Bu Kriz Çalık'ı batırabilir

[odiflame]

Yavuz Semerci

[email protected]

Bu kriz Çalık'ı batırabilir...
24.10.2008 - 02:22

Türkiye'de hiç kimsenin işadamı Ahmet Çalık'ın yerinde olmak isteyeceğini sanmıyorum.

Tiraj rakamları, piyasa şartları, reklam pazarındaki daralma ve döviz kurlarındaki oynama, Çalık'ı içinden kurtulması mucizelere bağlı bir borç batağına düşürdü.

Çalık'a (siyasi iktidarın gayriresmi onayıyla) atv ve Sabah'ı satın alması için (tarihe not düşebilecek büyüklükte) 750 milyon dolar kredi veren Halk Bankası ve Vakıfbank'ın yöneticilerinin de geceleri rahat uyuyabildiğini sanmıyorum.

SADECE KUR ZARARI 375 MİLYON YTL
Sabah ve atv'yi satın alan ve yayınlayan Çalık Grubu'na ait Turkuvaz şirketi halka açık değil. Bu nedenle bu şirketin bilançolarını incelememiz ve bu bilançolarından bir sonuç üretmemiz imkansız. Ama elimizdeki veriler bile Turkuvaz şirketinin yakın bir gelecekte (yeni bir sermaye konmaz, yeni bir ortak alınmaz ise) iflas noktasına getireceğini gösteriyor. İsterseniz, önce rakamları irdeleyelim.

1) Çalık, atv ve Sabah'ı 1.1 milyar dolara satın aldı. Bu paranın 750 milyon dolarını iki kamu bankasından kredi olarak sağladı. Geri kalan parayı da ortağı ile birlikte şirkete sermaye olarak koydu. Sonra tüm parayı TMSF'ye ödeyerek atv ve Sabah'ı satın aldı.

2) Sabah ve atv faaliyetlerini sürdürürken tek kuruş döviz kazanmıyor. Gazete satışı YTL üzerinden. Televizyonda dahil reklam gelirleri YTL üzerinden.
Yüksek döviz borcu olan bir şirket için YTL'nin dolar, euro cinsine karşı hızlı bir değer kaybına girmesinin ne anlama geldiğini bileniniz mutlaka vardır. (Örneğin, maaşının dörtte birini, dolar kredisi kullanarak satın aldığı için otomobil nedeniyle bankaya yatıran bir kişiyi düşünün. Şimdi maaşının yaklaşık üçte birini ödemeye başladı.)

3) Çalık, 3 yıl boyunca sadece aldığı döviz kredisinin faizini ödeyecek. (Yaklaşık 70 milyon dolar) Sonra faiz ve ana para taksitleri birlikte ödenmeye başlanacak.

4) Çalık TMSF'ye ödediği 1.1 milyar dolar, o gün 1 milyar 320 milyon YTL ediyordu. Bugün bu kaynağın YTL karşılığı 1 milyar 837 milyon YTL. O gün Halk Bankası ve Vakıfbank'a olan 750 milyon dolarlık borcun YTL karşılığı 900 milyon YTL idi. Bugün bu borcun YTL ifadesi 1 milyar 275 milyon YTL. Yani Çalık'ın şirketi Turkuvaz bugün bilanço yayınlasa, bilançoda bankalara olan uzun vadeli borçların karşısında, altı ay öncesine göre tam 375 milyon YTL'lık artışla (900 milyon YTL yerine) 1 milyar 275 milyon YTL yazıyor olacak.

5) Başka bir ifadeyle şirketin sermayesi olarak gözüken rakamı bir kalemde silecek nitelikte bir zarar oluştu.

6) Çalık'ın döviz kurlarındaki bu artış nedeniyle yazdığı zararın bir yılda elde edeceği reklam gelirine yakın olduğunu hatırlatalım.

7) İş bu kadarla kalmıyor. Reklam pastasında beklenen yüzde 20'lik daralma gerçekleşirse, Sabah ve atv'nin reklam gelirlerinde sizce ne kadarlık bir kayıp olacak? Sabah'ın 2008 yılında reklam gelirinin 140 ile 158 milyon YTL arasında olması bekleniyor. Yüzde 20 daralma (pazar payını koruması kaydıyla) 30 milyon YTL'lik bir gelir kaybı olacağını gösteriyor.

8) atv'nin yıllık ne kadar ortalama reklam geliri elde ettiğini bilmiyorum. Ancak gazeteden 30 milyon YTL kaybı var ise en az onun iki katı televizyon gelirlerinden kaybedeceğini öngörmek mümkün. Bu mecradan da 60 milyon YTL'lik bir gelir kaybı güçlü bir tahmin olacaktır.

9) Sabah gazetesinin 350 bin ile 400 bin ortalama günlük tirajda kalması için harcanan (promosyon için) kaynağı bir kenara bırakıyorum.1 promosyon okuru kazanabilmek için kişi başına 10 ile 15 dolar arasında bir harcama yapıldığı belirtiliyor. Bu hesap doğru ise 340 binlere gerileyen Sabah'ın tekrar 400 binlerin üzerine çıkarmak ve bunu yıl boyunca korumak için en az 10 milyon dolar kaynak harcanacak demektir.

10) 400 bin ortalama günlük satış yapan bir gazetenin sadece kağıt fiyatlarındaki geçen seneye göre yüzde 20'lik artıştan kaynaklanan maliyeti sizce ne kadardır? Benim hesabıma göre (sayfa başına 0.1 sent artışX50 sayfax450 binx365 gün) 8 milyon dolar. (YTL karşılığı bugünün kuruna göre 13 milyon YTL'dir.)

11) Bununla da bitmiyor. Çalık Grubu'na ait Turkuvaz, 2009 yılından itibaren iki kamu bankasına yaklaşık yıllık 70 milyon dolar faiz ödemesi yapacak. Dolar bu seviyelerde kalırsa ödeyeceği kaynağın YTL karşılığı 119 milyon olacak. Döviz geliri elde etmeyen bir işletmenin döviz kurlarındaki oynama nedeniyle yüklendiği ek maliyet 35 milyon YTL gibi anormal bir rakam olacak.

Yukarıdaki hesaba bir itirazın yok ise durumu özetleyelim:
Turkuvaz, 2009 yılında (kurlarda bir düzeltme olmaz ise )nereden bakarsanız bakın 375 milyon YTL kur zararı yazacak.
Turkuvaz, bir sene önceye göre yaklaşık reklam gelirlerinden 90 milyon YTL gelir kaybına uğrayacak.
Turkuvaz, düşen tirajları eski yerine oturtmak ve promosyonlara devam edebilmek için ekstra (en az) 17 milyon YTL harcayacak.
Turkuvaz, kağıt fiyatlarındaki artışlardan kaynaklanan ciddi bir gelir kaybına uğrayacak.
Buna karşılık Turkuvaz, faiz borcunu öderken, borçlandığı tarihe göre 35 milyon YTL daha fazla kaynak yaratmak zorunda.

Devam edelim.

Turkuvaz, gazete fiyatlarını artırmaz ise (Bunu Doğan Grubu karar veriyor. Doğan grubu fiyat artırmadığı sürece bu piyasanın diğer aktörleri "ben fiyatımı artırıyorum" diyemez. Diyen var ise tiraj kaybını göze almak zorunda.) Sabah'ın satış fiyatı dolar bazında düşecek. Dolar yüzde kaç değer kazanırsa, Sabah'ın elde edeceği gazete başına gelir de o kadar düşecek. Bu rakamı küçümsemeyin yıllık 30 milyon doların üzerindeki bir satış gelirinin artık garanti edilememesi anlamına geliyor bu gelişme.

SONUÇ:

Bu ekonomik sıkıntıların bir kaç yıl sürmesi durumunda, Çalık'ın Sabah ve atv'nin patronu olarak kalması mümkün olabilir mi? Çalık'ın bu süre içinde yeni bir ortak bulmadan, yeniden borçlanmadan veya Sabah ve atv'ye taze kaynak koymadan faaliyetlerini sürdürmesi mümkün mü? Üstüne üstlük bir de Turgay Ciner yeni bir gazeteye start verip, Sabah'ın pazar payından 3-5 puan çalarsa, Çalık'ın sonu benim için sürpriz olmayacak.

Çalık örneği, bir ekonomik krizin hangi tahribatlara yol açacağı göstermesi bakımından anlamlı.

Başbakan Tayyip Erdoğan, "Kriz bizi teğet geçer veya bu krizden fırsat yaratmamız lazım" demeden önce damadının yönettiği Turkuvaz şirketinde neler olduğunu öğrenebilseydi keşke...

Başbakan Erdoğan krizin şimdiden neleri yakıp yıkmaya başladığını görebilme şansını teğet geçerek büyük bir fırsat kaçırmış bence!


NOT: Hatırlarsanız, şu anda Çalık'ın elinde bulunan Sabah ve atv, 2006 yılında Ciner'in idi ve halka açılma planları yapıyordu. O gün grup, hem tiraj, hem de gelir acısından bugünden daha iyi konumdaydı. Mali tablolarını Vatan'da çalışırken ben yayınlamıştım. İki markanın oluşturduğu 6 aylık net faaliyet geliri sadece 22 milyon YTL idi. Bunu yıllık 40 bilemediniz 50 milyon YTL olarak kabul edin. sabah ve atv Çalık'a geçtikten sonraki bir yıla bakın: Sabah'ın tirajı düştü. Kağıt fiyatları arttı. Reklam gelirleri azaldı. atv'nin reytingleri düştü, reklam geliri azaldı. Şimdi bugüne gelin: Daralan bir reklam piyasası, düşen tirajı yükseltmek için yapılan harcamaların yaratacağı tahribatı bir kenara yazın. Ardından da elde edilecek net faaliyet gelirlerinden (ne elde edilebilecekse) iki kamu bankasına olan 70 milyon dolarlık borcun ödeneceğini hesaplayın... Döviz kurundaki yükselme nedeniyle 70 milyon doların YTl karşılığınında ne kadar arttığını çıkan hesaba ekleyin. Bir de Ciner'in, Sabah'ın pazar payını çalacak nitelikte bir gazete çıkardığını hayal edin. Çalık'ın işi gerçekten çok zor.... Tüm bu veriler ışığında Çalık'ın medya sektöründe kalıcı bir oyuncu olma özelliği olabilir mi sizce!)


---> benim fikrim "hadi ha gayret amerika, türkiye'de çalık ile beraber halkbankası ile vakıfbankın başına ne geleceğini göreceğiz."

[Theghosthand]

Hamdolsun Tayyipin adamı olduğundan ve ona sahip çıkacağından olan vatandaşa olur.

[Asteroth]

Yahu abartacak ne var bunda, affedilir borç, silinir bir şekilde, zamla halktan alınır geri.

Çok büyütüyorsunuz gözünüzde, ekonomi o kadar karmaşık bir olay değil aslında.

Devletin cebinden borç ver --> Bütçe açığını vatandaştan çıkar --> Seçim dönemi vatandaşa (Yine vatandaşın parasıyla) kömür yardımı yap --> Tekrar hükümet ol ---> Go to 1

[Snefru]

Haha Tayyip in kaynak kodları :)

[Absolut]

Ekonomik tedbirler çıkar yakında Çalıka uygun şekilde merak etmeyin. Adam damadının zorda kalmasını istemez elbette. :)

[Efrasiyab]

Hayır abi madem bu kadar kolay, nie aynı şeyleri CHP, MHP yad DTP yapıp iktidara gelemiyor ki? Anlamadım.

[Wispy]

Evet planı açıklıyorum.

Merkez Bankası hemen bütün dolar rezervlerini eritiyor, piyasayı dolara boğup doları aşağı çekiyor. Sonra da sabit kura geçiyoruz. Böylece kimse mağdur olmuyor. Herkes mutlu mesut tayyeapler aleminde yaşıyor.

[Buyse]

hıncal uluç'un çalık hakkındaki yazısı,

http://www.sabah.com.tr/2008/09/20/haber,CBD4AF2E04064278A841F295F6FCE363.html

böyle büyük yatırımı olan bi holding bi sabah yüzünden mi batacak. hem hükümet kendi amiral gemisinin batmasına izin verir mi

[sg-1]

http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?detay=a_205314_1&tarih=24.10.2008&Newsid=205314&Categoryid=9