Soğan gözleri neden yakar?

[Darkwall]

Arkadaşlar şimdi soğan fln yiyodum yemeğin yanındada gözlerim fena yanmaya başladı bunun bana nedenini açıklayabilcek bi arkadaş var mı? ama belirtiim açıklık getircek arkadaşlar soğan acıdır gözünü yakar diye geçiştirmesinler ciddi bi cevap bekliyorum.. saygılar asd

[Drigeolf]

Soğanın anavatanının Güneydoğu Asya olduğu sanılıyor. Günümüzde ise dünyanın her yerinde, özellikle sıcak iklim kuşaklarında yetiştirilmekte ve tüketilmektedir. Soğanın tarihi o kadar eskiye gitmektedir ki, kayıtlı tarihten de önce Çin, Hindistan ve Ortadoğu'da yiyecek olarak kullanıldığı tahmin ediliyor.
Soğan besleyici bir gıda olmasının yanı sıra müthiş bir aro-matik özelliğe de sahiptir. Bu aromada içindeki kükürtlü maddelerin büyük etkisi vardır, ancak aroma tek başına kükürtlü maddelerden kaynaklanmamaktadır. Soğan ve sarımsakta sülfür ihtiva eden amino asitlerin türevleri de vardır.
Bir soğanı kestiğinizde bunlardan 'SI propenylcysteine-sulphoxide' adı verilen kısım çözülür ve gözlerimizi tahriş eden 'proponal-S oxit' adlı kısmı ortaya çıkar. Kimya ilminin karışık kelimeleri aklımızı karıştırmadan esasa geçersek, bu maddenin gözümüze değmesi ile bir çeşit hidroliz olur ve içinde eser miktarda bulunan sülfrik asit gözümüzü yakar ve yaşarmasına neden olur.
Bu bileşimler çok dengeli değillerdir. Örneğin çok düşük bir ısı işlemi sonucunda dahi tamamen yok olurlar. Bu nedenle de pişmiş soğanda hiç bulunmazlar ve göz yaşartamazlar. Soğan doğrarken gözlerinizin yaşarmaması için önerilen birçok önlem vardır.
Önce en ciddisini söyleyelim. Bazı aşçılar soğanı kesmeden önce ıslatmayı, keserken de ıslak tutmayı veya soğanı çeşmeden akan suyun altında kesmeyi öneriyorlar. Bir başka görüş ise soğan doğrarken ağızdan nefes almayı tavsiye ediyor. Bu görüşe göre gaz nefesimizle birlikte burnumuza girip gözümüze yaklaşmak yerine doğrudan ciğerlerimize girer ve çıkarmış. Bunu sağlamak için de dişlerimizin arasına bir metal kaşık koymak yeterliymiş.
Soğan doğrarken gözlerin yaşlanmasını önlemek için, dudaklar arasında bir limon dilimi, dişler arasında bir kesme şeker veya dörtte bir dilim ekmek bulundurmayı önerenler de var. Böylece ağzımıza alacağımız bu gibi şeylerin, aldığımız nefesteki sülfür gazını emdiğini iddia ediyorlar.
Diğer görüşler ise, soğanın doğranılmasına tepesinden başlanılması ve cücüğünün en sona bırakılması veya soğanın doğramadan önce yarım saat buzdolabında tutulması şeklinde. Soğan doğrarken deniz gözlüğü veya kontakt lens takılmasının faydalı olacağını ileri sürenler de var. Bu kadar çok önlem seçeneğinin içinde, siz bir tanesini bile uygulamıyorsanız, yapacak bir şey yok, soğanı ağlaya ağlaya doğramaya devam edeceksiniz.
edit: aman kaynağı unuttum : Soğan

[ppoyr]

aslında olaylar su sekilde gelisiyor

1. Lachrymatory-factor synthase is released into the air when we cut an onion.
2. The synthase enzyme converts the sulfoxides (amino acids) of the onion into sulfenic acid.
3. The unstable sulfenic acid rearranges itself into syn-ropanethial-S-oxide.
4. Syn-propanethial-S-oxide gets into the air and comes in contact with our eyes. The lachrymal glands become irritated and produces the tears!

[Ardeth]

wikipediada açıklıyor soğan hücreleri kırıldıkça meydana gelen bazı enzimatik reaksiyonlar sonucu yukardaki gaz ortaya çıkıyor, bunlar gözdeki su molekülleri ile biraraya gelince sülfürik asit meydana geliyor bu da gözdeki sinir uçlarını yıpratıyorimiş.

[CaNNi]

Soğan öldürmez bina öldürür

[tellos]

oha bu ardeth küçük hıncal gibi
gizli bilim&teknik yazarı falan galiba
herif bilimsel herşeyi biliyo
konuyada baya mantıklı açıklamalar yazmış arkdaşlar bende merak ediyodum hep saulsunlar bende ayndınladım.

[DoruK]

soğan çiftleşmek istemiş

[fede]

ilk çağda soğanların aklıllı varlıklar olduğundan bahsediliyordu bi yerde. insan ırkı ve soğanlar arasında inanılmaz bir çekişme yaşanıyormuş ancak merçte bi çekişmeymiş bu. insanlar ve soğanlar birbirlerini çok severmiş. insanlarda evrim ileri doğru işlemiş, soğanlarda ise geriye doğru....

ve yıllar sonra insanoğlu soğanları yemek için doğradığında bu içgüdü insanları ağlatayan şeymiş aslında

[ppoyr]

sonunu baglayamadın

[Cynthia]

o değil de bu soğan kokusu koskoca bir apartmanı saniyeler içinde nasıl ele geçirebiliyor anlamıyorum.

[Ardeth]

Gözlerinizin yanmaması için burdan yapacağımız çıkarım soğanı su içersinde doğramaktır. Zira kokuya sebep olan molekül de aynı gazsa bu kokuyu da geçirir ama genelde kokuya sebep olan moleküller aromatik moleküller oluyor bu tür moleküller değil.

said:

Supplying ample water to the reaction prevents the gas from reaching the eyes. Eye irritation can, therefore, be avoided by cutting onions under running water or submerged in a basin of water. Rinsing the onion and leaving it wet while chopping may also be effective. Another way to avoid irritation is by not cutting off the root of the onion, or by doing it last, as the root of the onion has a higher concentration of enzymes.

[Ardeth]

Araştırdım aynı molekülmüş, demek ki su altında ya da içersinde kesiyoruz

[Darkwall]

çok teşşekürler beni aydınlattınız harikasınız !

[can]

kokmamasi icin de bi formul bulsaniza

[Olivies]

Ardeth said:

wikipediada açıklıyor soğan hücreleri kırıldıkça meydana gelen bazı enzimatik reaksiyonlar sonucu yukardaki gaz ortaya çıkıyor, bunlar gözdeki su molekülleri ile biraraya gelince sülfürik asit meydana geliyor bu da gözdeki sinir uçlarını yıpratıyorimiş.

aklımdan geçenleri yazmış wiki
+1