]35: Norşin karyeli 60 yaşlarında Mehmed oğlu Ali, aynı karyeden 12 yaşında Ağa oğlu İdris ve Isısu karyesinden 50 yaşlarında Aziz oğlu Rüşdü'nün cesedleri Topyolu civârında Rus hudûduna mukâbil İhtiyarderesi denilen mahalde bulunmuşdur. Bunlardan birincisinin yalnız kısm-ı süflâsı mevcûd idi, ikincisi ise müte‘addid mahallerinden kurşun ve bı
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN KAĞIZMAN, MESCİDLİ VE KARAKURT'TA YAPTIKLARI SOYKIRIMIN İNGİLİZ MÜMESSİLİNE BİLDİRİLDİĞİ

belge

1-3 arası

Ermenilerin Kağızman, Mescidli, Gülyantepe, Kurudere, Akçakale, Bozkuş ve Karakurt'ta yaptıkları soykırımın İngiliz mümessili Ravlinson'a bildirildiğine dair.

9 L. 1337 (8 VII. 1919)



Onbeşinci Kolordu Erkân-ı

Harbiyye Birinci Şu‘besinin

Müsvedde Varakasıdır

Şu‘be Numarası: 962

Târîh: 8/7/[13]35

İngiliz Kâ’im-i makâmı Ravlinson Cenâblarına

Ermenilerin 5/7/[13]35'de Karakurt'un yedi kilometre kadar şimâlindeki Mescidli köyüne ve Karakurt'un cenûbundaki Gülyantepe köyüne ve 6/7/[13]35'de Sarıkamış yakınındaki Pozat köyüne baskın yaparak İslâm ahâlîyi katle başladıkları haber alındı ve el-ân Karakurt istikâmetinde şiddetli top ve tüfenk sesleri işidilmekde olduğu da hudûd civârındaki kıta‘âtdan bildirildi ve bu havâdis herkesi fevka'l-âde müte’essir etdi. Bu cinâyetlerin mahallinde tahkîkine lütuf buyurulursa arz-ı şükrân eylerim. İhtirâmât-ı fâ’ikamın kabûlünü ricâ ederim Kâ’im-i makâm Bey.

Kâzım Karabekir

Onbeşinci Kolordu

Müsvedde Varakasıdır

Târîh: 9/7/[1335]

İngiliz Kâ’im-i makâmı Ravlinson Cenâblarına

1- Ermenilerin Kağızman ve civârı ahâlî-i İslâmiyyesini katli‘âm sûretiyle imhâya başladıklarını, tahlîs-i nefs maksadıyla firâr edenler haber vermekdedirler.

2- Ermeniler Kurudere'yi basarak beş erkek, üç kadın şehîd etdikden sonra otuz üç erkek, bir gelin, bir kız, dört yüz kırk mevâşîyi alıp götürmüşlerdir.

3- 4 Temmuz'da Kars'la Oltu arasındaki Akçakala'ya tâbi‘ dört karyeye baskın yaparak, birisinin insânlarını kâmilen; diğerlerinden altmışar adam götürüp kesdikleri bildirilmekdedir. Bu karyelere baskın yapan Ermeniler, beş top, yedi makineli tüfek isti‘mâl etmişler, bu kuvvetin kumandanı Arşak nâmında birisi imiş.

4- Bozkuş karyesinde bir İslâmın kardaşıyla karısı ve kızını da karyesi götürmüşlerdir.

5- Ermeniler, Karakurd mıntıkasında İslâmları katli‘âm etmeğe devâm etmekdedirler. Hudûd hâricinde cereyân etmekde ve umûm üzerine de pek derin te’sîrât yapmakda olan bu ahvâl-i mü’ellimeye âcilen bir netîce verilmesini ve mes’ûllerinin tecziyesiyle bizi de bu husûsda tenvîr eylemek lütfunda bulunulmasını çok ricâ ve takdîm-i hürmet eylerim efendim.

Kâzım Karabekir

BOA. HR. SYS. 2877/25, Belge no: 1-3


ERMENİLERİN KAĞIZMAN, KARAKURT, SARIKAMIŞ VE AKÇAKALE CİVARINDA YAPTIKLARI SOYKIRIM

belge
1-5 arası

Kağızman'daki Ermeni kumandanının, Zilan Aşireti Reisi Mahmud Bey'e, ya teslim olmaları ya da harbe hazırlanmaları yolunda mektup yazdığı; 12. Fırka'nın Mahmud Bey'den, tecavüze karşı tedbir alındığı ve sebat edileceği yönünde cevap verilmesini istediği; Ermeni kuvvetlerinin Pozat, Mescidli, Gülyantepe, Kurudere köyleri ile Akçakale'ye bağlı dört köyü basarak Müslüman ahâlîye soykırım uyguladıkları ve para, eşya, mal ve hayvanlarını gasbettiklerine dair.

10 L. 1337 (9. VII. 1919)



Onbeşinci Kolordu

Müsvedde Varakasıdır

Şu‘be Numarası: 1

Târîh: 8 Temmuz [1335]

3. Ordu Müfettişliğine

1- Kağızman'daki Ermeni kumandanı, hudûd hâricinde ve pek yakınındaki Zilan Aşîreti Re’îsi Mahmud Bey'e yazdığı mektûbda (Mektûbun târîhi su’âl edilmişdir.) hudûd-ı Osmânîyi tecâvüz edeceklerinden, ya aşâ’irin teslîm olmalarını yâhûd Osmânlı hudûdunda harbe hâzırlanmalarını bildirmişdir.

2- 12'nci Fırka tarafından Mahmud Bey'e, verilecek cevâb hakkında 36. Alay kumandanına şu emir verilmişdir: "Aşâ’ir hudûdumuz hâricinde bir ta‘arruza ma‘rûz kalırlarsa mukâbele ve sebât ederler. Bizim hudûdumuz dâhiline vukû‘ bulacak tecâvüze karşı tedâbîr ittihâz olunmuşdur. Aşâ’ir sebât etsin."

3- Sözü şâyân-ı i‘timâd olduğu 12. Fırka'ca bildirilen rü’esâ-yı aşâ’irden Binbaşı Abdülhamid Bey'in verdiği ma‘lûmâta nazaran Kağızman kazâsına muzâf Sarı ve Komik karyelerinin İslâm ahâlîsi 30 Haziran'da, Ermenilerin ikâmet etdikleri Çeraklı (Çalaklı) karyesine hücûm ve yağma etmişlerdir. Bunun üzerine sâ’ir Ermeni köylerindeki Ermeniler firâr ile Karakurt'a çekilmişlerdir.

4- Kağızman'daki Ermeniler Kars'dan aldıkları ajansda Osmanlı toprağından bir kısım arâzînin kendilerine verildiğini öğrenerek 30 Haziran [13]35'de şenlik yapmışlardır.

5- Altı Temmuz'da Ermeniler Sarıkamış civârındaki Pozat karyesini basarak Çerkeslerle müsâdemeye başlamışlardır. Bu müsâdemeye Karakilise karyesi Rumları da iştirâk etmişlerdir.

Karapınarlı Hacı Fazlızâde Îsa Bey'in 7 Temmuz'da 35. Alay 1. Tabur kumandanına gönderdiği mektûbda (mektûb târîhi 6 Temmuz) Ermenilerin 5 Temmuz'da Karakurt şimâlindeki Mescidli karyesine baskın yapıp ahâlî-i İslâmiyyeyi katle başladıklarını yazm
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN HUDUT DIŞINDAKİ MÜSLÜMANLARA YAPTIKLARI MEZÂLİM

belge
1-5 arası

19 L. 1337 (19. VII. 1919)

Horasan

18/7/[13]35

[Aded]: 1820

Onbeşinci Kolordu Kumandanlığına

Hudûd hâricindeki ahâlî-i ma‘sûme-i İslâmiyyeye Ermeniler tarafından revâ görülen işkence ve mezâlimi hâki Nebi Ağa vâsıtasıyla Eleşkird'deki 36. Y. [Alay] 3. T. [Tabur] kumandanına İslâmların gönderdikleri mektûb ile Nebi Ağa'nın bu kerre istihsâl eylediği ma‘lûmâta atfen 36. Y. [Alay] 2. [Tabur] Kumandanlığı'nın raporu ve 36. Y.[Alay] 3. [Tabur] Kumandanlığı'nın bi'z-zât tahkîkâtına müsteniden yazdığı raporun sûretleri aynen ihrâc edilerek manzûr-ı devletleri buyurulmak üzere leffen takdîm kılındığı ma‘rûzdur.

12. Fırka Kumandanı

Kâ’im-i makâm

İmza

Sûret

Eleşkird'de Tabur Kumandanlığına

İnhâ olunur ki, Karakurt nâhiyesinden gelen Ermeniler hükûmeti, bizim başlarımıza getiren felâket birer birer Allah Rızası için ve peygamber aşkına olsun Avrupa'daki devletlere bildirin, şâyed eğer bildirmedin ise yarın kıyâmet gününde rûz-ı mahşer kurulduğu zamanda Bârî-i te‘âlâ hazretleri kâdî olur ve peygamberimiz şefâ‘atçi olur. Fi'l-cümlemiz size da‘vâcı oluruz. Ondan sonra Birinci mâdde ve her bir karyemizden ikişer ve üçer kişi eşrâfımızdan der-dest edip on gün kadar aç, susuz habs bırakır. Günde yüz elli ağaç uruyor. Parası olan da kendini, kanını geri alır, olmayanı öldürür. Mâdde 2: Mal, davar alır kût-ı yevmîleri kat‘ edilir. Mâdde 3: Günde bir iki karyemizi top ve mitralyöz ile yıkıp yakmakdadır. Ve hattâ İslâm ırzına müdâhele olunmakdadır. Dünkü gün Mescidli -Alakilise- Hopvirân ve Şâdivan karyelerindeki olan İslâmlar üzerine ta‘arruz etdiler. Yirmi kişi şehîd ve otuz beş kişi mecrûh olduğu, eğer böyle devâm ederse, Kars ve Erivan vilâyetlerinde İslâm nâmı kalmayacak. Altı yüz seneden beri umûm devletlerin içinde olan İslâmlara böyle zulüm ve te‘addîye mübtelâ olunmamış. Mâdde 4: Kars ve Erivan ve Batum vilâyetlerinin ve bâlâda tahrîr olunan vilâyetler cihân yüzünde ne kabâhat etmişler ki, gaddâr kelb Ermeniler[i] üzerine musallat etmişler. Muhâfazamız için başka bir devlet yok idi ki, tahlîs olunmaklığımız için gelse idi. Ermenilerin işlediği zulüm ve te‘addîler [Şeddad-Nemrud-Fir‘avn] zamanlarından beri vukû‘ bulmamışdır. Ve şimdiki hâlde fi'l-cümlemizin hayatları tehlikededir. Bu gibi mazlûmiyetimizi lâzım gelen makâmlara bir an evvel bildiriniz efendim.

Fî 11 Temmuz sene [13]35

Gâzikaya'dan

Acem oğlu Osman
Gâzikaya'dan

Veli oğlu Ahmed
Yukarı Güllüce karyesinden

Ağa oğlu Bekir Efendi



Aşağı Güllüce'den

Kadir oğlu Fakih Süleyman


Aşağı Güllüce'den

Mahmud oğlu Esad Efendi




Numara: 364 Toprakkala'dan

12 Temmuz [13]35

Mahremdir

Otuz Altıncı Alay Kumandanlığına

Üçüncü Tabur Kumandan Vekîli Yüzbaşı Mustafa Efendi tarafından

Bendeniz 11 Temmuz sene [13]35 târîhinde Kopuz-ı Süflâ ve Hanköyü istikâmetinden hudûdu geçerek Kazıkkaya köyüne ve oradan da hudûdla Kazıkkaya köyü arasında çadır kurmuş olan Acem Ağa aşîretine gidip sâbık Karakilise telgraf çavuşlardan Vanlı Ahmed Efendi ile konuşdum. Mûmâ-ileyhin ifâdesi aynen ber-vech-i zîr arzolunur:

1- Bundan takrîben sekiz gün evvel Ermeniler Kazıkkaya ve Gömik köyleri İslâmlarından tekâlîf-i harbiyye sûretiyle mal, davar, at ve sâ’ire toplamak ve aynı zamanda silâhlarını almak teşebbüsünde bulundular. Bu köyler ahâlîsi muvâfakat göstermediklerinden aralarında âteş açıldı. Ermeniler İslâmların âteşlerine dayanamayarak Çolaklı köyüne ve oradan da mezkûr köy Ermenileriyle Armudlu köyüne toplandılar. Bu muhârebeyi işiden Aşağı-Yukarı Güllüceler, Humeşgeldi [Hoşgeldi?], Kozan, Sitan, Başköy karyeleri ahâlî-i İslâmiyyesi dahi toplanarak İslâmlara yardım etmek maksadıyla muhârebeye iştirâk etdiler. Ermeniler, İslâmlara mukâbele edemeyerek Gülayıntab köyüne firâr etdiler ve bu sûretle muhârebe netîcelenmiş idi.

2- Sonra Ermeniler Sarıkamış civârında Hamamlı, Mescidli köylerini basıp İslâmların yine aynı maksadla mallarını alıp götürmüşler. Bunun üzerine oradan bir adam kaçıp Kazıkkaya köyüne gelir. "Ne duruyorsunuz, siz İslâm değil misiniz? Ermeniler bizi talan etdi. Bize küme olunuz mallarımızı alalım" demesi üzerine ber-vech-i bâlâ arzolunan köyler ahâlîsinden bir kaç yüz piyâde ve süvârî ictimâ‘ ederek Karakurt köyü civârında, Aras nehri üzerinde köprü başında durup köy içerisine kurşun atmağa başlarlar. Ermeniler ise mukâbele etmezler. İslâmlar mukâbele görmeyince köyün içerisine gider gitmez Ermeniler Karakurt tepeleri üzerine ta‘biye edilen iki top ve bir mitralyöz ile İslâmlar üzerine şiddetli bir sûretde ateşe başlarlar. Bunun üzerine köyden kaçarlarken bir at ile altı adam paralanmış. Buradan çekildikden sonra Karapınar sırtlarını işgâl edip Ermenileri beklemişler. Ermeniler mevzi‘de bulunan İslâm
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİLERİN TÜRK KÖYLERİNE SALDIRILARDA BULUNDUKLARI

belge
1-4 arası

Ekserisi Kızılkilise Rumlarından olan 150 kişilik bir Ermeni piyade kuvvetinin Bulaklı karyesini işgal ettikleri, mal ve eşyaları yağmaladıkları, köylülerden iki şehid ve iki yaralı olduğu, aynı Ermeni kuvvetlerinin Iğırbığır karyesi civarındaki Türk mevzilerine saldırmak istedikleri fakat geri püskürtüldüklerine dair.

20 L. 1337 (19. VII. 1919)

Horasan

19/7/[13]35

Aceledir

15. K. K. [Kolordu Kumandanlığı]

19/7/35 târîh ve 1/1813 numaralı rapora zeyldir.

Otuz beşinci Alay Kumandanlığı'ndan ve sa. 8. 30 sonrada alınan rapor hulâsası ber-vech-i âtî arzolunur.

1- Ekserîsi Kızılkilise Rumlarından olmak üzere 150 kişilik bir Ermeni piyâde kuvveti, berâberlerinde iki top ve iki makinali tüfenk olduğu hâlde bugün 19/7/[13]35 sa. 9.00 evvelde Bulaklı karyesine ânî bir ta‘arruz yapmış ve karyeyi işgâl etmişlerdir. Bu köy ahâlîsinin bir kısmı firâr ve bir kısmı müdâfa‘ayı ihtiyâr etmiş ise de netîcede köy, Ermenilerin eline geçmiş ve emvâl ve eşya yağma olunmuşdur. Firâr edebilen köylüler hudûdumuz dâhiline ilticâ etmişlerdir. Bu müsâdeme bir sâ‘at devâm etmiş ve köylülerden iki şehîd ve iki kişi de mecrûh düşmüşdür.

2- Bulaklı karyesini işgâl eden Ermeni kuvveti iki manga kadar bir piyâde kuvvetini Iğırbığır karyesinin dört kilometre şimâlindeki tepede bulunan nevbetçilerimize takarrub etmek istemiş ise de nevbetçilerimizin açtığı ateş üzerine postamız derhâl takviye olunarak gelenleri def‘ etmişlerdir. Bulaklı'yı yağma eden Ermeniler bi'l-âhire Başköy'e doğru çekilmişlerdir. Ermenilerin endâht etdikleri top mermilerinin 15 kadarı hudûdumuz dâhiline düşmüşdür ve takarrub etmek isteyen Ermenilere ateş açan postamız yüz fişenk sarfetmişdir. Lehü'l-hamd bir gûnâ zayi‘âtımız olmadığı ma‘rûzdur.

3- Bu rapor 19/7/35 târîh ve 1/1935 numara ile 15. K. [Kolordu] ve 34. Y. [Alay], 36. Y. [Alay] Alayve Nişâncı Alayı kumandanlıklarına yazılmak üzere sa. 9 sonrada Horasan rapor merkezine verilmişdir.

12. Fırka K. [Kumandanı]

Osman Nûri

BOA. HR. SYS. 2877/48, Belge no: 1-4

ELVİYE-İ SELÂSE'DE ERMENİ MEZÂLİMİNİN DURDURULMASI İÇİN KALEME ALINAN FERYADNÂME

belge
1-2 arası

Elviye-i Selâse (Kars, Ardahan ve Batum) dahilinde Müslüman ahaliye Ermeniler tarafından yapılan mezâlimin sona erdirilmesi için Dersaadet'deki Amerika sefirine ve İstikbal Gazetesi'ne gönderilen feryadname hakkında.

25 L. 1337 (24. VII. 1919)

Horasan

24/7/[13]35

Şu‘be: 1

2000

Onbeşinci Kolordu Kumandanlığına

Elviye-i Selâse dâhilindeki ahâlî-i Müslimeye Ermeniler tarafından günden güne yapılmakda olan fenâlıkların önünü almak ve İslâmları bu zulmden kurtarmak maksadıyla Dersa‘âdet'de bulunan Amerika sefîrine ve berây-ı neşr İstikbâl Gazetesi'ne yazdırılmak üzere Sarıkamış Kâ’im-i Makâm-ı sâbıkı Bekir Bey tarafından on gün evvel 36'ncı alayın üçüncü taburuna verilen feryâdnâmenin bir sûreti manzûr-ı devletleri buyurulmak üzere aynen takdîm kılındığı ma‘rûzdur.

12. Fırka Kumandanı

Kâ’im-i makâm

İmza

Dersa‘âdet'de Amerika Devlet-i Fahîmesi Sefîr ve
Mümesil-i Muhteremi Cenâblarına

Sûret

Dersa‘âdet'de İstikbâl Gazetesine

Cihâna adâlet ve müsâvât mümessili olduğunu i‘lân ve ale'l-ıtlâk her ferde cem‘iyyet-i beşeriyyenin müdâfa‘a-i hukûkunu tekeffül eden İngiliz Devlet-i mu‘azzama-i fahîmeyi îcâbât-ı siyâsiyye ilcâ’âtı vesîlesiyle iki üç mâh evvel şûrâmızı ilgâ ve a‘zâ-yı müntehabesini tardetdikleri sırada mal, can ve ırzımızın taht-ı emniyyetde bulunduğunu ta‘ahhüdle şûrâmızın yerine Ermeni Hükûmeti'ni ikâme etmiş idi. Fakat heyhât, hezârân heyhât ki bu ta‘ahhüdât yalnız kuru mevâ‘îdden ibâret kalmağla berâber can ve mevcûdiyyetimiz, istikbâlimiz, milletimiz mahv ve ifnâ edilmekdedir. Bu kabîlden olarak İngilizler çekildikden sonra Hükûmet-i Ermeniyye tarafından her türlü tasvîr ve tasavvurun fevkinde îkâ‘ olunan ve el-ân bütün şiddetiyle icrâ edilegelmekde olan vahşet ve mezâlime târîh-i cihânda emsâli nâ-mesbûk cinâyât, sahîfeler dolduracağı cihetle tafsilinden sarf-ı nazar edilmişdir. Yağma ve ifnâ edilen eşya ve emvâl ve mülkümüzü unutarak Ermeni top ve kılınçları altında her gün fecî‘âne bir sûretde öldürülen efrâd-ı ahâlîmizin, kezâ her dakîka hedef-i ta‘arruzları olan kadınlarımızın ve nâmûsumuzun muhâfazasına bir sed çekileceği ümîdiyle cinâyât-ı ânifeden bir kaçını ta‘rîfe tevessül ediyoruz. Kağızman Şûrâ Re’îsi ve Mutasarrıf-ı sâbıkı Arslan Bey, refîkasıyla ve eşrâfdan Ahmed Bey iki hizmetçisiyle Kars'a giderlerken müsellah Ermeniler yollarını keserek Arslan Bey'in refîkasının gözü önünde ırzına tecâvüzden sonra insâniyyet kabûl edemeyecek dereced
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

RUSLARIN VE ERMENİLERİN RİC‘ATİNDE ERMENİLERİN YAPTIĞI MEZÂLİM

belge

1-18 arası

Sarıkamış ric‘atinde Antranik Paşa çetesi başta olmak üzere Ermeni çetelerinin, Bedrevans, Kalender, İslâmsor, Ahalik-i Ulya, Hoşu karyesi, Zanzak, Sıçankala, Ağviran, Zivin, Menevürt, Zars, Gerek, Azab köyleri ahalisini soykırıma tabi tuttukları, yaklaşık 10.000 kişiyi esir ya da katletdikleri, esir edilenlerin ya katledildiği haberinin alındığı, ya da hiç haber alınamadığı; katledilenlerin ise dere içlerine, hanelere ve ahırlara toplatılıp kurşunlanarak ya da süngü ve balta ile parçalanarak katledildikleri, bazılarını üzerlerine gazyağı dökerek yaktıkları, çocukların burun ve kulaklarını kesip parça parça doğradıkları, bazılarının göğüslerinden çivi çakarak süngüledikleri, bir kısmını boğazladıkları, kadınların memelerini keserek işkencelerle öldürdükleri; kalan az sayıda insanın da ancak can ve nâmuslarını kurtarabildiği.

Ermeni çetelerinin bu köylerin bütün mal, hayvan ve zahirelerini yağmaladıkları, binlerce hane, dükkân ve cami‘i yağmalayıp harap ettikleri ve yaktıkları, yüz binlerce öküz, inek, dana, manda, at, kısrak, merkep, koyun, keçi, zahire olarak da yüzbinlerce kile buğday ve arpa; on binlerce para, binlerce altın, kadınların ziynet eşyaları, yüzlerce yatak, bal petekleri, bakır eşyalar vs. yağmaladıkları, Ağviran karyesi cami‘inden 70 halı gasbettiklerine dair.

22 L. 1337 (21. VII. 1919)



Ermenilerin İslâmlara yaptıkları mazarrat ve mezâlime dâ’ir Bedrevans karyesi hey’et-i ihtiyâriyyesinin ifâde-i evveliyyesidir.

S. [soru]1- Seferberlik ibtidâsından ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler tarafından köyünüzde İslâm katledilmiş midir?

C. [cevab]1- Sarıkamış ric‘atinde on beş erkek esîr edilip Kars tarafına götürülüp karyemiz muhtârı da birlikde olarak hayat ve memâtları mechûldür ve nerede öldürdüklerini bilemedik.

S. [soru]2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler kimlerdir? İsimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyan ediniz.

C. [cevab]2- Rus, Pasinlerden geriye çekildiğinden Sarıkamış ric‘atinde Antranik Paşa çetesi tarafından bâlâda zikrolunan on beş erkek esîr edilip nerede öldürdükleri bizce mechûldür. Yalnız Kars tarafına götürüldüğünü haber aldık. Hâlâ şimdiye kadar hayat memâtları bizce mechûldür.

S. [soru]3- Ermeniler tarafından esîr edilmiş, öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle götürdüler?

C. [cevab]3- Karyemiz ahâlîsinden Muhtâr Hasan, amucası oğlu Kâmil, Tâhir oğlu Kerem, Şâkir oğlu Âkif, birâderi Alâeddin, Mehmed oğlu Rıza, birâderi Kâmil, diğer birâderi Fâzıl Ali, oğlu Eyyub, Miro oğlu Karîb, Reşid oğlu Mikdâd, Meded oğlu Emir, Vanlı Durak oğlu İsmâil, Aziz oğlu Davud, Paşa oğlu İsmâil, Karîb oğlu İskender bâlâda zikr olunan Antranik Paşa ile birlikde gece karanlık olduğundan adedi mechûl Ermeni çeteleri kapıyı kırıp mezkûr ahâlîyi toplayıp süngüler ile götürüldü.

S. [soru]4- Ermeniler, İslâmların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C. [cevab]4- Bâlâda zikrolunan karyemiz ahâlîsinden on altı erkekle komşularımızı topladıkdan sonra mezkûr adamların hâne, mal ve eşyaları yağma etdiler. Mütebâkî kalan ahâlî, ancak yalnız nâmûsumuzu ve canımızı kurtarabildik. Yetmiş hânenin adedi mechûl eşyasını yağma etdiler ve iki yüz öküz ve üç yüz inek ve ufak sığır malı ve beş yüz koyun ve yirmi esb ve dört dükkân içerisinde beş yüz bin guruşluk para ve eşyasını yağma edip mezkûr Antranik Paşa çeteleriyle birlikde olarak götürülüp ve yağma edilmişdir.

S. [soru]5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab].5- Evet ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâret olduğunu tasdîk ederiz.

Fî 12/7/[13]35

Bedrevans karyesinden

Eşref oğlu Tâhir

Bedrevans karyesi İmâmı
A‘zâ

Yanık oğullarından Mustafa oğlu Edhem
Muhtâr

Mehmet oğlu Ömer

Bedrevans karyesi muhtârı

A‘zâ

İbrâhim oğlu Kurban


Necid Kurban




Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Kalender karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin ifâde-i evveliyyesidir.

S. [soru]1- Seferberlik ibtidâsında ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler tarafından köyünüzde ne kadar İslâm katlolunmuşdur?

C. [cevab]1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden yirmi bir erkek öldürülmüşdür.

S. [soru]2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C. [cevab]2- Rus, Pasinlerden geriye çekildiği zaman Sarıkamış ric‘atinde Antranik Paşa çeteleri tarafından ve diğer çetelerin isimlerini bilmediğimiz yüz atlı çeteler karyemiz ahâlîsini toplayıp karyemize on beş dakîkalık bir dere içerisinde öldürdüler.

S. [soru]3- Ermeniler tarafın
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

SARIKAMIŞ RİC‘ATİNDE ERMENİLER TARAFINDAN SOYKIRIMA UĞRAYAN KÖYLERİN İHTİYAR HEYETLERİNİN İFADELERİ

belge
1-14 arası

Altınbaluk, Maslahat, Elimi, Alakilise, Hadik, Sanamer, Ardos, Kızlarkale ve Horasanköylerinin, ihtiyar heyetlerinin, Ermeni hakaret ve mezâlimine dair verdikleri ifadeler.

2 Za. 1337 (30. VII. 1919)

Ermenilerin İslâmlara karşı yapdığı hakâret ve mezâlime dâ’ir Altınbulak karyesi heyet-i ihtiyâriyyesinin ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinde[n] ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler tarafından köyünüzde İslâm katlolunmuşdur.

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde yirmi erkek, beş kadın; beş erkek ve kız çocuğu öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur; beyân ediniz?

C [cevab]- 2- Sarıkamış ric‘atında Aliceyrek [Alicekrek] karyesinde Feno oğlu Bogos ve Tosun çeteleri tarafından ve diğer refîkleri Aso oğlu Mikoç, Mıgır ve oğlu Serkis, Hampar oğlu Kirkor ve ma‘iyyetlerindeki bulunan bilmediğimiz altmış atlı, on beş piyâde Ermeni tarafından bir binalara doldurulup balta ve kurşu[n] ile öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan kadın ve erkek çocukların isimleri nedir ve ne sûretle öldürüldüler?

C [cevab]- 3-Ahmed oğlu Mevlüd, Ahmed oğlu Mecnun, Şaban oğlu Hüseyin, Ömer oğlu Bedir, birâderi Keleş, Bedir'in mahdûmu Bahri, birâderi Nûri, Hamzo'nun oğlu Koca (?), mahdûmu Mahmud, Abdullah'ın oğlu Kemal, birâderi Cemâl, Salo'nun oğlu Bekir, Yusuf oğlu Şaban, birâderi Bedir, Osman oğlu Hasan, mahdûmu Hüseyin, Nado oğlu Musa, birâderi Nebi, Mahmud oğlu Zâbit, birâderi Emir, Ali kerîmesi Basra, Behlül kızı Cevahir, Ali kerîmesi Güllü, Hasan zevcesi Elmas, Mustafa zevcesi Gülsüm, Hasan kerîmesi Elmas, hemşîresi Cevriye, Hüseyin oğlu İmdad, birâderi Ahmed, Mehmed oğlu Polat, zükûr ve inâs esâmîleri, süngü ve balta ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler Müslümanların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır, alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Sarıkamış ric‘atinde adedi mechûl birçok hâne eşyası yağma etdiler. Ba‘dehu yüz kırk öküz, yirmi camus, yirmi üç esb, iki yüz otuz inek, yüz altmış tosun, yüz aded kısır sığır, iki bin dört yüz seksen koyun ve keçi, altı bin sekiz yüz kile buğday, üç bin dört yüz kile arpa, Feno oğlu Bogos ve Aso oğlu Mikoç çetesi ve isimlerini bilmediğimiz altmış süvârî ve on beş piyâde Ermeni çetesi tarafından yağma edilmişdir.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur; kati‘yyen hilâfı olmadığını tasdîk eyleriz.

Fî 28 Temmuz sene [13]35


A‘zâ

Ali oğlu Şâmil
A‘zâ

Kâsım oğlu Ali
Muhtârı

Şaban
Altınbulak
karyesi İmâmı

Hüseyin




Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlimeye dâ’ir Maslahat karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbut ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler tarafından köyünüzde ne kadar İslâm katlolunmuşdur?

C [cevab]- 1 - Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden otuz sekiz kadın ve erkek öldürülmüşdür, yirmi kız ve erkek çocuğu öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler kimlerdir? ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur; beyân ediniz?

C [cevab]- 2- Pasinlerin Yüzviran karyesinde Kirkor çete re’îsi ve mezkûr karyeden Agob ve Pasinlerin Zanzak karyesinde Misak, Namervan'ın Ekrek karyesinden çete re’îsi Oskan oğlu Apet ve diğer refîklerinin isimlerini bilmediğimiz beş yüz Ermeni çete tarafından karyemiz ahâlîsi[ni] toplayıp binâlara doldurup karyemiz dâhilinde öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan kadın ve çocuk ve erkeklerin isimleri nedir ve ne sûretle öldürdüler?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden Hüseyin oğlu Emin, vâlidesi Esma, amucası oğlu Hâfız ve diğer amucası oğlu İrfanî, Kadir oğlu Mehmed ve zevcesi Altun ve birâderi Abdurrahman ve zevcesi Sâlime; Ahmed oğlu Nûri, zevcesi Senem, Kâsım oğlu İsmâil ve zevcesi Fehmiye ve Mustafa oğlu Yusuf, Cezair oğlu Mahmud ve diğer oğlu Ali ve diğeri Ahmet ve Latif oğlu Halil ve mahdûmu Hüseyin ve zevcesi Kıymet, Latif oğlu Hasan, Çolak oğlu Osman, oğlu Habib, birâderi Mehmed, Osman oğlu Osman, Sadullah oğlu Mehmed, birâderi İbrâhim, diğeri Mustafa, vâlidesi Mihriban, Emin oğlu Hüseyin, zevcesi Sâliha, Mehmed oğlu Zâbit, birâderi Eşref, birâderi Ali, Kaya oğlu Mevlüd, ve birâderi Esmanî, kerîmesi Âişe, Mehmed oğlu Süleyman, zevcesi Elmas, kerîmesi Penbe, Ahmed oğlu Mevlüd, birâderi Hamdi, birâderi Mehmed, mahdûmu İbrâhim, zevcesi Sallı, İsmâil oğlu Hüseyin, birâderi Şaban, birâderi Mecdüddin, Türün oğlu Âbid, mahdûmu Yunus, diğer mahdûmu Ahmed
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

ERMENİ ÇETELERİNİN YAPTIĞI SOYKIRIM

belge
1-61 arası

Ermeni Çetelerinin köylerde Müslümanlara yaptıkları soykırımla ilgili bilgiler ve Müslümanların uğradığı zarar ve ziyanın cetvellerine dair.

Za. 1337 (1. VIII. 1919)

Kâtilin ismi
ve şöhreti
Maktûlün ismi ve şöhreti
Nev‘-i fecâyi‘
Mahall-i cürm
Karyesi
Şühûdânın isimleri
Mensûb oldukları çete re’îslerinin isimleri
Gaspedilen mülkü
GGaspedilen eşya
Mülahazat

Köprüköy-
lü Aram ve
Yusuf oğlu Mehmed
balta
Köprü-köyü'nde
Timar
Mahmud oğlu Osman

Serkis ve Ohannes,
Mahmud oğlu Âlî
"
"
"
"
Sivaslı Varcabet ve

Ügümülü David ve Hemezak
Mahmud zevcesi Nene
"
"
"
"
Altundişli Onnik ve kırk atlı

ve Akva'dır
Ali zevcesi Âyişe
"
"
"
"
müsellah ma‘iyyetleri

Ali kızı Fâtıma
"
"
"
"

Ali kızı Sündüs
"
"
"
"

Ali kızı Güli
"
"
"
"

Osman oğlu Ağa
"
"
"
"

Mehmed zevcesi Hediye
"
"
"
"

Mehmed oğlu Fevzi
"
"
"
"

Mustafa oğlu Yusuf
"
"
"
"

Mustafa oğlu Şevki
"
"
"
"

Mustafa oğlu Fikri
"
"
"
"

Mustafa oğlu Tâhir
"
"
"
"

Mustafa kızı Fethiye
"
"
"
"

Mustafa zevcesi Nâzime
"
"
"
"

Mustafa vâlidesi Kadife
"
"
"
"

Yusuf oğlu Şâmil
"
"
"
"

Yusuf kızı Makbule
"
"
"
"

Yusuf vâlidesi Âyişe
"
"
"
"

Ali kızı Emine
"
"
"
"

İsmâil kızı Muhsine
"
"
"
"

Kaya kızı Hüsniye
"
"
"
"

İsmâil oğlu İbrâhim
"
"
"
"

İbrâhim zevcesi Fâtıma
"
"
"
"

İbrâhim kızı Hadîce
"
"
"
İbrâhim oğlu Kemal

Mehmed oğlu Âkif
"
"
"
"

Âkif zevcesi Mâvi
"
"
"
"

Âkif kızı Sâniye
"
"
"
"

İsmâil zevcesi Sâime
"
"
"
"

İsmâil kızı Hadîce
"
"
"
"

Genco kızı Zemîne
"
"
"
"

Genco kızı Hasret
"
"
"
"

Hüseyin kızı Nâime
"
"
"
"

Hüseyin oğlu Mustafa
"
"
"
"

Ağa oğlu Mehmed
"
"
"
"

Kâsım oğlu Ağa
"
"
"
"

Ağa oğlu Âgâh
"
"
"
"

Ağa oğlu Mustafa
"
"
"
"

Ağa vâlidesi Fâtıma
"
"
"
"

Ağa kızı Güli
"
"
"
"

Kâsım oğlu Monla Hasan
"
"
"
"

Hasan oğlu Şevki
"
"
"
"

Şükrü oğlu Mehmed
"
"
"
"

Şükrü zevcesi Fâtıma
"
"
"
"

Şükrü oğlu Ahmed
"
"
"
"

Hacı oğlu Halil
"
"
"
"

Halil kızı Nâciye
"
"
"
"

Halil oğlu Hasan
"
"
"
"

Mustafa oğlu Abdullah
"
"
"
"

Mustafa oğlu Mehmed
"
"
"
"

[...] oğlu Hüsnü
"
"
"
"

[...] oğlu Sâlih
"
"
"
"

Mehmed vâlidesi Hanım
ihrâk
köyde
"
İbrâhim oğlu Kemal,

Ağa kızı Âlime
"
"
"
Derviş oğlu Burhan

Ağa oğlu Edhem
"
"
"
"

Edhem oğlu Yusuf
"
"
"
"

Edhem zevcesi İzzet
"
"
"
"

Ağa oğlu Hâtem
"
"
"
"

Hâtem zevcesi Âyişe
"
"
"
"

Hâtem oğlu İbrâhim
"
"
"
"

Hâtem vâlidesi İffet
"
"
"
"

Nevcib (?) zevcesi Gülsüm
"
"
"
"

Nevcib (?) oğlu Refik
"
"
"
"

Nevcib (?) oğlu Tevfik
"
"
"
"

Kahraman oğlu Yusuf
"
"
"
"

Yusuf oğlu Burhan
"
"
"
"

Burhan zevcesi Fâtıma
"
"
"
"

Burhan oğlu Münib
"
"
"
"

Burhan kızı Münîre
"
"
"
"

Burhan oğlu Halil
"
"
"
"

Kahraman oğlu Ali Bey
"
"
"
"

Ali Bey oğlu Kahraman
"
"
"
"

Ali Bey oğlu Cemâl
"
"
"
"

Kahraman zevcesi Hediye
"
"
"
"

Ali Bey zevcesi Penbe
"
"
"
"

Ağa oğlu Avni
"
"
"
"

Ağa zevcesi İzzet
"
"
"
"

Kahraman oğlu İhsan
"
"
"
"

Kahraman oğlu Esad
"
"
"
"

Kahraman kızı Güllü
"
"
"
"

Ahmed oğlu Halil
"
"
"
"

Ahmed zevcesi Fâtıma
"
"
"
"

Mâil kızı Hanım
"
"
"
Mehmed oğlu Hacı

Lütfullah kızı Refika
"
"
"
Mahmud

Lütfulla
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

×
×
  • Yeni Oluştur...