Jump to content
Forumu Destekleyenlere Katılın ×
Paticik Forumları
2000 lerden beri faal olan, çok şukela bir paylaşım platformuyuz. Hoşgeldiniz.

düme


anabil

Öne çıkan mesajlar

[spo1=ekşiden c/p]# almanya'nin barnau sehrinde, "dill" adinda kucuk bir kasaba var ve bu kasaba adini zamaninda almanya'da kurulmus ilk dugme fabrikasindan aliyor. bugun "dugme muzesi" olarak hizmet veren ve iki dunya savasindan oldukca hasar almis bir sekilde cikan bu fabrikanin yikilmasi ile ilgili gazetede kisa bir yazi okurken farkettim ki, aslinda "dugme" denen oldukca islevsel bu obje hakkinda hic bir sey bilmiyorum, dahasi bugune kadar merak da etmemisim. artik her gun elimizin altinda oldugundan midir, yoksa boyutlari ve basit islevselligi nedeni ile fazlasiyla kaniksadigimdan midir bilemiyorum, ama simdiye kadar olmadik zamanlarda kopan dugmelere cozum aramak disinda, kafamda dugme ile ilgili hic bir soru isareti olusmamis. hemen kisa bir arastirma yaptim ve bazi ilginc bilgiler edindim, bunlari paylasmak isterim.

ilk olarak dugmenin kimler tarafindan ve hangi tarihte kesfedildigi konusunda kesin veriler mevcut degil, ancak bronz cagin baslarina ait bulunan kalintilarda, bu donemde yasayan insanlarin pelerine benzeyen ortunme kumaslarinin yaka kismini birlestirmek icin dugme islevselliginde, hayvan disinden yapilma basit aletler kullanildigi farkedilmis. yine yaklasik 3000 b.c. tarihlerine ait buluntularin arasinda, uzun beyaz tuniklerin omuz kisminda kullanilan cogunlukla metal, kemik ya da kilden dugmenin bugunku yuvarlak formuna cok benzeyen, ancak daha buyuk ebatlarda objeler bulunmus.
antik yunan ve roma kulturunde ise yine bol tuniklerin omuzlarini birlestirmek icin kullanilan buyuk dugmelerin yapildigi materyallerin cok cesitlilik gosterdigi ve bir sekilde toplum hiyerarsisinde tasiyanin yerini belli ettigi goruluyor. mesela altindan yapilmis dugmeleri, kastin en ust basamaginda yer alan devlet adamlari ya da varsil kisiler kullanirken, kilden yapilma dugmeler ise daha cok koylu halk ve kolelerin giysilerinde yer aliyor.

dugme uretimi ile ilgili ilk yazili belgeye ise yaklasik 1250 yilinda fransa'da rastlaniyor. bir dukun elinden yazilan bu belge aslinda, kucuk ureticilerin bir birlik altinda toplanmasi ile ilgili ancak, listede mucevhercilerin, porselen ureticilerinin yani sira dugme ureticilerinin de adi yazilmis.
13. yy'a gelindiginde, dugmenin artik oldukca cok kullanilan ve soylularin kiyafetlerinin degismez aksesurlarindan biri oldugunu yine ayni tarihlere ait resimlerden anliyoruz. bu donem fransiz aristokratlari tarafindan kullanilan dugmeler, cogu zaman kucuk mucevherler ile suslenmis, genellikle altin gibi degerli madenlerden yapilan ve brosa benzer objeler idi. yalnizca zenginler tarafindan yaygin olarak kullanilan ve basit formlarda uretilmeyen dugmenin o aralar ne kadar degerli oldugunu vurgulamak icin kucuk bir ornek vermek isterim; donemin fransa krali i. francis saray toplantilarinda giymek icin esi benzeri gorulmemis bir kiyafet diktirmek ister ve en onemli sarti da uzerinde bol miktarda altin ve diger mucevherlerden yapilma dugmelerin olmasidir. saray terzisi tarafindan dikilen bu resmi kiyafetin uzerinde toplam 13.600 adet irili-ufakli cesitli degerli taslardan yapilmis dugme bulunur ve kiyafet hala eksik bir kac dugmesi ile sergilenmektedir.
i. francis'in bu dugme tutkusu daha sonra bir modaya donusur ve ozellikle saray mensubu erkekler tarafindan giyilecek giysilerde bol miktarda dugme kullanilmasina dikkat edilir.
fransiz sarayinin altin dugme meraki, ingiltere'ye de cok gecmeden sirayet eder, ingiliz krali i. charles da ceketleri ve adini kucuk mucevher dugmeler ile islettigi mendiliyle bu modanin mudavimlerinden olur.

16. yy ile 18. yy(ronesans donemi) ise dugme altin cagini yasar. artik sadece saray erkani tarafindan kullanilmaktan kurtulur, kemik, tahta ve benzer ucuz materyallerden yapilan dugmeler artik sokaktaki halk tarafindan da kullanilmaya baslar. ozellikle 17. yy'da dugme, sadece iki yakayi bir araya getirmek icin kullanilan bir obje olmaktan cikip, sanatcilarin ellerinde birer kucuk sanat eserine donusur.
dugme koleksiyoncularinin 18. yy'dan kalma parcalarina bakildiginda, ressamlar tarafindan incelikle boyanmis ya da donemin gumusculeri tarafindan cok ince iscilikle sekillendirilmis ve "piece of art" olarak adlandirilabilecek dugmeler kullanildigini gorulur. yine ayni senelerde "habitat button" adi verilen dugmeler ortaya cikar, bu dugmelerde kurutulmus kelebekler ya da bitkiler, iki cam arasina sikistirilarak dugme sekillendirilir. 18. yy'in baslarina kadar fransa ve almanya dugme ticaretinde neredeyse tekel konumundadir, ancak daha sonra uretim ingiltere ve hemen ardindan koloniler ile yeni kita amerika'ya tasinir.
seri dugme uretiminde ise en gelismis metotlara sahip ulke almanya idi, dugme kullaniminin yayginlasmasi ile birlikte almanya'nin cesitli yerlerinde basit ve ucuz malzemeler ile seri uretimler yapan imalathaneler acildi, ancak bu dugmeler fransiz dugmeleri gibi sanatsal degerler tasimiyordu yalnizca islevsellige onem verilmisti.
amerika'nin ilk dugme fabrikasi ise 1700'lerin sonlarinda bir alman gocmen olan casper wister tarafindan
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

dugme hayatin cok gereksiz bir parcasi gibi gozukur ama mantonuzla -montunuzla veyahut- beraber soguk kis sartlarina dayanan kimdir ?? =)

biri cikar fermuar der dellendirir =)[signature][hline]Through purity and through light
And the grace of the night
We sing and we dance
To our black heart romance

Darkness WebPage | msn : [email protected]
Link to comment
Sosyal ağlarda paylaş

×
  • Yeni Oluştur...