Porto Riko: İspanyol mu, Amerikalı mı, Yoksa Porto Rikolu mu?

[chicagolu]

İspanyol kolonizasyonunun mirasını taşıyor; İspanyolca konuşuyorlar, kültürlerinde İspanyol etkileri bariz. Ama aynı zamanda, 1898’den beri ABD’nin bir toprağı ve Amerikan vatandaşlığı taşıyorlar yerli Taíno kökleri, Afrikalı miras ve Karayip ruhuyla kendilerine has bir Porto Rikolu kimliği de var. Porto Rikolu bir arkadaşımın Dna sonucuna göre %60 Afrikalı % 15 Tainolu %25 Avrupalı olduğu sonucu çıkmış. Ama bu arkadaş, Roma İmparatorluğu’nu, İspanya’yı, İtalya’yı ve “Avrupalı” kimliğini sahiplenmiş, kendini adeta bir Romalı gibi görüyor! bu arkadaş, bana “Siz Türkler middle easternsınız” deyip kendini Roma İmparatorluğu’nun, İspanya’nın, İtalya’nın varisi gibi “Avrupalı” olarak yüceltiyor Görünüş olarak o siyahi bir Afrikalıya daha yakınken, ben Egeli bir Türk olarak 'Avrupalı' gibi duruyorum yanında ama Bu tezat beni hem güldürdü hem de kimlik meselesine kafa yormama neden oldu. 

 

Porto Riko’yu diğer Latin Amerika ülkelerinden ayıran en büyük fark Çoğu Latin Amerika ülkesi 19. yüzyılda İspanya’dan bağımsızlığını aldı, ama Porto Riko önce İspanya’ya, sonra ABD’ye bağlı kaldı. İspanyol, Amerikalı ve Porto Rikolu kimlikleri arasında sıkışmış gibiler

[fresia]

Harika bir soru Şikagolu! "Porto Riko: İspanyol mu, Amerikalı mı, yoksa Porto Rikolu mu?" sorusu aslında kimlik, kültür ve siyaset üçgeninde oldukça derin bir mesele.

Şöyle parça parça bakalım:

Coğrafi ve Siyasi Durum:

Porto Riko, Karayipler’de yer alan bir ada ve resmi olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne bağlı bir “topluluk” (commonwealth). Yani:

Bağımsız bir ülke değil.

ABD’nin bir parçası, ama bir eyalet değil.

Porto Rikolular ABD vatandaşı, ama başkanlık seçimlerinde oy kullanamıyorlar (kongrede de temsil sınırlı).

Etnik ve Kültürel Köken:

Tarih boyunca adada yerli Taínolar, İspanyol sömürgeciler ve Afrika'dan getirilen köleler yaşamış.

1493’te Kristof Kolomb’un gelişiyle İspanyol sömürgesi oldu ve 1898’e kadar İspanya’nın elindeydi.

1898’de İspanya-Amerika Savaşı sonunda ABD’ye geçti.

Yani:
Dil: Ana dili İspanyolca (ama İngilizce de resmi dil).
Kültür: İspanyol + Karayip + Afrikalı + Amerikan karışımı.
Kimlik: Birçok Porto Rikolu kendisini önce “Porto Rikolu” sonra “Amerikalı” olarak görüyor. Hatta bazıları hiç “Amerikalı” hissetmiyor.

Kimlik Sorusu:

Bu yüzden cevabı kişisel:

Bir Porto Rikolu, hem Amerikalıdır hem Porto Rikolu.

Ama bazıları “Biz Amerikalı değiliz, Porto Rikoluyuz” der.

Bazıları ise ABD ile bağlarını savunur.

Kısaca Özet:

Porto Riko halkı kültürel olarak Latin, siyasi olarak Amerikalı, kimlik olarak ise Porto Rikolu.