Zimbardo Deneyi - Das Experiment

[roket adam]

71' de Stanford Üniversitesinde yapılan bir sosyoloji - psikoloji deneyi. İnsana verilen görevin Oldukça enteresan sonuçlanmış bir deney olmuş. Şöyle ki,

sözlk said:

1971 yılında sosyolog philip g. zimbardo, stanford universitesi'nde bir deneye başladı. gazete ilanıyla yüksek bir ücret karşılığı toplanan denekler, stanford üniversitesinin içinde kurulan yapay bir hapishane ortamına konuldular. denekler kişilik özelliklerine bakılmaksızın rastgele bir şekilde mahkumlar ve gardiyanlar olarak ikiye ayrıldılar. deneyin hedefi şartlı öğrenme ve çevreye uyma davranışını (conformity) gözlemlemekti. otoriteye sahip olma ve otorite karşısında itaat- özdeşleşme- benimseme davranışları deneyin diğer konusuydu. deney 6. gününde kesilmek zorunda kaldı. çünkü gardiyan olarak kullanılan denekler rollerini aşırı şekilde benimsemiş ve mahkum deneklere şiddet uygulamaya başlamıştı. mahkumlarda da ters bir durum oluşmuş ve bunun bir deney olduğunu bilmelerine rağmen çoğunda panik atak, sinir krizleri gibi durumlar ortaya çıkmıştı. daha sonra bu tarz insanlı deneylere kısıtlamalar getirildi. tekrar kanıtlanansa şu oldu, insanın en güçlü özelliklerinden biri çevreye uyma davranışı ve güce yönelme, güce itaat. kısaca en sakin görünüşlü insan bile iktidara sahip olduğunda ve bunu kullanabileceğini farkettiğinde bütün davranış şekilleri değişiyor. bu deneyle ilgili bir de film çekildi; (bkz: das experiment).

başka başka said:

prof. zimbardo'nun altı günlük kısa deney süresi içinde istemdışı olarak bir araştırmacıdan ziyade hapishane müdürü gibi düşündüğünü ve davrandığını fark etmesi; gardiyanlık konusunda hiçbir eğitim almamış öğrencilerin mahkumlar arasındaki birlik ve dayanışmayı kırmak için kendi aralarında yaptıkları görüşmeler sonucunda uygulamaya karar verdikleri yöntemlerin gerçekte de uygulanan yöntemler olduğunun öğrenilmesi; başlangıçta birkaç hafta süreceği bildirilen deney, işler iyice çığrından çıkmak üzere olduğundan (açlık grevleri, histeri krizine tutulan mahkumlar, isyan eden aileler, kaçış planları) bir haftayı doldurmadan sona erdirilince mahkum rolündeki denekler alacakları ekstra maaştan oldukları halde mutluyken gardiyanların çoğunun deneyin erken bitmesinden dolayı rahatsız olmaları bendenizi dehşete düşüren notlar arasındadır.

özet olarak, etik olup olmadığı tartışıladursun, zimbardo deneyi bize insan davranışlarını anlama konusunda inanılmaz değerli bilgiler veren sıradışı bir deneydir.

başka said:

otoriteye itaatle ilgili yapılmış en ünlü deneylerden biri. deney durdurulduktan sonra yapılan görüşmelerde öğrenciler ilginç itiraflarda bulunmuşlardır. mahkum rolündeki öğrencilerden biri deneyin başlangıcından itibaren kendisini eski kimliğiyle değil 416 no.'lu mahkum kimliğiyle gördüğünü , gardiyan rolündeki öğrencilerden biri ise üniformaları giyip gözlüğü ve copu aldıktan sonra göstermeye başladığı davranışların kendisine oldukça normal geldiğini ve bunları görevinin bir parçası olarak görmeye başladığını söylemiştir.

Zamanınız varsa şu videoyu da izlemenizi öneririm. Stanford Üniversitesi nin deneyle alakalı çekimleri, gizli kamera vb. vb. Ayrıca Prison Experiment sitesi de var elimizde.

[EponymouS]

insan gelişmeye ve değişmeye çok açık bi varlıktır

[riglous]

Bu deney yasanan zamana ve insanlarin tecrubelerine gore degisen sonuclar veriyo. Soyle ki en son yapilan deneyde mahkumlar, beklenmeyen bir sekilde gardiyanlarla anlasip cekiliyorlar.

[buðra]

Resisting the Temptation of Authority

[Aye]

Das Experiment i ilk izlediğimde yaw bu deneyi almanlar üzerinde denerseniz böyle olur kardeşim işte demiştim. çünki almanlar garip bir şekilde kurallara bağlı, beyinleri duygulardan arınmış bir rasyonelliğe çok yatkın. nazi dönemi uygulamaları vs buna bir örnek. oysa zimbardo amerikolu imiş, deneyler de ameriko da yapılmış. cahillik işte heh :p